Chia sẻ về thủ tục hành chính liên quan tới nhà ở xã hội, bà Đặng Thị Bích Ngọc, Phó Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai thành phố Hà Nội cho biết, Bộ Xây dựng đã ban hành văn bản số 13732/BXD-QLN ngày 19/11/2025 về việc chấn chỉnh việc nộp hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội. Liên quan tới nhà ở xã hội, Ủy ban nhân dân thành phố cũng có báo cáo số 479/BC-UBND ngày 25/11/2025 giải trình về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026. Đáng chú ý, Sở Xây dựng thành phố cũng có văn bản số 16510/SXD-PTĐT ngày 27/11/2025 về việc chấn chỉnh việc nộp hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội.
Cũng theo bà Ngọc, khó khăn trong xác nhận đối tượng hưởng chính sách liên quan tới đối với lao động tự do, lao động trải qua nhiều cơ quan, đơn vị trong thời gian xác nhận; có thuộc đối tượng hưởng chính sách hay không trong trường hợp cụ thể của cá nhân; khó khăn trong việc xác nhận điều kiện về thu nhập đang được đưa về cơ quan công an xã, phường nhưng cũng vẫn đang phát sinh một số vướng mắc trong thực tế cần sự phối hợp liên ngành để giải quyết xác đáng.
Cơ hội đối thoại trực tiếp, gần gũi với người dân và cơ quan chức năng
Chia sẻ với Báo Nhân Dân, Luật sư Phạm Thanh Tuấn, chuyên gia pháp lý bất động sản cho rằng, việc tổ chức hội nghị đối thoại là một hoạt động cần thiết, không chỉ thể hiện sự cầu thị của các cơ quan có thẩm quyền mà còn là một sự tháo gỡ trong quá trình giải quyết vướng mắc giữa chính sách và thực thi.
“Qua việc đối thoại này, cơ quan có thẩm quyền sẽ nghe được ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của người dân, từ đó có những điều chỉnh về một số chính sách phù hợp hơn với thực tế. Chúng tôi cho rằng những hội nghị, những đối thoại như hôm nay sẽ góp phần đưa tiếng nói cho người dân đến gần và trực tiếp hơn tới cơ quan chức năng, qua đó, giảm bớt khoảng cách và thuận tiện hơn trong thủ tục tiến hành”, Luật sư Tuấn nói.
Dưới góc độ tư vấn pháp lý, Luật sư Phạm Thanh Tuấn cho biết, cơ chế, chính sách về nhà ở xã hội trong thời gian vừa qua đã có sự thay đổi theo hướng đặc biệt tích cực, đã giúp việc tiếp cận nhà ở xã hội và tìm đến giấc mơ an cư của người dân trở nên gần gũi hơn. Đặc biệt với những cơ chế, chính sách trong Nghị định số 261/NĐ-CP có hiệu lực kể từ ngày 10/10/2025, đơn giản hóa thủ tục và giúp cho người dân tiếp cận xã hội trở nên thuận tiện hơn. Về cơ bản, đến nay, chỉ còn 2 điều kiện cơ bản gồm thu nhập và nhà ở.
Đồng quan điểm, khi trao đổi với Báo Nhân Dân, ông Lê Quang Huy, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bic Việt Nam cho rằng, hội nghị là cơ hội trực tiếp để người dân trao đổi với cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội và mọi khúc mắc của người dân sẽ được giải quyết. Là một chủ đầu tư trên thị trường nhà xã hội nhiều năm, ông Huy chia sẻ, liên quan tới vướng mắc về thủ tục hồ sơ của người dân khi tiếp cận với nhà ở xã hội vẫn nằm nhiều ở đối tượng lao động tự do và dù đã chuyển quyền xác nhận cho công an xã, phường nhưng vẫn còn bất cập.
Dịp này, ông Huy đề xuất, có thể chưa áp dụng rộng rãi nhưng ngay trên địa bàn thành phố Hà Nội có thể ban hành một bộ hồ sơ mẫu, hồ sơ chuẩn áp dụng chung cho toàn bộ dự án nhà ở xã hội để theo đó tiêu chuẩn hóa, quy trình hóa cho cả cơ quan thẩm quyền lẫn người dân cùng thống nhất triển khai.
Cũng qua trao đổi với Báo Nhân Dân, Thượng tá Nguyễn Văn Dũng, Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Ban quản lý các dự án đầu tư, Tổng Công ty 319, Bộ Quốc phòng kiến nghị, có thể xem xét tới phương án thống nhất một mẫu hồ sơ chuẩn cho thuê, mua nhà ở xã hội với người dân đủ điều kiện.
Thượng tá Dũng khuyến nghị, khi tiếp cận với dự án nhà ở xã hội, người dân chỉ cần tiếp cận với hai đơn vị trực tiếp là Trung tâm phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội và chủ đầu tư dự án để bảo đảm quyền lợi của mình, tránh gặp các rủi ro không đáng có.
Chị Bùi Thị H.A, một người dân thủ đô đến tham dự hội nghị chia sẻ với chúng tôi rằng, được người thân trong gia đình đăng ký đến nghe để lý giải thắc mắc của chính hoàn cảnh gia đình chị khi đủ điều kiện mua nhà ở xã hội nhưng đang gặp vướng.
