Không rõ hồ hình thành từ bao giờ, chỉ biết rằng đây là hồ tự nhiên với mầu nước xanh đặc biệt xen kẽ những đảo đá vôi kỳ thú, tạo khung cảnh đẹp hoang sơ như miền cổ tích.
Với mặt nước bao la luôn đầy ăm ắp, hồ là nơi lý tưởng để trải nghiệm các hoạt động trên mặt nước. Những chiếc bè tre và hàng chục thuyền kayak sẵn sàng phục vụ, đưa du khách thong dong giữa làn nước mát lành. Những chiếc bè được làm từ tre rừng, kết nối bằng dây mây, mái lợp lá cọ, vừa nhẹ vừa chắc, êm như lướt trên trời mây soi đáy nước. Những người chèo bè kỳ cựu, chẳng hạn như ông Hoàng Tám, một “người con của hồ”, không chỉ đưa khách dạo quanh mà còn kể những câu chuyện dân gian gắn liền với Nong Dùng, như truyền thuyết “chén ngọc của nàng tiên” rơi xuống thung lũng Hữu Liên.
Hồ Nong Dùng gây ấn tượng khó quên nhờ mầu nước xanh ngọc thuần khiết, trong vắt đến mức có thể nhìn thấy từng đàn cá bơi. Dưới nắng, mặt hồ ánh lên sắc ngọc long lanh, gió thoảng qua tạo nên những gợn sóng lăn tăn. Bao quanh hồ là thảm cỏ xanh mướt, điểm xuyết những bụi lau ngả mình trong gió. Không chỉ hấp dẫn bởi cảnh quan và không khí trong lành, Nong Dùng còn là nơi lý tưởng để cắm trại, thưởng thức ẩm thực ngoài trời. Bãi cỏ rộng ven hồ là địa điểm dừng chân của các nhóm du khách dựng lều, nhóm lửa nướng thịt, đàn hát trong không gian tĩnh lặng. Khi chiều buông, hồ khoác lên sắc vàng óng của hoàng hôn, bóng núi, bóng cây đổ dài trên mặt nước, đàn cò trắng bay về tổ tạo nên bức tranh sống động. Ban đêm, những ánh đèn từ trại cắm sáng lên như mưa sao rơi xuống mặt đất. Gió núi mát rượi, mang hương cỏ dại và đất ẩm, khiến người ta như được “sạc” đầy năng lượng sau bao hối hả thường ngày.
Đường đến hồ thuận tiện và chỉ cách Hà Nội khoảng 120 km, tương đương 3 giờ đồng hồ. Du khách có thể di chuyển bằng ô-tô hoặc xe máy, kết hợp tham quan các điểm khác như thảo nguyên Đồng Lâm, thác Khe Dầu, đập Pắc Mỏ, bản Lân Đặt. Đến Nong Dùng, điều lưu lại lâu nhất không chỉ là hình ảnh mặt hồ xanh biếc, mà còn là cảm giác thanh thản như thể thời gian đã chậm lại giữa miền sơn cước yên bình, hoang sơ.
