Đưa văn hóa Việt vào nghệ thuật làm bánh

Nguyễn Hữu Thiên Ân sinh tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tám năm trước, anh bắt đầu theo học ngành bếp nóng tại Trường Nghiệp vụ Du lịch và Khách sạn Saigontourist.

Trong quá trình học, anh sớm “bén duyên” với xưởng bánh ở trường và mong muốn theo đuổi nghề này. Quá trình học làm bánh, anh đã tìm hiểu và đam mê fondant - một loại nguyên liệu được làm từ bột đường trắng mịn dùng trong trang trí và tạo hình cho những chiếc bánh kem hoặc bánh ngọt.

Sau khoảng thời gian học nghề và nghiên cứu, vẽ những mẫu bánh đơn giản đầu tiên từ nguyên liệu fondant như thú cưng, bông hoa, chiếc lá…, Thiên Ân có những suy nghĩ đột phá.

Anh cho biết: “Văn hóa Việt Nam rất đa dạng và phong phú, tôi muốn mang những nét đẹp gần gũi đó vào dòng bánh tạo hình từ fondant như một cách lưu giữ và lan tỏa truyền thống dân tộc với một hình thức hiện đại”.

Cảm hứng độc đáo này của Thiên Ân xuất phát từ sự trân trọng sâu sắc đối với những giá trị văn hóa của đất nước, những ký ức tuổi thơ và tình cảm gia đình trong chàng trai trẻ.

Được nghe những câu chuyện, chứng kiến những phong tục, tập quán đặc sắc, anh thấy bản thân luôn phải có nghĩa vụ bảo tồn và phát huy những điều tốt đẹp ấy. Từ đó, Thiên Ân cần mẫn làm những chiếc bánh với đề tài khó và mang đi dự thi các giải trong nước và quốc tế.

Văn hóa Việt Nam rất đa dạng và phong phú, tôi muốn mang những nét đẹp gần gũi đó vào dòng bánh tạo hình từ fondant như một cách lưu giữ và lan tỏa truyền thống dân tộc với một hình thức hiện đại.

(Đầu bếp Nguyễn Hữu Thiên Ân)

Một trong số những tác phẩm chuyển tải văn hóa Việt được yêu thích của anh có thể kể đến: Chiếc bánh “Hồi ức” đạt Huy chương Bạc tại cuộc thi ẩm thực quốc tế Battle of The Chefs 2024 tại Malaysia. Ở tác phẩm này, anh vẽ chân dung bà, mẹ đội nón lá trên nền kẹo mềm fondant và tạo hình những món ăn quen thuộc như canh khổ qua, thịt kho trứng… thể hiện thông điệp ý nghĩa về bữa cơm gia đình và hình ảnh người mẹ Việt Nam.

Sau đó, tác phẩm mâm cơm Tết với chủ đề “Hồn Tết Việt”, trong đó có bánh chưng, bánh tét, thịt kho, khay mứt Tết kết hợp với tranh Đông Hồ đầy ấn tượng đã giúp anh đoạt giải Quán quân cuộc thi Đầu bếp Bánh tài năng Việt Nam năm 2025, đồng thời nhận được hai giải thưởng phụ là Best Showpiece và Best Dessert trong chương trình.

Trước đó, có thể kể đến tác phẩm “Ẩm thực 3 miền” với các món bánh đặc trưng của ba miền đất nước kết hợp cùng những bức họa đồng quê của anh cũng đạt được giải tác phẩm nghệ thuật xuất sắc nhất trong cuộc thi Đầu bếp Bánh tài năng Việt Nam 2021.

Tác phẩm thành công nhất của Thiên Ân chính là chiếc bánh cưới mang tên “Hỷ sự hát bội”. Tác phẩm này đã giúp anh đoạt Huy chương Vàng hạng mục Wedding Cake tại cuộc thi danh giá Hong Kong International Culinary Classic vào tháng 5 vừa qua.

Đây là một trong những giải thưởng ẩm thực tầm cỡ châu Á. Lấy cảm hứng từ nghệ thuật hát bội, một loại hình sân khấu cổ truyền lâu đời, chiếc bánh là sự giao thoa giữa tình yêu và bản sắc, giữa truyền thống và sáng tạo hiện đại.

