Nhu cầu về nhà ở xã hội tiếp tục tăng mạnh tại nhiều địa phương sau khi tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và trong bối cảnh đô thị hóa nhanh. Cùng nỗ lực mở rộng nguồn cung, hàng loạt giải pháp về quy hoạch, quỹ đất, tín dụng, thủ tục hành chính... đang được các tỉnh, thành phố triển khai nhằm giúp công chức, người lao động có chốn an cư, yên tâm công tác.
Góp phần bảo đảm an sinh xã hội
Sau khi sáp nhập, một bộ phận cán bộ, công chức của tỉnh Quảng Trị (cũ) chuyển đến làm việc tại trung tâm hành chính mới tại đô thị Đồng Hới. Trước thực tế đó, tỉnh Quảng Trị triển khai 2 dự án nhà ở xã hội Bảo Ninh 1, 2 nhằm đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho đội ngũ công chức, viên chức, công nhân và người lao động. Đến nay, cả 2 dự án đang được thi công khẩn trương, đã hoàn thành phần móng và các tầng kỹ thuật.
Ông Văn Đức Lợi, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Trị cho biết, Sở thường xuyên kiểm tra, đôn đốc nhà đầu tư để bảo đảm tiến độ. Theo kế hoạch, Dự án Bảo Ninh 1 gồm 432 căn hộ dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 9/2026; Dự án Bảo Ninh 2 có 568 căn hộ dự kiến bàn giao trong tháng 11/2026. Anh Lê Văn Ninh, cán bộ từ tỉnh Quảng Trị (cũ) ra làm việc ở Đồng Hới cho biết, anh đã đến xem và có nhu cầu mua căn hộ tại dự án Bảo Ninh 1. Anh mong muốn dự án sớm hoàn thiện để gia đình anh có chỗ ở ổn định, yên tâm công tác.
Tương tự, tỉnh Gia Lai đang nỗ lực thực hiện hoàn thành chỉ tiêu xây dựng 16.600 căn nhà ở xã hội đến năm 2030. Đến nay, 20 dự án được triển khai với hơn 12.000 căn hộ. Riêng trong năm 2025, tỉnh phấn đấu hoàn thành 742 căn, xây xong phần thô khoảng 1.500 căn, chủ yếu từ 3 dự án trọng điểm Nhơn Phú 2, Khu thiết chế Công đoàn tỉnh Bình Định (khu Long Vân) và dự án Tân Đại Minh 2 (Lamer 2) tại phường Quy Nhơn Nam.
Tại dự án Nhơn Phú 2, bốn tòa nhà với 714 căn hộ đang được đẩy nhanh tiến độ, trong đó hai tòa sẽ hoàn thành trong quý IV/2025; hai tòa còn lại đã cất nóc. Chỉ huy trưởng dự án Nhơn Phú 2 Mai Thế Cường khẳng định, chủ đầu tư đang dồn toàn lực để hoàn thành toàn bộ dự án trong quý I/2026. Dự án Lamer 2 với 851 căn hộ cũng ghi nhận sức hấp dẫn lớn khi toàn bộ số căn hộ được đăng ký mua chỉ trong thời gian ngắn mở bán.
Chị Nguyễn Thị Vi (phường Pleiku) mới mua một căn hộ tại Lamer 2, bày tỏ sự hài lòng: “Gia đình tôi có 4 người chuyển từ phường Pleiku xuống Quy Nhơn sinh sống, làm việc. Căn hộ 65m2 có hai phòng ngủ, giá 850 triệu đồng là khá hợp lý, đáp ứng nhu cầu chỗ ở ổn định, thuận lợi cho công việc và sinh hoạt của gia đình”.
Theo ông Nguyễn Trường Vỹ, Phó Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư Tân Đại Minh, sự đồng hành của chính quyền trong cấp phép, thủ tục pháp lý và giải phóng mặt bằng là yếu tố quan trọng giúp dự án triển khai nhanh và thu hút người dân.
Tại Cà Mau, sau khi hợp nhất tỉnh, nhu cầu nhà ở xã hội tăng mạnh. Anh Nguyễn Hữu Khang, một viên chức chuyển từ Bạc Liêu về Cà Mau làm việc cho hay: “Vợ chồng tôi hiện có con nhỏ, nhưng hằng ngày tôi phải di chuyển hơn 100 km để đi làm, khá vất vả. Có một căn nhà gần nơi làm việc là mong muốn lớn nhất của gia đình trong thời điểm này...”.
