Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: "Giáo dục là cách bền vững nhất để thay đổi số phận con người"

Giáo dục vì sự phát triển cá nhân để lan tỏa bền vững cho cộng đồng

Phóng viên: - Điều gì đã thôi thúc ông gắn bó 25 năm với lĩnh vực giáo dục quốc tế?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: -Tôi sinh ra ở một vùng nông thôn nghèo, quanh nhà chỉ là ruộng lúa, luống khoai. Nhưng tôi lại may mắn được lớn lên trong một gia đình có ông bà, cha mẹ đều làm nghề giáo. Câu chuyện lịch sử của đại gia đình là bà nội góa chồng nuôi 7 người con khi mới ngoài ba mươi tuổi nhưng vẫn quật cường kiếm con chữ cho các con được kể lại khiến chúng tôi rất xúc động. Các con của bà lớn lên trong một thời kỳ khó khăn như thế nhưng vẫn trưởng thành, thành đạt và đóng góp rất nhiều cho giáo dục, cho xã hội.

Tôi đã lớn lên trong hơi ấm đó, để dần hun đúc và thấm đậm ý nghĩa, tầm quan trọng của giáo dục đến với mọi người. Đặc biệt là lĩnh vực giáo dục quốc tế, nơi mỗi người Việt Nam đều có cơ hội tiếp cận sự tiến bộ và hiện đại của thế giới.

Thực tế, cơ hội để đi ra thế giới rất nhiều nhưng nhiều học trò thiếu thông tin, thiếu phương pháp, thiếu kỹ năng lên kế hoạch hợp lý… Tôi tự nhận thấy mình có trách nhiệm giúp các em bổ sung những khiếm khuyết và thiếu hụt đó, không phải vì những điều trước mắt, mà xa hơn, vì tương lai của mỗi một học trò, mỗi gia đình và cộng đồng.

Tôi chịu ảnh hưởng lớn từ Ba tôi – Nhà giáo ưu tú Lê Đức Hân - một người thầy nổi tiếng tâm huyết, và cũng được truyền cảm hứng từ Giáo sư, Tiến sĩ giáo dục John Lee - một nhà giáo dục tài hoa.

Phóng viên: - Học bổng cho Người tiên phong được ông triển khai nhiều năm đã mang lại cơ hội cho học sinh giỏi, đặc biệt là học sinh nghèo có cơ hội học tập. Ông có thể chia sẻ về học bổng đặc biệt này và những hiệu quả của nó trong thời gian qua?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: -Từ 2004-2005, khi làm việc với rất nhiều học sinh giỏi có ước mơ đi du học nhưng gia đình không đủ điều kiện, chúng tôi đã hỗ trợ các em rất nhiều dịch vụ miễn phí liên quan đến hồ sơ du học, tặng các kỳ thi, khóa học để làm hành trang.

Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức các hoạt động thiện nguyện ở những vùng quê nghèo. Từ đó, chúng tôi lập một Quỹ học bổng, là tiền thân của Học bổng cho Người tiên phong bây giờ. Hiểu được sự tâm huyết và ý nghĩa của chương trình, các đối tác, mạnh thường quân và ân nhân mở lòng, đồng hành trong việc tài trợ học phí, cung cấp học bổng.

Sự hưởng ứng lớn lao ấy đã đem đến cơ hội cho hàng ngàn bạn trẻ. Và nó đã chứng minh sự hiệu quả qua việc các cuộc đời thay đổi tích cực và rất thành công từ các em. Và cũng chính vì thế, dịp 25 năm hành trình của chúng tôi, lại tiếp tục nhận được sự quan tâm và chung sức đặc biệt lớn từ những đối tác chiến lược, với những con số ủng hộ rất lớn và đáng trân trọng. Không phải ai cũng biết rằng, những suất học bổng vẫn được được trao đều đặn trong những ngày cả thế giới chìm trong đại dịch...

Khi những đường bay bị đóng lại, khi nhiều kế hoạch du học buộc phải dừng giữa chừng, thì Học bổng cho Người tiên phong đã trở thành một cánh cửa mới – lặng lẽ, bền bỉ mở ra hy vọng cho các em. Con đường ấy dẫn các em đến những trường học danh tiếng tại Mỹ, Canada, Australia, New Zealand, Singapore, châu Âu…

Tính đến nay, hơn 300 trường trung học, cao đẳng, đại học quốc tế đã cùng chúng tôi tạo nên mạng lưới học bổng rộng khắp năm châu. Hơn 500 tỷ đồng giá trị học bổng đã được trao tặng. Hàng trăm suất học bổng, lên đến 100% chi phí học tập ở những ngôi trường trên thế giới, không chỉ giúp các em đến gần hơn với giấc mơ, mà còn giảm đi gánh nặng tài chính cho nhiều gia đình.

Phóng viên: - Ông có thể chia sẻ về những thành quả mà các học sinh Việt Nam nhận Học bổng cho Người tiên phong đạt được trong những năm qua. Ngoài việc có được bằng cấp ở các trường học lớn trên giới, giáo dục đúng nghĩa nên giúp người học đạt được điều gì?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: - Có thể nói, với chương trình Học bổng cho Người tiên phong, chúng tôi đã làm thay đổi nhiều cuộc đời. Những bạn trẻ từng nhút nhát, nay trở thành người dẫn dắt dự án khởi nghiệp. Những sinh viên nghèo vùng cao, nay là nghiên cứu sinh tại các đại học quốc tế. Có bạn trở thành diễn giả truyền cảm hứng. Có bạn trở lại chính quê hương mình – xây trường, làm giáo viên, truyền cảm hứng, lan tỏa, tiếp nối...

Rõ ràng, một tấm vé tri thức đã mang về biết bao thay đổi tích cực cho cộng đồng.

