Kết quả nền tảng bước đầu
Tỉnh Đồng Nai đang dần dịch chuyển, tái cấu trúc mô hình tăng trưởng kinh tế, giảm phụ thuộc vào lao động giá rẻ và khai thác tài nguyên, chuyển sang phát triển dựa trên nội lực, khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thực tế, hoạt động khoa học-công nghệ đã có chuyển biến tích cực, đẩy mạnh thực hiện cơ chế đặt hàng nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng công nghệ trong các ngành, lĩnh vực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng hệ thống chính trị ở địa phương. Hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo từng bước phát triển. Chuyển đổi số được triển khai đồng bộ, tỉnh đã sớm gắn kết với công tác cải cách hành chính; hình thành một số cơ sở dữ liệu bảo đảm đúng, đủ, sạch, sống. Tỉnh thực hiện một số dự án quan trọng thúc đẩy vận hành chính quyền số trên các lĩnh vực an ninh trật tự, y tế, giáo dục. Cơ sở hạ tầng viễn thông được xây dựng, đầu tư khá hiện đại.
Nghị quyết số 57 đang được triển khai sâu rộng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, vận dụng sáng tạo dựa trên nhu cầu thiết thực ở cơ sở. Bí thư Đoàn thanh niên xã Nam Cát Tiên Vũ Thị Bích Trâm cho biết: “Chúng tôi thường xuyên ra quân cùng chính quyền thực hiện đội hình bình dân học vụ số để hỗ trợ người dân sử dụng thủ tục hành chính trên cổng dịch vụ công. Sinh sống nơi vùng sâu, vùng xa của tỉnh, đoàn viên thanh niên chúng tôi còn xung kích, hướng tới hoạt động quảng bá sản phẩm nông sản tại chỗ trên nền tảng số lan tỏa rộng rãi trong và ngoài nước”.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Dầu Giây Mai Văn Hiền chia sẻ: Một trong những nhiệm vụ đột phá xã đặt ra là tập trung chuyển đổi số gắn với cải cách thủ tục hành chính; xây dựng chính quyền số hiện đại, minh bạch, hoạt động hiệu quả. Trọng tâm là phát triển kinh tế số trong sản xuất và kinh doanh; ưu tiên ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực nông nghiệp và các dịch vụ thiết yếu nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả phục vụ nhân dân.
Tuy nhiên, hạn chế hiện tại là đóng góp của khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo vào nền kinh tế chưa nhiều. Còn thiếu những ngành công nghiệp nền tảng, công nghệ chiến lược làm nòng cốt để thúc đẩy tăng trưởng. Cần phát triển các ngành công nghiệp kỹ thuật cao, có giá trị gia tăng lớn. Các ngành dịch vụ, du lịch, logistics chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp còn thấp. Sự chênh lệch phát triển giữa các địa bàn nội tỉnh về tỷ lệ doanh nghiệp áp dụng công nghệ số. Hạ tầng số chưa đồng đều, dẫn đến tốc độ internet băng rộng ở các huyện miền núi chỉ đạt 40% so với khu vực trung tâm.
Riêng về vấn đề nhân lực, tổng lực lượng lao động toàn tỉnh hiện khoảng 2,1 triệu người, trong đó 15% có trình độ từ đại học trở lên, tạo nền tảng cơ bản cho phát triển kinh tế tri thức. Trước khó khăn hiện tại thiếu 25 nghìn lao động có kỹ năng số, nhất là lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao và quản lý tài nguyên số, Phó Giáo sư, tiến sĩ Trần Đình Thiên, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng cho rằng: “Còn lâu nữa mới có được nguồn nhân lực thật sự đáp ứng một nền công nghiệp hiện đại, phục vụ khả năng tích hợp trí tuệ sáng tạo với trí tuệ nhân tạo như mục tiêu tỉnh đặt ra. Tuy nhiên, cái hướng để giải quyết đã mở ra. Đồng Nai sẽ là trung tâm hội nhập, muốn xử lý bài toán thiếu nhân lực, tại sao lại không biến mình thành trung tâm sáng tạo đổi mới sáng tạo tầm cỡ quốc gia gắn với quốc tế? Miễn là có quyết tâm, nỗ lực phi thường thì sẽ hình thành được nguồn lực và tỉnh đang trong thời điểm để tạo ra khởi động tốt”.
Thực hiện những bước đi chiến lược
Tầm quan trọng của “trụ cột” khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đối với phát triển tỉnh Đồng Nai mới càng trở nên cấp thiết sau khi sáp nhập. Lúc này cũng là cơ hội để địa phương xây dựng mô hình chuyển đổi số tích hợp độc đáo, kết hợp sức mạnh công nghiệp và tiềm năng nông nghiệp, kỳ vọng nâng cao năng suất lao động, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số dài hạn, nâng cao vị thế tỉnh Đồng Nai trong chuỗi giá trị toàn cầu. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Võ Tấn Đức cho biết, quan điểm của tỉnh phát triển kinh tế dựa trên nội lực, dư địa, tiềm năng, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực chủ yếu, đột phá chiến lược; ứng dụng chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ trong các ngành, lĩnh vực.
Mục tiêu tỉnh dự kiến đặt ra cho giai đoạn 2025-2030: Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm (GRDP) bình quân đạt 10%/ năm trở lên; tỷ trọng kinh tế số trong GRDP đạt hơn 35% vào năm 2030. Cụ thể, 90% số doanh nghiệp công nghiệp áp dụng Industry 4.0; 70% số hợp tác xã nông nghiệp sử dụng nền tảng số; thu hút 10 tỷ USD đầu tư FDI vào lĩnh vực công nghệ cao. Về kiến tạo chính quyền số, tỉnh phấn đấu 100% thủ tục hành chính được tích hợp trên nền tảng thống nhất, với 95% dịch vụ công đạt cấp độ 4, thời gian giải quyết giảm 50%; phủ sóng 5G đến 85% diện tích trên địa bàn.
Ngay từ bây giờ, tỉnh đẩy nhanh thu hút đầu tư vào sản xuất bán dẫn, linh kiện điện tử, trí tuệ nhân tạo và tự động hóa nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi sản xuất. Nông nghiệp công nghệ cao tiếp tục được hỗ trợ hiệu quả để mở rộng xuất khẩu nông sản sang các thị trường lớn. Khẩn trương áp dụng chính sách hỗ trợ vùng sâu, vùng xa về hạ tầng công nghệ, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng nội tỉnh, nhất là liên kết vùng chiến lược, tham gia xây dựng hành lang kinh tế số Thành phố Hồ Chí Minh-Đồng Nai-Tây Ninh. Hợp tác với các tỉnh Tây Nguyên phát triển chuỗi giá trị nông sản số. Kết nối với cảng Phước An-Cái Mép- Thị Vải xây dựng hệ sinh thái logistics thông minh.
Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế-xã hội tỉnh Đồng Nai cho biết: Sau khi sáp nhập, tỉnh Đồng Nai có điều kiện phát huy tối đa những tiềm năng và lợi thế cộng hưởng là trung tâm kinh tế hàng không, công nghiệp công nghệ cao, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo và trung tâm công nghiệp của tỉnh. Do đó, hạ tầng số, chuyển đổi số phải thuộc nhóm cần tăng ưu tiên đầu tư công trong thời gian tới.
