Chuẩn bị các điều kiện để hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Ngày 24/12, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm về giám định tư pháp để chuẩn bị cho công tác xây dựng Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, đồng thời lắng nghe ý kiến của đại diện các bộ liên quan trong việc ban hành thông tư ở từng lĩnh vực chuyên môn, thông tư liên tịch.

Tại tọa đàm, đại diện Cục Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) giới thiệu về những nội dung chính của Chỉ thị số 54-CT/TW ngày 30/11/2025 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám định tư pháp và định giá tài sản; Luật Giám định tư pháp năm 2025.

Các ý kiến đều khẳng định, việc ban hành hai văn bản quan trọng này thể hiện rõ sự quan tâm, lãnh đạo sâu sát của Đảng, Nhà nước đối với công tác giám định tư pháp. Các chủ trương, chính sách về công tác giám định tư pháp đã được cụ thể hóa trong các văn bản quy phạm pháp luật để tổ chức triển khai thực hiện công tác này một cách đồng bộ.

Một trong những vấn đề được các đại biểu quan tâm tại tọa đàm là vấn đề chế độ, chính sách với người thực hiện công tác giám định, nhất là với cán bộ, công chức, viên chức ở các cơ quan quản lý chuyên ngành làm công tác giám định kiêm nhiệm. Hiện nay, những người làm chuyên trách công tác pháp chế ở các cơ quan được hưởng hỗ trợ 100% lương mỗi tháng, vậy những người làm công tác giám định kiêm nhiệm có được hưởng chế độ, chính sách đặc thù, vượt trội mà Bộ Chính trị đã cho phép hay không? Nếu áp dụng thì áp dụng như thế nào?

Bên cạnh đó, về cơ sở dữ liệu liên ngành giám định tư pháp, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao sẽ chủ trì xây dựng, vận hành, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp. Vậy, các tổ giám định tư pháp trong tố tụng dân sự, hành chính sẽ liên kết với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan quản lý giám định tư pháp ở địa phương như thế nào để tạo ra cơ sở dữ liệu về giám định tư pháp được khai thác, sử dụng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước trong thời gian tới?

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho rằng, thống kê về giám định tư pháp cần được đặt trong tổng thể thống kê tư pháp hình sự và thống kê tội phạm, không tách rời hoạt động điều tra, truy tố, xét xử. Thống kê không chỉ để “biết bao nhiêu vụ việc” mà quan trọng hơn là để đánh giá vai trò, chất lượng và hiệu quả của kết luận giám định trong giải quyết vụ án hình sự. Theo đó, cần quy định chi tiết trách nhiệm và cơ chế phối hợp giữa các ngành trong tổ chức thực hiện thống kê, đồng thời làm rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm cập nhật dữ liệu ở từng khâu tố tụng, thời điểm chốt số liệu, phương thức tổng hợp và chia sẻ thông tin.

Về việc mở rộng phạm vi giám định, trong đó cho phép các Văn phòng giám định tư pháp thực hiện một số lĩnh vực chuyên sâu (như kỹ thuật tài liệu, kỹ thuật số điện tử, vân tay...), nội dung này liên quan trực tiếp đến công tác quản lý Nhà nước của Bộ Công an.

Liên quan đến nội dung này, đại diện Bộ Công an đề nghị cần có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý Nhà nước khác để cụ thể hóa nội dung và phạm vi này một cách chi tiết. Đặc biệt, có đại biểu nhấn mạnh đến vấn đề bảo mật và bí mật Nhà nước khi giao quyền cho các Văn phòng giám định tư pháp, nhất là giám định tiền và Quốc huy/con dấu bởi các đặc điểm bảo an, kỹ thuật chống giả của tiền tệ và con dấu là bí mật quốc gia. Hơn nữa, doanh nghiệp/văn phòng tư nhân có thể giải thể bất cứ lúc nào nếu hoạt động không hiệu quả, trong khi hồ sơ giám định tư pháp đòi hỏi tính lưu trữ và trách nhiệm lâu dài.