“Gia đình tôi là thân nhân liệt sĩ, thuộc diện đối tượng ưu tiên thứ nhất nhưng đang gặp khó trong xác nhận hồ sơ thân nhân vì yêu cầu xác nhận là nơi đăng ký hộ khẩu thường trú nhưng hồ sơ thân nhân liệt sĩ lại thuộc quản lý xác nhận ở quê. Qua tham gia hội nghị này, tôi biết thêm kênh thông tin là sẽ liên hệ trực tiếp với Trung tâm chăm sóc khách hàng, Trung tâm phục vụ hành chính công thành phố với số điện thoại hỗ trợ lưu động dành cho người yếu thế”, chị H.A cho hay.
Từng bước gỡ vướng thủ tục, cảnh báo về “suất ngoại giao”, “suất ưu tiên” nhà ở xã hội
Giải đáp thắc mắc của người dân về trường hợp liên quan tới xác nhận thu nhập của lao động tự do, Thượng tá Lê Thế Tùng, Phó Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC06), Công an thành phố Hà Nội cho biết, mặc dù Bộ Xây dựng đã có thông tư hướng dẫn và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội cũng đã có văn bản chỉ đạo về vấn đề này nhưng do các trường thông tin chưa đủ nên công an xã, phường không thể thực hiện được việc này.
“Công an thành phố Hà Nội đã có văn bản đề nghị công an xã, phường phải thực hiện việc xác nhận các thủ tục, yêu cầu chính đáng của người dân. Tuyệt đối không gây phiền hà, phức tạp ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Tuy nhiên, có những thủ tục xác nhận thu nhập chưa đủ cơ sở để thực hiện nên chúng tôi đã có văn bản báo cáo cấp có thầm quyền để có hướng dẫn cụ thể hơn”, Thượng tá Lê Thế Tùng nhấn mạnh.
Cũng liên quan tới xác nhận thu nhập, nhất là với lao động tự do, chuyên gia pháp lý, luật sư Phạm Thanh Tuấn cho rằng, đối với những người lao động mà chúng ta tạm gọi là lao động tự do (người giao hàng, người bán hàng online hoặc bán hàng rong…), họ không có hợp đồng lao động. Trước đây, việc xác nhận là giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã, phường. Tuy nhiên, Ủy ban nhân dân cấp xã họ không có thông tin về mặt cơ sở dữ liệu, về mặt dân cư và về mặt thu nhập nên việc xác nhận đối với những đối tượng không có hợp đồng lao động gặp khó khăn. Với quy định của Nghị định số 261/NĐ-CP, thẩm quyền xác nhận chuyển sang công an cấp xã, phường.
“Chúng tôi cho rằng, đây là 1 trong những thay đổi quan trọng. Với việc quản lý cơ sở dữ liệu về mặt dân cư thì việc xác nhận cũng dễ dàng hơn. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, mặc dù cơ quan công an cấp xã, phường có dữ liệu về mặt dân cư nhưng họ cũng không nắm được chắc chắn về dữ liệu về mặt thu nhập, vì thế, để thuận tiện hơn trong việc xác nhận cần có sự liên thông về mặt cơ sở dữ liệu về mặt thu nhập giữa các cơ quan thuế, bảo hiểm xã hội và các cơ quan khác có liên quan. Khi đó, việc xác nhận cũng dễ dàng và thuận tiện hơn”, Luật sư Tuấn nhận định.
Trong khi đó, liên quan tới hiện tượng trên nền tảng mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin về mua bán “suất ngoại giao”, “suất nội bộ”, Thượng tá Nguyễn Anh Tuấn, Phó trưởng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05), đặc biệt lưu ý người dân phải hết sức cảnh giác, tránh rơi vào bẫy để rồi “tiền mất, tật mang”. Thượng tá Tuấn nhấn mạnh, tất cả những hành vi trên là nhóm hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, do đó, người dân cần hết sức nâng cao cảnh giác đối với những dạng thông tin như trên khi đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt ở Facebook và Zalo. “Nếu có các cá nhân, doanh nghiệp không có chức năng thẩm quyền mua bán nhà ở xã hội nhưng đã lỡ, trót nhận tiền của người dân trái quy định thì khẩn trương hoàn trả trước khi cơ quan công an làm rõ, xử lý”, Thượng tá Nguyễn Anh Tuấn nói.
Cảnh báo về hiện tượng “suất ngoại giao” hoặc “ưu tiên” hoặc “mời chào làm thủ tục mua nhanh” với nhà ở xã hội, Luật sư Tuấn chỉ rõ, phải xác định nhà ở xã hội chỉ dành cho những đối tượng đáp ứng các yêu cầu chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội chứ không phải ai cũng được mua nhà ở xã hội. Do đó, nếu ai không đủ điều kiện thì không nên tiếp cận. Thêm nữa, quy trình, thủ tục với nhà ở xã hội bây giờ cũng rõ ràng, minh bạch và dễ dàng hơn nhiều, không quá phức tạp để phải qua đơn vị dịch vụ. Luật sư Phạm Thanh Tuấn nhắc nhớ người dân “chỉ cần tìm hiểu quy định pháp lý mới và tự thực hiện là đủ”.
