Tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển Thanh Hóa nhanh và bền vững

Phát biểu ý kiến chỉ đạo Đại hội, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và tỉnh Thanh Hóa, các vị đại biểu, khách quý và 487 đại biểu, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của hơn 240 nghìn đảng viên trong toàn Đảng bộ lời chào trân trọng, lời thăm hỏi ân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất và chúc Đại hội thành công tốt đẹp.

Thủ tướng nhấn mạnh, Thanh Hóa là vùng đất “địa linh, nhân kiệt”, giàu truyền thống lịch sử, văn hóa; là cội nguồn của người Việt cổ với nền văn hóa Đông Sơn rực rỡ; nơi sinh thành nhiều bậc anh hùng, hào kiệt mà tên tuổi và sự nghiệp đã góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước; đồng thời cũng là nơi hội tụ kho tàng về di sản văn hóa vật thể, phi vật thể phong phú, đặc sắc. Với bề dày lịch sử đã hun đúc nên truyền thống vẻ vang và bản chất tốt đẹp của con người nơi đây. Người Thanh Hóa cần cù, chịu khó, hiếu học, chăm làm, sáng tạo trong lao động; anh dũng, quật cường trong chiến đấu, cương trực, thẳng thắn, trọng nghĩa, trọng tình; luôn yêu thương, đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau…

Trong các cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, đồng bào các dân tộc tỉnh Thanh Hóa dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã cùng nhân dân cả nước lập nên nhiều chiến công hiển hách; đóng góp sức người, sức của; vừa sẵn sàng chiến đấu hy sinh trong bom đạn; vừa dốc sức chi viện cho tiền tuyến, trong đó có 55.977 liệt sĩ, 43.610 thương binh; 4.634 bà mẹ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; hàng trăm tập thể, cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động. Có thể nói, trải qua các giai đoạn lịch sử, các thế hệ người con Thanh Hóa luôn biết hy sinh và sẵn sàng hy sinh cho dân tộc ta, non sông đất nước ta.

Thủ tướng nhấn mạnh, nhìn lại nhiệm kỳ 2020-2025, Thanh Hóa đã đạt được những kết quả rất quan trọng và khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, nổi bật là ở “6 điểm”:

Đảng bộ Thanh Hóa đã lãnh đạo chính quyền, quân và dân trong tỉnh vượt qua rất nhiều khó khăn, thách thức, nhiều vấn đề phức tạp, nhất là đại dịch Covid-19, thiên tai, bão lũ cực đoan…

Chú trọng triển khai toàn diện công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; đã nghiêm túc, khẩn trương, quyết liệt sắp xếp tổ chức bộ máy và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, nhất là chính quyền cơ sở.

GDP duy trì tốc độ tăng trưởng cao, bình quân giai đoạn ước đạt 2 con số (10,24%), đứng thứ 4 cả nước. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, công nghiệp-xây dựng (51%), dịch vụ (37%) và tỷ trọng nông nghiệp giảm dần. Thu ngân sách hằng năm thuộc nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước.

Kết cấu hạ tầng ngày càng hoàn thiện, nâng cao chất lượng và hiệu quả của 5 phương thức giao thông, nhất là đường cao tốc và đường kết nối nội tỉnh. Hạ tầng kinh tế-xã hội được chú trọng, ưu tiên nguồn lực đầu tư, đã đưa vào khai thác một số dự án giao thông huyết mạch lớn . Hạ tầng y tế, hạ tầng giáo dục, hạ tầng năng lượng ngày càng củng cố, tăng cường.

Việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân hằng năm 1,56% (còn 0,52% năm 2025). Xóa 14.780 căn nhà tạm, nhà dột nát. 99,8% gia đình người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn trung bình người dân nơi cư trú. Đời sống người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa từng bước được cải thiện.

Quốc phòng-an ninh được tăng cường, bảo đảm vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia; thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và thế trận lòng dân vững chắc ngày càng được củng cố và tăng cường. Quan hệ đối ngoại, hợp tác quốc tế đi vào chiều sâu, nhất là với nước bạn Lào.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao và nhiệt liệt biểu dương những kết quả quan trọng mà Đảng bộ, Chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa đã đạt được trong nhiệm kỳ qua, góp phần vào những thành tựu chung của cả nước.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, Thủ tướng đồng tình và đánh giá cao việc các đồng chí đã thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, yếu kém được chỉ rõ trong Báo cáo chính trị, đồng thời nhấn mạnh thêm 3 điểm:

Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của một số tổ chức đảng, đảng viên thời gian qua bộc lộ nhiều hạn chế; nhiều cán bộ vi phạm kỷ luật phải bị xử lý, trong đó có cả xử lý hình sự. Nguyên tắc tập trung dân chủ có lúc, có nơi thực hiện còn hình thức, chưa thực sâu sắc; đoàn kết nhưng chưa vững mạnh. Chưa khai thác hết được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, nhất là con người với quy mô dân số hơn 4,3 triệu người; phát triển cao nhưng chưa bền vững.

