Tạo thuận tiện cho hoạt động đại biểu Quốc hội, phù hợp xu hướng số hóa hoạt động nghị trường

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 25/6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội ban hành kèm theo Nghị quyết số 71/2022/QH15 của Quốc hội.

Với 434/436 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành, chiếm 90,79% tổng số đại biểu, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết, Tổng Thư ký Quốc hội-Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết, các ý kiến phát biểu của các đại biểu cơ bản đều nhất trí với sự cần thiết ban hành nghị quyết nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các luật, nghị quyết của Quốc hội vừa được ban hành, đồng thời, kịp thời thể chế hóa các chủ trương của Đảng, góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội.

Về trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, trên cơ sở ý kiến đại biểu, để tạo điều kiện thuận tiện trong quá trình thực hiện và phù hợp với xu hướng số hóa hoạt động nghị trường, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý khoản 2 Điều 3 của Nội quy kỳ họp Quốc hội theo hướng đơn giản, ngắn gọn, dễ hiểu và dễ thực hiện.

Theo đó, trường hợp không thể tham dự kỳ họp, phiên họp Quốc hội theo chương trình kỳ họp đã được Quốc hội thông qua, đại biểu Quốc hội có trách nhiệm báo cáo Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội để thông báo đến Văn phòng Quốc hội tổng hợp báo cáo Chủ tịch Quốc hội.

Nếu không thể tham dự kỳ họp Quốc hội hoặc vắng mặt tổng số hơn 2 ngày làm việc trong cả kỳ họp Quốc hội thì phải được Chủ tịch Quốc hội đồng ý, trừ trường hợp vắng mặt vì lý do sức khỏe, lý do bất khả kháng hoặc vắng mặt để thực hiện nhiệm vụ của kỳ họp Quốc hội theo quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội.

Tổng Thư ký Quốc hội-Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết, về các đề xuất như quy định thêm thời hạn bắt buộc phải báo cáo trước khi vắng mặt, quy định cụ thể hơn về số lần phát biểu…, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin không bổ sung, nhằm tránh làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, đồng thời vẫn bảo đảm nguyên tắc tôn trọng trách nhiệm, tính chủ động và sự gắn bó của đại biểu với cử tri và hoạt động nghị trường.

Về thông tin về kỳ họp Quốc hội, có ý kiến đề nghị chỉnh lý cho rõ nghĩa hơn quy định về việc đăng tải hồ sơ dự án luật, nghị quyết trình Quốc hội trên Cổng thông tin điện tử Quốc hội; đề nghị các báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án luật, nghị quyết phải được công khai trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội ít nhất 48 giờ trước khi biểu quyết thông qua.

Trên cơ sở ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý khoản 7 Điều 1 của dự thảo nghị quyết theo hướng ngoài việc thực hiện đăng tải các tài liệu trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đối với các tài liệu khác của kỳ họp, trong đó có báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, nghị quyết trình Quốc hội thông qua, thì việc đăng tải do Tổng Thư ký Quốc hội-Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội quyết định, căn cứ vào nội dung của từng dự thảo và điều kiện cụ thể để bảo đảm linh hoạt, khả thi, phù hợp với thực tế.

Về lấy ý kiến đại biểu bằng phiếu xin ý kiến, Tổng Thư ký Quốc hội-Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết, trên thực tế, việc xin ý kiến đại biểu bằng phiếu thường diễn ra trong điều kiện thời gian gấp, cần tiến hành khẩn trương nhưng vẫn phải bảo đảm chất lượng.

Do đó, để bảo đảm tính khả thi, dự thảo đã quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong việc xác định thời hạn đề nghị đại biểu gửi lại phiếu ý kiến thì tối thiểu phải là 24 giờ kể từ khi gửi phiếu đến đại biểu; tránh trường hợp đề nghị đại biểu gửi lại phiếu quá gấp.

Bên cạnh đó, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, để bảo đảm tính khả thi, nhất là trong trường hợp phiếu về công tác nhân sự có thể cần xin đại biểu cho ý kiến và gửi lại ngay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý quy định này theo hướng chỉ áp dụng việc giới hạn thời gian đối với các phiếu xin ý kiến về dự án luật, nghị quyết quy phạm pháp luật.

Về thời gian phát biểu của đại biểu Quốc hội, trên cơ sở ý kiến góp ý của các đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu theo hướng giữ như quy định tại Nội quy kỳ họp Quốc hội hiện hành về thời gian phát biểu của đại biểu Quốc hội nhằm bảo đảm đại biểu có thể trình bày đầy đủ, sâu sắc ý kiến của mình.

Đồng thời, để tăng tính linh hoạt, chủ động trong điều hành, bảo đảm hài hòa giữa việc phát huy quyền tham gia ý kiến của đại biểu và yêu cầu quản lý thời gian chung của kỳ họp, dự thảo quy định cho phép chủ tọa, người điều hành phiên họp, căn cứ vào diễn biến thực tế và số lượng đại biểu đăng ký phát biểu, có thể đề nghị Quốc hội quyết định rút ngắn hoặc kéo dài thời gian phát biểu hoặc kéo dài thời gian của phiên họp.