Tỉnh Cà Mau đã ban hành chính sách mang tính đột phá, đó là nới rộng điều kiện mua nhà ở xã hội cho những người có nhà ở cách nơi làm việc hơn 20 km, giúp hàng nghìn công chức, người lao động tăng cơ hội tiếp cận nhà ở. Tuy nhiên, nhiều người vẫn lo ngại về giá bán, thời gian vay và các chính sách tài chính đi kèm.
Tính đến hết tháng 10/2025, Cà Mau đã khởi công 3 dự án nhà ở xã hội với 2.282 căn. Từ cuối năm 2025 đến đầu năm 2026, tỉnh sẽ khởi công 4 dự án mới với 2.460 căn. Giám đốc Sở Xây dựng Dư Minh Hùng cho biết, tỉnh tập trung rút ngắn thủ tục hành chính, hoàn thiện quy hoạch, giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất sạch để kêu gọi đầu tư. Tỉnh đặt mục tiêu hoàn thành 4.800 căn nhà ở xã hội vào năm 2030, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Khơi thông điểm nghẽn, ngăn chặn hành vi trục lợi
Bên cạnh những tín hiệu tích cực, vẫn còn không ít điểm nghẽn cần tháo gỡ trong lĩnh vực này. Tại Hà Nội, từ tháng 10 đến nay, hàng loạt dự án nhà ở xã hội mở bán hàng nghìn căn hộ. Tuy nhiên, do nhu cầu về nhà ở xã hội quá lớn, cung không đáp ứng đủ cầu, tình trạng người dân xếp hàng qua đêm nộp hồ sơ vẫn phổ biến. Việc nộp hồ sơ online cũng gặp khó khi hệ thống luôn bị quá tải. Trong khi đó, giá nhà ở xã hội tăng cao khiến nhiều người khó tiếp cận.
Anh Nguyễn Văn Minh đang xem xét giá mua nhà tại dự án nhà ở xã hội Rice City Long Châu cho biết, mặc dù thành phố đã áp dụng nhiều ưu đãi về đất đai, thuế và thủ tục, nhưng giá bán vẫn ở mức gần 30 triệu đồng/m², là quá cao so với khả năng chi trả của người thu nhập thấp.
Mới đây, sau khi kiểm tra các dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đề nghị thành phố Hà Nội kiểm tra nguyên nhân việc tăng giá nhà ở xã hội, tránh tình trạng chủ đầu tư lợi dụng chính sách thông thoáng để trục lợi, đẩy giá nhà lên cao. Thành phố cần tăng cường hậu kiểm, minh bạch chi phí và ngăn chặn hành vi thổi giá.
Tỉnh Phú Thọ hiện triển khai 9 dự án nhà ở xã hội với 9.960 căn hộ. Giai đoạn 2021-2025 dự kiến hoàn thành 4.460 căn; giai đoạn 2026-2030 sẽ phát triển thêm 68 dự án với 68.613 căn. Tuy nhiên, tỉnh cũng gặp khó khăn về vị trí quỹ đất, giải phóng mặt bằng và phân bổ quỹ đất 20% trong các dự án đô thị. Để tháo gỡ, tỉnh đã thành lập các tổ công tác chuyên trách để rà soát, đôn đốc tiến độ, phối hợp với chính quyền địa phương trong bồi thường, tái định cư; đồng thời có chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội. Quyết tâm của tỉnh là hoàn thành và vượt chỉ tiêu đã cam kết, đáp ứng nhu cầu nhà ở ngày càng lớn của người dân.
Tại tỉnh Bắc Ninh, việc các dự án nhà ở xã hội phát triển nóng tại các phường lõi đô thị và khu công nghiệp tạo áp lực lớn lên hạ tầng giao thông, xã hội. Bên cạnh đó, tỉnh đề nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn quy trình, mẫu hợp đồng cho thuê nhà ở xã hội đối với doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu nhà ở của công nhân, đồng thời, kiến nghị bổ sung đối tượng mua nhà ở xã hội là người thu nhập thấp khu vực nông thôn, để bảo đảm công bằng an sinh giữa đô thị và nông thôn. Ở tỉnh Quảng Trị, một số dự án dù đã được phê duyệt và lựa chọn nhà đầu tư, nhưng vẫn vướng giải phóng mặt bằng. Sở Xây dựng kiến nghị tỉnh bố trí ngân sách hỗ trợ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đồng thời đề xuất dành nguồn vốn ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Những nỗ lực từ các địa phương đang tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển nhà ở xã hội. Khi các cơ chế được hoàn thiện và điểm nghẽn được xử lý triệt để sẽ tạo cơ sở vững chắc để cả nước hoàn thành mục tiêu đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, giúp người lao động an cư, yên tâm gắn bó và đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
