Huy động nguồn lực trong nước và quốc tế khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Quốc phòng, Trưởng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 701 chủ trì hội nghị.

Tăng cường hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực khắc phục hậu quả bom mìn

Tham dự hội nghị có: Thượng tướng Phùng Sĩ Tấn, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam; Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang; Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Quang Hồi; Phó Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương; cùng đại diện các cơ quan thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, các đơn vị trong toàn quân, đại biểu các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương.

Về phía quốc tế, có sự tham dự của Đại sứ các nước: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Thụy Sĩ, Na Uy, Ailen, Thái Lan, Campuchia, Lào; đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), các tùy viên quân sự, cùng đại biểu các đại sứ quán và tổ chức quốc tế đang hợp tác trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn tại Việt Nam.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh cả nước vừa kiện toàn bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và chuẩn bị tổng kết 15 năm thực hiện Chương trình quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn (2010-2025).

Sự kiện nhằm kêu gọi các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế và cộng đồng chung tay khắc phục hậu quả của bom mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh, góp phần bảo đảm an toàn cho người dân và phát triển kinh tế-xã hội bền vững.

Theo báo cáo của VNMAC, giai đoạn 2023-2024, công tác rà phá bom mìn đạt nhiều kết quả quan trọng: hơn 73.000ha đất được rà phá an toàn, hàng chục nghìn người dân được tuyên truyền, giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn. Việt Nam hiện có 44 dự án quốc tế với tổng giá trị viện trợ hơn 138 triệu USD, trong đó nổi bật là dự án “Hành động bom mìn vì Làng hòa bình Việt Nam-Hàn Quốc” do KOICA tài trợ, triển khai tại Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi và Gia Lai.

Song song với hoạt động rà phá, Việt Nam đẩy mạnh xây dựng khung pháp lý cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn. Bộ Quốc phòng đang hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh Khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh, dự kiến trình Chính phủ vào cuối năm 2025, cùng Chiến lược quốc gia về giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn.

Tại hội nghị, Ban Tổ chức công bố Quỹ hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn do Bộ Quốc phòng quản lý; ký kết các bản ghi nhớ hợp tác quốc tế; nghe ý kiến phát biểu, tham luận của các đại sứ và tổ chức quốc tế; trao hỗ trợ sinh kế cho 10 nạn nhân bom mìn; trao thưởng cho các tổ chức có thành tích tiêu biểu trong công tác khắc phục hậu quả bom mìn, vật nổ sau chiến tranh.

Việt Nam cần hơn 200 nghìn tỷ đồng để làm sạch bom mìn

Phát biểu tại hội nghị, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nhấn mạnh: Bom mìn và vật nổ còn sót lại sau chiến tranh ở Việt Nam vẫn ở mức rất lớn, với khoảng 5,6 triệu ha đất bị ô nhiễm, tương đương 17,71% diện tích tự nhiên cả nước. Nhiều vụ tai nạn bom mìn vẫn xảy ra, gây thương vong cho người dân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và phát triển kinh tế-xã hội. Mỗi năm Việt Nam phải chi hàng nghìn tỷ đồng để xử lý hậu quả bom mìn, bảo đảm an toàn cho nhân dân, giải phóng đất đai phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Từ năm 1995 đến nay, Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ to lớn của cộng đồng quốc tế, trong đó có Chính phủ Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản cùng nhiều tổ chức quốc tế và phi chính phủ như UNDP, UNMAS, GICHD, KOICA, JICA, NPA, Peace Trees Vietnam, MAG, CRS... Nguồn lực này đã góp phần quan trọng giúp Việt Nam mở rộng quy mô và hiệu quả công tác khắc phục hậu quả bom mìn.

Theo Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, những kết quả đạt được trong hợp tác quốc tế và huy động nguồn lực là rất đáng ghi nhận. Các chương trình hỗ trợ được triển khai tại nhiều địa phương đã giúp giảm mạnh số vụ tai nạn bom mìn. Nhiều người bị ảnh hưởng bởi bom mìn đã được hỗ trợ việc làm, sinh kế và hòa nhập cộng đồng. Đây là kết quả to lớn nhờ nỗ lực của Chính phủ Việt Nam cùng sự hợp tác, hỗ trợ của Hoa Kỳ, các quốc gia và tổ chức quốc tế.

Tuy nhiên, công tác khắc phục hậu quả bom mìn vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức: ngân sách còn hạn chế; trang thiết bị, nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu; cơ chế, chính sách cần tiếp tục hoàn thiện; việc vận động tài trợ quốc tế chưa có chiến lược dài hạn, mạng lưới đối tác còn hẹp.

Hiện trên cả nước vẫn còn 5,6 triệu ha đất ô nhiễm bom mìn, vật nổ, với nguồn kinh phí cần thiết để làm sạch ước khoảng 203.600 tỷ đồng (tương đương 770 triệu USD). Bên cạnh nguồn vốn, việc nâng cao năng lực con người và trang thiết bị phục vụ rà phá là yêu cầu cấp thiết.

Năm 2025, Bộ Quốc phòng đã phê duyệt Đề án “Nâng cao năng lực khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam”, đặt mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam sẽ có đủ năng lực để hoàn thành rà phá toàn bộ bom mìn còn sót lại trước năm 2065.

“Với sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; sự điều hành quyết liệt của Chính phủ; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương và sự đồng hành, hỗ trợ của các nước, các tổ chức quốc tế, sự ủng hộ của nhân dân, Bộ Quốc phòng tin tưởng rằng, công tác khắc phục hậu quả bom mìn, vật nổ sau chiến tranh ở Việt Nam sẽ sớm đạt được mục tiêu đề ra”, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến khẳng định.

Tại hội nghị, hơn 40 doanh nghiệp, đơn vị tham dự đã ủng hộ với số tiền lên đến hàng tỷ đồng như: Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro; Tổng công ty 319/Bộ Quốc phòng; Tổng Công ty xây dựng Lũng Lô…