Vì thế, Học bổng cho Người tiên phong đã và đang được nâng đỡ bằng lòng tin và tình yêu của: những trường học quốc tế uy tín, những trường phổ thông, đại học trong nước, những doanh nghiệp, tổ chức, mạnh thường quân luôn hết lòng vì tương lai của thế hệ trẻ Việt Nam.

Từ câu chuyện đó để chúng ta thấy rằng, bằng cấp chỉ là cái sau cùng chứ không phải là cái đích của giáo dục. Nghĩ đơn giản nó chỉ là một “ghi chú” để biết rằng mình đã hoàn thành những gì ở trường lớp. Giáo dục đúng nghĩa phải nhìn ở góc độ là để người học thành nhân (biết yêu thương, chia sẻ và biết tôn trọng…), có kiến thức thực sự, biết áp dụng và khai thác kiến thức đó phục vụ cho bản thân, mang lại giá trị cho cộng đồng, xã hội. Và chắc chắn một điều, rất quan trọng phải có, đó là lòng biết ơn. Bởi lòng biết ơn là nguồn cội của mọi điều tốt đẹp và thành công.

Phóng viên: -Triết lý giáo dục của ông là gì? Nó có thay đổi trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: - Tôi luôn luôn có một niềm tin rất giản dị nhưng mạnh mẽ: Giáo dục là cách bền vững nhất để thay đổi số phận con người. Mỗi người đều có tiềm năng riêng, và vai trò của giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà còn là đánh thức những tiềm năng ấy, nuôi dưỡng nhân cách và mở ra một thế giới rộng lớn hơn chính họ.

Toàn cầu hóa làm cho bản sắc văn hóa địa phương trở nên mờ nhạt. Giáo dục, trước đây, chủ yếu tập trung vào tri thức và đạo đức cá nhân trong phạm vi một quốc gia, thì ngày nay, một nền giáo dục tiến bộ phải giúp học trò trở thành “công dân toàn cầu”, hòa nhập và thích ứng với các nền văn hóa khác nhau, vượt qua biên giới địa lý và ngôn ngữ.

Vì vậy, triết lý của chúng tôi không có thay đổi, nhưng mở rộng một chút, nên là: Giáo dục vì sự phát triển từ cá nhân để phát triển, lan tỏa bền vững cho cộng đồng.

Hãy “ra khỏi chiếc hộp” để nghĩ khác, nghĩ xa hơn

Phóng viên: - Du học hiện nay cũng đang được học sinh Việt Nam, đặc biệt là những học sinh giỏi coi như là một cánh cửa mở ra nhiều cơ hội học tập và làm việc sau này. Bằng kinh nghiệm lâu năm hoạt động trong lĩnh vực giáo dục du học, ông có lời khuyên hay thông điệp nào cho các em?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: - Đúng là môi trường học tập tại nhiều nước trên thế giới mở ra rất nhiều cơ hội cho các em học sinh, đặc biệt là giáo dục đại học. Đối với những học sinh có nền tảng, có bản lĩnh, khi chọn du học, nếu bạn biết thực hiện nó một cách nghiêm túc, có trách nhiệm, cơ hội để bạn thành công rất cao.

Tuy vậy, sự thành công về sau thường đến với những học sinh biết tận dụng và áp dụng những giá trị giáo dục tiến bộ, hiện đại nhưng không quên đi giá trị truyền thống của con người Việt Nam. Và thực ra, trong bối cảnh thế giới phẳng hiện nay, không chỉ có du học, các em cũng có thể thành công ngay ở môi trường học tập trong nước.

Hãy biết chuẩn bị cho một tinh thần tìm tòi phương pháp và lựa chọn thông minh. Hãy “ra khỏi chiếc hộp” để nghĩ khác, nghĩ xa và nghĩ logic hơn. Tâm lý tự ti và thói quen số đông dễ đưa ta đến ngõ cụt. Các nước “giàu” luôn có những trường cung cấp chương trình tài trợ học phí cho học sinh chưa đủ điều kiện tài chính theo học. Bạn có lý do để họ mở rộng cửa chào đón. Còn bạn học chưa giỏi, hãy nâng cấp bản thân mình lên một mức mới, thể hiện những điều nổi trội đặc biệt, để đón nhận những suất học bổng giá trị.

Phóng viên: - Theo quan sát của ông, xu hướng du học trong 5–10 năm tới sẽ có những thay đổi như thế nào? Học sinh Việt Nam có cơ hội ra sao khi thế giới đang có quá nhiều biến động và thách thức?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng: - Tôi cho rằng, trong 5-10 năm tới, thị trường sẽ chắt lọc hơn. Chắt lọc hơn không có nghĩa là khó khăn hơn, mà sẽ là chất lượng hơn từ phía du học sinh, và chuyên nghiệp, chỉn chu hơn từ các trường ở nước ngoài, từ chính sách, môi trường của các nước. Thế giới có nhiều thách thức, biến động nhưng giáo dục là trường tồn. Nhu cầu giáo dục không chỉ từ Việt Nam ra thế giới mà thế giới đến với cả Việt Nam. Nó là một sự giao thoa, học hỏi và hòa quyện. Vì thế, học sinh Việt Nam sẽ luôn luôn có nhiều cơ hội cho việc du học.

Đặc biệt là các chính sách của Việt Nam ngày càng linh hoạt, cởi mở, kết nối và trở thành một trong những tâm điểm quan trọng của thế giới. Điều đó, góp phần quan trọng cho học sinh Việt Nam vươn ra thế giới thuận lợi hơn.

Phóng viên: - Cảm ơn cuộc trò chuyện của Tiến sĩ Lê Bảo Thắng.