Thúc đẩy vốn tín dụng xanh cho ngành xây dựng

Những nghiên cứu của IFC (thành viên nhóm Ngân hàng thế giới) cho thấy trên thế giới, các công trình xây dựng chiếm tới 40% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu (trong đó có 28% từ nguồn nguyên, vật liệu xây dựng). Để đạt mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045 và đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết, việc giải quyết thách thức về biến đổi khí hậu là rất cấp thiết.

Quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu là một trong những đề xuất của IFC đối với tăng trưởng xanh của Việt Nam (2 đề xuất còn lại là Hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và giảm phát thải; đẩy mạnh khai thác kinh tế biển để tăng trưởng bền vững và khả năng chống chịu). Riêng về các công trình xây dựng, sau 10 năm đã ra mắt hệ thống chứng nhận công trình xanh EDGE tại Việt Nam. Hệ thống này cấp chứng nhận cho hàng triệu mét vuông sàn, hàng trăm công trình xây dựng đủ tiêu chuẩn giảm phát thải CO2, đồng thời giúp tiết kiệm điện và nước trong quá trình vận hành.

Cần đòn bẩy tín dụng cho phát triển xanh

11/08/2025 21:24

Kinh nghiệm thực hiện các dự án xanh ở một số nước đang phát triển trên thế giới của IFC cho thấy hiệu quả. Thí dụ tại Colombia, IFC đầu tư hàng trăm triệu đô-la thông qua trái phiếu xanh để hỗ trợ chủ đầu tư triển khai các công trình xanh và cho người dân vay mua nhà trả góp. Để tuyên truyền cho các hoạt động này, họ tổ chức hàng chục sự kiện, với sự tham gia của hàng trăm nhà phát triển bất động sản, các cơ quan truyền thông và người dân… Dự án tại Colombia có sự tham gia của 6 tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, triển khai các gói tài chính xanh; cơ quan quản lý và các tổ chức xã hội nghiên cứu, đánh giá tác động…

Đến nay, Colombia đã có gần 18 triệu m² sàn nhà ở cao tầng, 200 nghìn căn nhà đạt chứng nhận công trình xanh EDGE. Ngoài việc thực hiện mục tiêu giảm phát thải, các công trình đạt tiêu chuẩn EDGE còn giúp người sử dụng tiết kiệm chi phí vận hành, chi phí sử dụng điện, nước…

Tại Việt Nam, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã quy định rõ về tín dụng xanh/trái phiếu xanh nhằm thúc đẩy xây dựng các công trình xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu. Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg ngày 4/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ các quy định về công trình xanh làm tiêu chí cho thực hiện tín dụng xanh/trái phiếu xanh.

Đối với hoạt động xây dựng trong nước đáp ứng các yêu cầu công trình xanh, các tổ chức tín dụng quốc tế, như: Global Climate cam kết miễn phí tư vấn kỹ thuật EDGE; Standard Chartered hỗ trợ 100% phí định giá, phí dịch vụ pháp lý, tặng bảo hiểm. Các ngân hàng trong nước như Agribank cam kết lãi suất 6%/năm trong vòng 2 năm; VietinBank cho vay lãi suất 5,8%; BIDV triển khai gói vay 10 nghìn tỷ đồng với lãi suất ưu đãi; TPbank tính lãi 0% cho 3 tháng vay đầu tiên...

Ngoài ra, để thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải khí nhà kính và tiết kiệm tài nguyên, Chính phủ đã thành lập Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam (trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và triển khai các chương trình cho vay ưu đãi đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, cá nhân thực hiện chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn.

Lãi suất vay cố định từ nguồn quỹ này đối với tổ chức, cá nhân là 2,6%/năm, trong vòng tối đa 10 năm. Trong đó, đối tượng được vay vốn thuộc ngành xây dựng là các tổ chức, cá nhân thực hiện đầu tư cho sản xuất vật liệu không nung từ tro xỉ thải; viên nén nhiên liệu từ chất thải và một số dự án quy định tại Khoản 3 Điều 55 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Cơ hội và thách thức của tín dụng xanh

08/06/2025 06:27

Những ưu đãi từ nguồn tín dụng ngân hàng và quỹ hỗ trợ gợi mở hướng đi cho ngành xây dựng trong tương lai gần. Có nguồn vốn sẽ giúp ngành xây dựng thúc đẩy phát triển công trình xanh trên quy mô toàn quốc; tăng cường khả năng chống chịu và phục hồi cho công trình trước rủi ro khí hậu, biến đổi khí hậu; tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên; thúc đẩy phát triển mô hình nhà ở xã hội xanh…

Tuy nhiên, cần phải tháo gỡ nhiều “rào cản” để các tổ chức, cá nhân triển khai xây dựng công trình xanh có thể tiếp cận các nguồn vốn tín dụng. Đó là các quy định về khung pháp lý còn chưa thống nhất, chồng chéo và thiếu hướng dẫn chi tiết; chưa có bộ tiêu chuẩn cụ thể đánh giá đối với công trình xanh; quy trình thẩm định và đánh giá phức tạp và không đồng bộ từ các đơn vị quản lý vốn.

Bên cạnh đó, việc thiếu thông tin về chủ đầu tư công trình; năng lực thẩm định, đánh giá dự án của đơn vị quản lý vốn còn hạn chế càng khiến cho khả năng tiếp cận vốn đối với doanh nghiệp, cá nhân thực hiện dự án công trình xanh gặp khó khăn… Ngoài ra, chi phí đầu tư ban đầu cũng như yêu cầu năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý, vận hành đối với các công trình xanh khá cao cũng là trở ngại không nhỏ cho các doanh nghiệp, cá nhân đầu tư trong lĩnh vực này.