Tăng cường hợp tác Việt Nam-Liên bang Nga trong lĩnh vực công chứng

Sự kiện có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành Trung ương, Tổng Lãnh sự quán Liên bang Nga tại Thành phố Hồ Chí Minh cùng đông đảo chuyên gia pháp lý và công chứng viên hai nước.

Hội thảo nhằm tăng cường trao đổi chuyên môn và thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực công chứng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai Luật Công chứng 2024 và đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực tư pháp. Đại diện Hiệp hội công chứng viên Việt Nam nhấn mạnh việc tiếp thu kinh nghiệm quốc tế là cần thiết để hiện đại hóa hoạt động công chứng, góp phần bảo đảm an toàn pháp lý và đáp ứng yêu cầu hội nhập.

Đại diện Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga nhận định: Việt Nam là đối tác quan trọng và nhấn mạnh sự cần thiết của việc duy trì hợp tác thường xuyên nhằm chia sẻ mô hình tổ chức, kinh nghiệm quản lý và các thực tiễn hiệu quả trong hoạt động công chứng.

Tại hội thảo, hai hiệp hội đã ký kết Thỏa thuận hợp tác, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ song phương. Văn kiện này thiết lập khuôn khổ hợp tác chính thức, tạo cơ sở triển khai các chương trình đào tạo chuyên môn, trao đổi thông tin, nghiên cứu mô hình công chứng và phối hợp trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động công chứng. Lễ ký kết có sự chứng kiến của đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước Việt Nam đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chứng viên.

Trong phần thảo luận, Chủ tịch Hiệp hội công chứng Liên bang Nga khẳng định: công chứng là thiết chế bắt buộc để bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong giao dịch dân sự quan trọng. Giao dịch bất động sản, việc xác định nhân thân của cổ đông khi góp vốn thành lập doanh nghiệp là những công việc cần phải bắt buộc công chứng để bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phòng chống rửa tiền, trốn thuế. Tại Liên bang Nga, an toàn pháp lý là lựa chọn được ưu tiên, sau đó mới là sự nhanh chóng và tiện lợi.

Liên quan đến cơ chế bảo đảm trách nhiệm, Nga là một trong những quốc gia sớm áp dụng cơ chế bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc cho công chứng viên. Nga hiện vận hành hệ thống bảo hiểm bốn tầng bao gồm: bảo hiểm trách nhiệm dân sự cá nhân; bảo hiểm tập thể do các hiệp hội công chứng khu vực triển khai; trách nhiệm tài sản cá nhân của công chứng viên; và Quỹ Bồi thường Liên bang. Quỹ này theo luật là bắt buộc, hiện có quy mô hơn 1,3 tỷ rúp và được sử dụng khi thiệt hại vượt quá khả năng chi trả của ba tầng bảo hiểm còn lại.

Đại diện Việt Nam cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai cơ chế bảo đảm tài chính theo Luật Công chứng 2024 và Nghị định 104/2025/NĐ-CP. Hiện Việt Nam áp dụng mô hình hai tầng gồm: bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp bắt buộc và Quỹ Bồi thường do Hiệp hội công chứng viên Việt Nam quản lý. Cơ chế này được đánh giá là phù hợp với điều kiện thực tế, giúp bảo đảm quyền lợi của người dân trong giao dịch công chứng, đồng thời cân đối với năng lực tài chính của đội ngũ công chứng viên.

Nội dung về chuyển đổi số chiếm thời lượng đáng kể tại hội thảo. Đại diện Liên bang Nga giới thiệu Hệ thống thông tin hợp nhất - nền tảng số quốc gia phục vụ quản lý thống nhất hoạt động công chứng. Các đại biểu nhận định đây là kinh nghiệm quan trọng đối với Việt Nam trong quá trình xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất và thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực công chứng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin được xem là điều kiện tất yếu để nâng cao tính minh bạch, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, tăng hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp, đồng thời hỗ trợ cơ quan quản lý nhà nước trong công tác giám sát.

Phát biểu bế mạc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam Hoàng Xuân Hoan đánh giá cao những chia sẻ thực tiễn từ phía Liên bang Nga. Ông cho rằng, Thỏa thuận hợp tác được ký kết sẽ mở ra nhiều chương trình phối hợp thiết thực trong thời gian tới, đặc biệt trong đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu mô hình bảo hiểm, hoàn thiện cơ chế bồi thường thiệt hại và ứng dụng công nghệ vào quản lý hoạt động công chứng.

Đại diện Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục đồng hành cùng Hiệp hội công chứng viên Việt Nam trong việc triển khai các chương trình hợp tác chuyên môn, mở rộng trao đổi kinh nghiệm ở nhiều cấp độ và đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi số.