Nói về tác phẩm này, Thiên Ân cho biết: Chiếc bánh cưới mang thông điệp thi vị về tình yêu và văn hóa. Tầng đầu tiên là hình ảnh chiếc trống hát bội, như trống mở màn cho vở diễn, cũng là mở ra chương mới cho đôi lứa. Bao quanh là những bông sen đá đỏ, loài hoa kiên cường, bền bỉ, biểu trưng cho tình yêu thầm lặng nhưng mãnh liệt, vượt mọi khắc nghiệt thời gian.

Tầng giữa, với hình lục giác, như cây cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, là sự cân bằng giữa vẻ đẹp hình học truyền thống và sự hòa hợp trong đời sống đôi lứa. Nó thì thầm rằng: Hôn nhân không cần phải chọn giữ cái cũ hay chạy theo cái mới mà là biết dung hòa, cùng nhau trưởng thành trong tôn trọng và yêu thương.

Tầng trên cùng là hình ảnh cô dâu và chú rể hóa thân thành nhân vật hát bội, một vị tướng uy nghi và một nữ nhân sắc sảo. Dù trong vở diễn họ ở hai đầu chiến tuyến, nhưng trong đời thật, họ là tri kỷ, là bạn đời cùng nắm tay vượt mọi thử thách.

Chiếc bánh này là một lời chúc, một lời hứa, một thông điệp về tình yêu và cũng mong muốn truyền tải thông điệp về văn hóa, nghệ thuật truyền thống Việt. Giành Huy chương Vàng tại cuộc thi, anh đã góp phần đưa hình ảnh nghệ thuật hát bội Việt Nam ra thế giới, góp phần thôi thúc công chúng trong nước và quốc tế khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam dưới lăng kính hiện đại.

Với sự khéo léo, sáng tạo cùng tình yêu với văn hóa dân tộc, Nguyễn Hữu Thiên Ân đã giành hàng loạt giải thưởng ấn tượng khác như: Giải thưởng truyền thông xuất sắc nhất tại cuộc thi Sáng tạo Trung Quốc năm 2023; Huy chương Vàng cùng giải tinh thần đồng đội xuất sắc nhất tại cuộc thi Asian Pastry Young Chefs năm 2023; Huy chương Vàng hạng mục bánh trưng bày nghệ thuật và Huy chương Bạc hạng mục đồng đội với chủ đề “Di sản và đổi mới” cuộc thi Asian Pastry Young Chefs diễn ra tại Trung Quốc năm 2024; Huy chương Vàng hạng mục bánh cưới phong cách hiện đại cuộc thi Battle of The Chefs 2024…

Trong sáng tạo của mình, Thiên Ân luôn mong muốn kết nối những yếu tố văn hóa truyền thống với nghệ thuật làm bánh hiện đại để mỗi chiếc bánh đều chứa đựng trong đó thông điệp về sự tôn vinh giá trị văn hóa. Với các tác phẩm dự thi quốc tế, anh đều dành rất nhiều thời gian và tâm huyết để kể nên những câu chuyện về ẩm thực, con người và văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Thiên Ân chia sẻ: “Tham gia các đấu trường quốc tế, khi nghe các vị giám khảo, bạn bè quốc tế nhìn vào tác phẩm của tôi và thốt lên “Việt Nam đây rồi”, tôi rất hạnh phúc và cảm thấy con đường mình chọn là đúng đắn. Sự đón nhận và ủng hộ từ người xem chính là phần thưởng lớn nhất và ý nghĩa nhất đối với tôi”.

Nói về dự định trong tương lai, Thiên Ân cho biết sẽ tiếp tục mang những chiếc bánh của mình tham gia các cuộc thi quốc tế, để khẳng định các giá trị văn hóa, ẩm thực dân tộc ra thế giới. Anh cũng đang mở lớp dạy làm bánh từ chất liệu fondant để chia sẻ đam mê này đến với nhiều người hơn.