Tạo bước chuyển toàn diện sang môi trường số trong ngành thi hành án dân sự

Ngày 12/12, trong khuôn khổ Hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự, thi hành án hành chính năm 2026, Bộ Tư pháp tổ chức kích hoạt triển khai Nền tảng số trong lĩnh vực thi hành án dân sự và Trung tâm Giám sát, Điều hành thông minh Hệ thống thi hành án dân sự trên quy mô toàn quốc.

Nền tảng do Cục Quản lý Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) chủ trì triển khai, với sự kết hợp và đồng hành công nghệ của Tập đoàn FPT, được xem là sự chuyển mình mang tính bước ngoặt, mở ra một kỷ nguyên mới, tiên phong ứng dụng công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi toàn diện sang môi trường số trong thi hành án dân sự tại Việt Nam.

Trong bối cảnh thực hiện mô hình tổ chức mới theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối trong khi số lượng vụ việc không ngừng tăng, tính chất ngày càng phức tạp, Bộ Tư pháp đặt trọng tâm thực hiện chuyển đổi số trong công tác thi hành án dân sự thông qua triển khai Nền tảng số thi hành án dân sự và Trung tâm giám sát, điều hành thông minh - giải pháp tối ưu để hình thành Cơ sở dữ liệu thi hành án dân sự đúng-đủ- sạch-sống, thống nhất dùng chung được quy định tại Nghị quyết 71/NQ-CP 2025 sửa đổi Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW.

Nền tảng số trong lĩnh vực thi hành án dân sự được xây dựng như một giải pháp tổng thể, số hóa liền mạch toàn bộ quy trình thi hành án dân sự, tích hợp và liên thông toàn bộ quy trình nghiệp vụ, cơ sở dữ liệu và các dịch vụ số với các lợi ích đột phá: Nền tảng số cho phép giải quyết thủ tục phi địa giới hành chính, không phụ thuộc khoảng cách địa lý; dữ liệu theo thời gian thực giúp giảm tải công việc báo cáo thống kê, phục vụ hiệu quả điều hành, ra quyết định; công nghệ số nổi bật là AI giúp tự động hóa bóc tách dữ liệu, giao việc và giám sát tiến độ; người dân dễ dàng tương tác, tra cứu hồ sơ, nhận thông báo bằng QR code, qua VNeID…; sẵn sàng thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa cơ quan thi hành án dân sự với Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các bộ, ngành liên quan để tống đạt văn bản, xác minh điều kiện thi hành án, phối hợp công tác.

Đây được xem là bước tiến chuyển đổi số lớn nhất từ trước tới nay của Bộ Tư pháp với phạm vi toàn quốc, bao gồm 34 tỉnh thành, 355 Phòng Thi hành án khu vực và 6.800 người dùng là lãnh đạo, chấp hành viên và các bộ phận chuyên môn, được đội ngũ Tập đoàn FPT đồng hành triển khai.

Nền tảng số gồm bốn phân hệ nghiệp vụ được ứng dụng AI mạnh mẽ: (1) Phân hệ Biên lai điện tử giúp kiểm soát chặt chẽ dòng tiền thi hành án, giảm sai sót và tăng tính minh bạch; (2) phân hệ Hỗ trợ ra quyết định thi hành án, sử dụng AI và Big Data nhằm tự động bóc tách dữ liệu thực hiện dự thảo nhiều quyết định thi hành án đồng thời nhằm bảo đảm tính pháp lý, tối ưu năng suất và đồng bộ cho giai đoạn sau; (3) phân hệ Tổ chức thi hành án xử lý đầy đủ các bước quá trình từ tống đạt văn bản, xác minh điều kiện thi hành án, cưỡng chế….; (4) phân hệ tiếp công dân - tiếp nhận đơn thư và quản lý giải quyết khiếu nại, tố cáo cung cấp môi trường số để người dân có thể dễ dàng đưa ra các phản ánh và kiến nghị, bảo đảm theo dõi luân chuyển hồ sơ minh bạch, đúng thời hạn luật định và dễ dàng giám sát tiến độ.

Trong giai đoạn tiếp theo, nền tảng sẽ tiếp tục được hoàn thiện, kết nối chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, đơn vị liên quan để xử lý toàn trình trên môi trường số từ tiếp nhận, xác minh, tống đạt văn bản đến trả kết quả cho người dân qua VNEID; số hóa dữ liệu lịch sử nhằm cắt giảm thủ tục và cung cấp xác nhận kết quả thi hành án tự động; hoàn thiện, tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo AI để hỗ trợ phân tích dữ liệu, dự thảo văn bản, đánh giá rủi ro và hỗ trợ người dân 24/7.

Được biết, mỗi năm, ngành thi hành án dân sự tiếp nhận và xử lý hơn 1 triệu bản án, việc phụ thuộc vào quy trình thủ công đặt áp lực lớn cho công tác thi hành án. Với nền tảng số mới, người dân thực hiện nộp hồ sơ nhanh chóng trên môi trường số hoặc tại bộ phận một cửa cơ quan thi hành án dân sự gần nhất, không phụ thuộc địa giới hành chính. Các quy trình tiếp nhận, xử lý ra quyết định thi hành án, phê duyệt, tổ chức thi hành án, phát hành biên lai điện tử…được thực hiện nhanh chóng trên môi trường số và cập nhật cho người dân thông qua VNeID. Các phân hệ có thể tự động bóc tách bản án dài 500 trang, tạo hơn 200 quyết định trong chưa đầy 20 phút, đồng thời thay thế hoàn toàn quy trình chuyển phát giấy bằng ký số và tống đạt điện tử qua Cổng thông tin thi hành án dân sự với mã định danh và QR Code.

Sau hơn 5 tháng thí điểm, nền tảng số đã tiếp nhận hơn 90.000 bản án, ban hành gần 130.000 quyết định số, số hóa hơn 3 triệu trang tài liệu và phát hành 464.375 biên lai điện tử với hơn 25.000 tỷ đồng thu nộp, góp phần tăng tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính thi hành án. Trong bối cảnh bộ máy tinh gọn và khối lượng công việc tăng khoảng 20%, hoạt động toàn ngành vẫn vận hành thông suốt.