Tri ân và tôn vinh phụ nữ Việt Nam qua những di ảnh “mãi mãi tuổi 20”
Không gian trưng bày “Tự hào Phụ nữ Việt Nam” tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam gồm 4 ảnh chân dung của các lãnh đạo đầu tiên Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và hơn 20 ảnh chân dung các nữ Anh hùng-Liệt sĩ “Mãi mãi tuổi 20”.
Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và bảo vệ biên giới-biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, hàng triệu phụ nữ Việt Nam đã anh dũng chiến đấu, nhiều người đã anh dũng hy sinh.
Với truyền thống “Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh” từ thời Hai Bà Trưng, những người bà, người mẹ, người chị không chỉ “giỏi việc nước, đảm việc nhà”, là hậu phương vững chắc cho tiền tuyến, mà còn trực tiếp cầm súng chiến đấu, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của dân tộc. Tinh thần ấy được khắc ghi trong tám chữ vàng “Anh hùng-Bất khuất-Trung hậu-Đảm đang” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng Phụ nữ Việt Nam cách đây tròn 60 năm (1965-2025).

Bộ sưu tập gồm 30 ảnh chân dung những phụ nữ tiêu biểu đã được đặt tên cho các con phố, công trình công cộng, như:
Nguyễn Thị Minh Khai 1910-1941), Võ Thị Sáu (1933-1952), Mạc Thị Bưởi (1927-1951), Lê Thị Hồng Gấm (1951-1970), Lê Thị Riêng (1925-1968), Hoàng Ngân (1921-1949), Đặng Thùy Trâm (1942-1970)…
Cùng với đó là 4 Chủ tịch đầu tiên của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam: Lê Thị Xuyến (1909-1996), Nguyễn Thị Thập (1908-1996), Hà Thị Quế (1921-2012) và Nguyễn Thị Định (1920-1992).
Nhằm tôn vinh, tri ân những người phụ nữ Việt Nam đã cống hiến, hy sinh vì Tổ quốc, nhóm họa sĩ trẻ của Tổ chức “Trái tim người lính” đã phục dựng, tô mầu những tấm ảnh chân, mang đến cho công chúng một góc nhìn mới về vẻ đẹp bất tử của người phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ.
Nhà văn Đặng Vương Hưng, Chủ tịch Tổ chức “Trái tim người lính”, chia sẻ: “Điểm nhấn của bộ sưu tập là thể hiện được nét đẹp và thời trang của phụ nữ Việt Nam trong từng giai đoạn lịch sử. Dù trong khói lửa chiến tranh, dưới mưa bom bão đạn, phụ nữ Việt Nam vẫn đẹp rạng ngời. Cái đẹp là bất tử và luôn chiến thắng cái chết. Những di ảnh chân dung ‘Tự hào Phụ nữ Việt Nam’ được phục dựng từ ảnh tư liệu đen trắng chính là minh chứng cho điều đó”.
Sau khi ra mắt công chúng, bộ sưu tập sẽ được trao tặng cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam để trưng bày thường xuyên từ ngày 15/10/2025.
Sự kiện không chỉ là dịp tri ân, tôn vinh vẻ đẹp và lòng dũng cảm của phụ nữ Việt Nam, mà còn gửi gắm thông điệp về sự hy sinh thầm lặng và tinh thần kiên cường của họ, những người đã và đang góp phần làm rạng danh Tổ quốc.
Tác phẩm “Đâu có giặc là ta cứ đi”, hồi ký của Anh hùng-Liệt sĩ Lê Văn Dỵ
Cũng trong khuôn khổ chương trình, tác phẩm hồi ký “Đâu có giặc là ta cứ đi” của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân-Liệt sĩ Lê Văn Dỵ được giới thiệu và trao tặng cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Tác phẩm sẽ được trưng bày trang trọng tại đây đúng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam.

Trong lịch sử chiến tranh cách mạng, câu nói nổi tiếng “Đời chúng ta đâu có giặc là ta cứ đi” của Lê Văn Dỵ (1926-1970) đã trở thành nguồn cảm hứng để nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác ca khúc “Hành quân xa”, một trong những bài hát gắn liền với chiến thắng Điện Biên Phủ và “đi cùng năm tháng”.
Sinh tại xã Mê Linh, Hà Nội, Lê Văn Dỵ là một trong 33 chiến sĩ lập công xuất sắc tại mặt trận Điện Biên Phủ năm 1954. Ông được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 2008 sau gần 40 năm hy sinh.
Trải qua 24 năm trong quân ngũ, từ chiến sĩ đến Phó Ban Tác chiến Sư đoàn, ông đã tham gia hàng trăm trận đánh lớn nhỏ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, từng chiến đấu tại nhiều đơn vị như Trung đoàn 174, Trung đoàn 176 và Lữ đoàn 316.
Tháng 10/1964, trong thời gian nghỉ tại hậu phương, ông bắt đầu viết hồi ký, ghi lại những câu chuyện chân thực, cảm động về đời sống và chiến đấu của người lính. Dù không qua đào tạo chính quy, ông đã tái hiện sinh động tinh thần chiến đấu, tình đồng chí, tình quân dân và tình cảm Việt-Lào keo sơn.

Ngày 17/3/1965, khi hoàn thành phần viết về kháng chiến chống Pháp, ông lại nhận lệnh lên đường sang Lào chiến đấu. Bản thảo dở dang mang tên “Đường tôi đi” được gửi lại hậu cứ Mộc Châu. Ngày 13/3/1970, ông hy sinh anh dũng tại chiến trường Lào trong Chiến dịch Cánh đồng Chum-Xiêng Khoảng.
Sau khi ông hy sinh, bản thảo được đồng đội gửi về gia đình và sau này trở thành cơ sở cho việc xuất bản cuốn hồi ký “Đâu có giặc là ta cứ đi”. Tác phẩm được in lần đầu năm 2009, nhân dịp kỷ niệm 55 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, tái bản năm 2014 và 2024 với nhiều tư liệu bổ sung. Đặc biệt, năm 2024, đúng dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, tên ông đã được đặt cho một con đường tại tỉnh Điện Biên.
Đằng sau sự nghiệp và di sản của Anh hùng-Liệt sĩ Lê Văn Dỵ là hình ảnh người vợ thủy chung, bà Hoàng Thị Hừu (1940-2020), quê Ninh Bình. Bà ở vậy nuôi 5 người con trưởng thành, trong đó có 2 người nhập ngũ, một người là thương binh, tất cả đều đóng góp những công lao thầm lặng cho đất nước. Sự hy sinh thầm lặng của bà là minh chứng sống động cho phẩm chất kiên cường, trung hậu, đảm đang của phụ nữ Việt Nam.