Đồng Hới bên bờ biển biếc

Giờ đây, Đồng Hới được chọn làm trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa của tỉnh Quảng Trị với kỳ vọng trở thành hạt nhân của khu vực.

Ngày 26/6 năm Bảo Đại thứ 12 (1937), triều đình nhà Nguyễn đã chuẩn Dụ thành lập một tổ chức hành chính mang tên “thành phố Đồng Hới” nằm ở hai bên bờ hạ lưu sông Nhật Lệ. Châu bản triều Nguyễn tờ 167, tập 766, năm Bảo Đại thứ 15 (1940) ghi rằng: Đồng Hới được xác lập rộng hơn 300 mẫu, dân cư tấp nập, ghe thuyền đi lại đông đúc.

“Sẽ là một nơi thịnh vượng”

Nhà chức trách đương thời khi ấy dự báo, tương lai Đồng Hới sẽ là một nơi thịnh vượng nên ngày 19/4/1940, Bộ Lại trình vua Bảo Đại xin lập một chức quan nhỏ chuyên trách coi việc mở mang, xây dựng thành phố Đồng Hới. Đọc Châu bản triều Nguyễn khiến chúng ta càng khâm phục trước tầm viễn kiến của các nhà chức trách mọi thời đại. Rồi Đồng Hới hào hoa, anh dũng và đau thương chạm đến trái tim của nhiều người. Trong chiến tranh, không quân Mỹ đã huy động máy bay ném bom hủy diệt Đồng Hới. Nhà cửa tan nát, đất đá vương vãi ngổn ngang khắp nơi. Hòa bình trở về, nhất là sau năm 1989, khi chia tách tỉnh Bình Trị Thiên (cũ), người Đồng Hới lại tiếp tục xây dựng, làm đẹp quê hương.

Năm 2011-2012, tỉnh Quảng Bình mạnh dạn mời một đơn vị của Nhật Bản đến quy hoạch lại đô thị Đồng Hới. Khoác lên mình chiếc áo hiện đại hơn, hấp dẫn hơn trong con mắt của các nhà đầu tư và cái nhìn đam mê của du khách, Đồng Hới nỗ lực không ngừng nghỉ kiến tạo đô thị vùng cửa biển. Cách Đồng Hới về phía tây chưa đến 50km là Di sản Thiên nhiên thế giới liên biên giới Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (Lào) - một khoảng cách rất thuận lợi để du khách có thể trải nghiệm các dịch vụ phong phú ở Đồng Hới sau khi khám phá hang động.

Những năm gần đây, hành khách qua sân bay Đồng Hới vượt gần gấp đôi công suất thiết kế nên tỉnh Quảng Bình (cũ) đã đầu tư hơn 1.750 tỷ đồng nâng cấp, dự kiến khi đưa vào vận hành nhà ga hành khách T2 sẽ đón 3 triệu lượt hành khách quốc nội/năm. Dự án này hoàn thành không chỉ giúp giải quyết bài toán hạ tầng giao thông hiện đại mà cùng sân bay Quảng Trị ở phía nam đang hoàn thành sẽ mở ra cơ hội để Quảng Trị bứt phá mạnh mẽ, đón mời làn sóng đầu tư.

Đô thị du lịch sinh cảnh

Nằm bên bờ biển xanh biếc, bên dòng sông Nhật Lệ hiền hòa, Đồng Hới đẹp và thơ mộng. Trên đoạn qua trung tâm hành chính của tỉnh, cầu Nhật Lệ 3 và đường hai đầu cầu sắp hoàn thành. Tỉnh đã phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, nâng vốn dự án đường ven biển và cầu Nhật Lệ 3 kết nối Đồng Hới với vùng ven biển của tỉnh; tạo thêm điểm nhấn cảnh quan cho đô thị phát triển du lịch, dịch vụ biển. Đường Trương Pháp - con đường du lịch dài hơn 6km bên bờ biển Nhật Lệ cũng chuẩn bị được mở rộng đến 32m.

Những năm gần đây, vùng đất cửa biển này có những bước phát triển ấn tượng, trong đó điểm nhấn là ven sông Nhật Lệ và khu bán đảo Bảo Ninh. Hàng loạt khu đô thị mới, resort ven biển, khu nghỉ dưỡng, cây xanh mọc lên khắp bán đảo xinh đẹp này, nơi có một nét đặc thù là cư dân biển nhưng tiếp cận biển qua không gian của sông Nhật Lệ. Ưu thế của Đồng Hới là đô thị trẻ, còn kịp chỉnh lại những điều chưa hợp lý để xác định không gian đô thị chuẩn mực, tạo nên hình mẫu của một đô thị năng động, gắn kết với sinh cảnh sông biển và núi rừng.

Trong nhiều quyết sách phát triển, Đồng Hới được kỳ vọng trở thành đô thị du lịch sinh cảnh và dịch vụ. Hiếm nơi nào trên thế giới và trong nước có dòng sông ngay sát cửa biển nhưng không đâm thẳng ra biển, mà chạy dọc ven biển để tạo ra một không gian đô thị trên nền cảnh quan vừa biển, vừa sông, vừa bờ, vừa bán đảo. Địa thế Đồng Hới dù thiếu đi những đối ứng như các cù lao, đảo nổi, nhưng "tiền án" là biển, "hậu chẩm" kề sát núi đã tạo ra hình thái bền vững liền dải đô thị từ ven bờ đến bán sơn địa.

Đồng chí Lê Ngọc Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị và Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Trần Phong phác họa bức tranh Đồng Hới với nhiều niềm tin hy vọng vị trí này sẽ là trung điểm, hội đủ các loại hình giao thông. Các nhà đầu tư chiến lược đã đề xuất với tỉnh đầu tư xây dựng hệ sinh thái du lịch làm cho Đồng Hới ngày càng đáp ứng hơn nữa các tiêu chuẩn du lịch hiện đại.

Để làm điều này, trước hết, tỉnh tiếp tục rà soát quy hoạch hạ tầng đô thị đồng bộ, phù hợp, hiện đại khu vực ven sông, ven biển kết nối; khai thác không gian sông Nhật Lệ, Thành cổ Đồng Hới, Quảng trường Hồ Chí Minh tổ chức các sự kiện lớn về văn hóa, âm nhạc nghệ thuật; các lễ hội hang động, lễ hội pháo hoa, lễ hội vì hòa bình...