Hỏi: Tại sao lại phải lo ngại khi nhiệt độ trung bình toàn cầu chỉ tăng một hoặc hai độ?
Trả lời: Về vấn đề gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu, mặc dù mức tăng 1 hoặc 2 độ C trong nhiệt độ trung bình toàn cầu có vẻ không đáng kể trong trải nghiệm hằng ngày, song đối với hệ thống khí hậu Trái Đất, đây là một sự thay đổi rất lớn và đáng lo ngại, cần được nhận thức và hành động kịp thời vì các lý do sau:
- Năng lượng khổng lồ được tích lũy: Toàn bộ hệ thống Trái Đất, bao gồm khí quyển, đại dương, đất liền và băng quyển, sẽ hấp thụ một lượng nhiệt khổng lồ để nhiệt độ trung bình tăng lên dù chỉ một độ. Lượng năng lượng dư thừa này có khả năng gây xáo trộn nghiêm trọng các hệ thống tự nhiên.
- Tác động lên chu trình nước và thời tiết cực đoan: Ngay cả một sự gia tăng nhỏ về nhiệt độ trung bình cũng có thể làm thay đổi đáng kể chu trình nước, dẫn đến hạn hán nghiêm trọng hơn ở một số vùng và mưa lũ dữ dội hơn ở những vùng khác. Tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như sóng nhiệt, bão mạnh cũng gia tăng.
- Tan băng và nước biển dâng: Nhiệt độ tăng làm tan chảy các sông băng và các dải băng ở hai cực với tốc độ nhanh hơn, đồng thời làm nước biển giãn nở vì nhiệt. Điều này dẫn đến mực nước biển dâng cao, đe dọa các cộng đồng ven biển và các hệ sinh thái. Mất 1 hoặc 2 độ C có thể là sự khác biệt giữa việc một số đảo quốc còn tồn tại hay không.
- Ảnh hưởng đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học: Nhiều loài động thực vật rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ. Sự gia tăng dù nhỏ cũng có thể phá vỡ môi trường sống của chúng, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng hàng loạt. Ví dụ, rạn san hô đặc biệt dễ bị tổn thương bởi hiện tượng tẩy trắng do nhiệt độ nước biển tăng.
- Điểm tới hạn (Tipping points): Sự ấm lên vượt qua một ngưỡng nhất định (có thể chỉ là 1,5 độ C hoặc 2 độ C) có nguy cơ kích hoạt các "điểm tới hạn" trong hệ thống khí hậu, dẫn đến những thay đổi đột ngột, quy mô lớn và không thể đảo ngược, như sự sụp đổ của các dải băng lớn hoặc sự thay đổi hoàn toàn của các dòng hải lưu.