Thủ tướng cơ bản nhất trí với 5 bài học kinh nghiệm đã được Đại hội chỉ ra, đồng thời nhấn mạnh thêm những điểm sau:

Nắm chắc tình hình, bám sát các chủ trương, quan điểm, chỉ đạo của Đảng, thường xuyên trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư; từ đó vận dụng linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương; phản ứng chính sách chủ động, kịp thời, phù hợp, linh hoạt, hiệu quả; nhất là phải giữ vững bản lĩnh, sáng tạo, tự tin, không chủ quan trước thuận lợi, nhưng cũng không bi quan trước khó khăn.

Thấm nhuần tư tưởng “dân là gốc” trong mọi hoạt động; vì sức mạnh từ nhân dân; phải biết cầu thị lắng nghe nhân dân, phải vì dân, phải bảo đảm mọi chính sách đều hướng đến người dân và mọi người dân đều được thụ hưởng những thành quả của đổi mới, phát triển và hoạt động của các cấp uỷ đảng, các tổ chức quản lý nhà nước; sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân.

Đoàn kết giữ vai trò quan trọng, quyết định đến sự thành công và thất bại. Phải tăng cường đoàn kết trong Đảng, trong nhân dân, giữa các dân tộc trong toàn tỉnh và trong toàn xã hội. Bác Hồ đã từng căn dặn giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng như “giữ gìn con ngươi của mắt mình”.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người thầy vĩ đại của Cách mạng Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hoá thế giới của Việt Nam, đã 4 lần về thăm Thanh Hóa và nhiều lần gửi thư động viên, thăm hỏi, biểu dương quân và dân tỉnh Thanh Hóa qua các thời kỳ. Trong lần về cuối cùng, năm 1961, tại Sân vận động tỉnh, Bác đã bắt nhịp cho đồng bào và nhân dân Thanh Hóa hát bài ca “Kết đoàn” - thể hiện mong muốn và nguyện vọng của Người về việc thắt chặt tình đoàn kết trong Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh Thanh Hóa.

Thủ tướng nhấn mạnh, bước vào giai đoạn phát triển mới, trong bối cảnh tình hình khó khăn, thách thức nhiều hơn là thời cơ, thuận lợi; Thủ tướng cơ bản đồng tình, thống nhất cao với quan điểm, phương hướng và mục tiêu phát triển được nêu trong Văn kiện trình Đại hội; đồng thời, nhấn mạnh 5 nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, xây dựng Thanh Hóa thành “tỉnh kiểu mẫu” theo lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo đó, chúng ta cần tập trung quán triệt, triển khai hiệu quả Nghị quyết, Chương trình hành động của Đại hội lần thứ XIV của Đảng và Đại hội lần thứ XX Đảng bộ tỉnh; khẩn trương thực hiện đồng bộ các quyết sách chiến lược gần đây của Bộ Chính trị trên các lĩnh vực then chốt. Tiến hành sơ kết, đánh giá Nghị quyết 58 ngày 5/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết 37 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa để tiếp tục rà soát, điều chỉnh, xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển của tỉnh cho phù hợp với chiến lược phát triển đất nước.

Hai là, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên. Trong lần về Thanh Hóa đầu tiên, năm 1947, Bác Hồ nhấn mạnh: “Tỉnh Thanh Hóa theo tôi, muốn trở thành một tỉnh kiểu mẫu, nhất định được, vì người đông, đất rộng, của nhiều, chỉ còn thiếu sự điều khiển sắp đặt”. Do vậy, Thủ tướng đề nghị:

Phải coi trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tinh gọn, trong sạch, vững mạnh, toàn diện. Quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả và vận dụng linh hoạt sáng tạo 5 nguyên tắc hoạt động và 5 phương thức lãnh đạo của Đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ và nguyên tắc đoàn kết, thống nhất trong Đảng.

Tập trung vận hành chính quyền địa phương 2 cấp đồng bộ, thông suốt, hiệu quả; quyết liệt chuyển đổi trạng thái từ chủ yếu giải quyết thủ tục hành chính sang nền hành chính kiến tạo, phục vụ nhân dân. Xây dựng chính quyền số, xã hội số, công dân số. Tập trung nghiên cứu sắp xếp lại đội ngũ cán bộ và quyết liệt trong phong trào “Bình dân học vụ số”; tăng cường kết nối các trung tâm dữ liệu với nhau.

Làm tốt công tác cán bộ, coi đây là nhiệm vụ “then chốt của then chốt”. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, đủ năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Bố trí cán bộ theo hướng “lựa chọn đúng người, giao đúng việc, phát huy sở trường, nâng cao năng lực, tận tâm cống hiến và biết hy sinh”.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, chủ động ngăn chặn “từ sớm, từ xa” sai phạm nhỏ tích tụ thành khuyết điểm lớn. Kiên quyết phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “không để có vùng tối, vùng xám, vùng lợi ích riêng”.

Ba là, phát triển kinh tế nhanh, bền vững với 5 đột phá:

Tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình phát triển dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ...

Làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống về đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu với phương châm: lấy nội lực là cơ bản, chiến lược và quyết định, ngoại lực là quan trọng và đột phá. Khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, phòng chống hiệu quả thiên tai bão lũ.

Đột phá phát triển 4 trung tâm kinh tế động lực “tứ sơn”: Nghi Sơn, Sầm Sơn, Bỉm Sơn, Lam Sơn, trong đó nghiên cứu xây dựng đề án đề xuất cơ chế, chính sách để các Trung tâm này thành những đầu tàu kinh tế dẫn dắt toàn tỉnh. Phải xây dựng giai đoạn 2 Tổ hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn, trong đó phải cơ cấu lại quản trị của tổ hợp này. Đưa cảng tổng hợp Nghi Sơn trở thành cảng tổng hợp quốc gia, trung tâm logistics của khu vực, một trong những trung tâm cảng biển quốc tế ở phía bắc.

Đột phá phát triển hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng giao thông, hạ tầng liên kết vùng; đẩy mạnh tiến độ các tuyến cao tốc bắc-nam, đường ven biển, tuyến kết nối tây Thanh Hóa-Tây Bắc...; đặc biệt là có trách nhiệm giải phóng mặt bằng cho tuyến đường sắt tốc độ cao bắc-nam; phát triển hạ tầng số, hạ tầng du lịch, dịch vụ...

Đột phá về tư duy đổi mới và hành động quyết liệt để có thể khơi dậy nguồn lực từ tư duy, động lực từ sự đổi mới và sức mạnh từ nhân dân; từ đó nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn. Vận dụng sáng tạo khoa học công nghệ để có thể khai thác hiệu quả tiềm năng về kinh tế biển, khai thác không gian và lòng đất.

Thủ tướng cho biết, Tổng Bí thư Tô Lâm đã cho ý kiến chỉ đạo tổ chức Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XX thành công tốt đẹp, trong đó hết sức coi trọng việc tập trung hoàn thành Chương trình xây dựng các trường biên giới trong tỉnh trong 2 năm 2026-2027 với việc kết nối nguồn lực của Nhà nước, nguồn lực của xây dựng.

Bốn là, phát triển văn hóa-xã hội và bảo đảm an sinh xã hội:

- Tập trung phát triển văn hóa-xã hội đồng bộ với phát triển kinh tế; Triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết 71, 72 mới đây của Bộ Chính trị về phát triển giáo dục đào tạo và y tế. Thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội; tiếp cận bình đẳng giáo dục và y tế. Chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày một tốt hơn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới phía Tây của tỉnh. Phát triển nền văn hóa truyền thống giàu bản sắc trở thành sức mạnh nội sinh, là động lực phát triển mới của tỉnh. Đồng thời, quan tâm phát triển công nghiệp văn hóa, giải trí.

Năm là, tăng cường tiềm lực quốc phòng-an ninh, nâng tầm đối ngoại, với 3 nội dung cơ bản:

Tập trung xây dựng khu vực phòng thủ vững mạnh; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và đặc biệt là thế trận lòng dân vững chắc, để mỗi người dân là một cột mốc biên giới. Thực hiện phương châm bảo đảm “an ninh, an toàn và an dân” trên khắp mọi miền trong tỉnh; xây dựng tỉnh không ma túy.

Chủ động nắm chắc tình hình, bảo đảm “3 không”: không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; không để phát sinh phức tạp ngay từ cơ sở; không để hình thành điểm nóng.

Chú trọng mở rộng quan hệ đối ngoại, xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển với nước bạn Lào anh em. Đặc biệt là đẩy mạnh kinh tế cửa khẩu, tăng cường liên kết vùng với nước bạn để mở rộng không gian phát triển kinh tế.

Thủ tướng nêu rõ, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đại hội là bầu ra Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XX và bầu Đoàn đại biểu đi dự Đại hội XIV của Đảng; đề nghị Đại hội phát huy tinh thần dân chủ, đề cao trách nhiệm, sáng suốt lựa chọn những đồng chí thật sự tiêu biểu để xây dựng:

Ban Chấp hành Đảng bộ khóa mới là một tập thể thống nhất ý chí, gương mẫu đi đầu trong đoàn kết, trong đổi mới sáng tạo và hành động hiệu quả.

Đối với từng thành viên Ban Chấp hành, phải tập trung 3 nêu gương: Nêu gương trong nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu; Nêu gương trong ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nêu gương trong giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống; dám nghĩ, dám làm, nói đi đôi với làm, làm nhiều nói ít.

Với truyền thống văn hóa cách mạng của quê hương anh hùng; với khát vọng vượt khó vươn lên của những con người cần cù, sáng tạo; với tiềm năng, thế mạnh và nguồn lực to lớn; với tầm nhìn đột phá và quyết tâm hành động của cả hệ thống chính trị trong tỉnh; cùng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, sự đồng lòng, hỗ trợ, ủng hộ của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, Thủ tướng tin tưởng và mong muốn rằng, tỉnh Thanh Hóa sẽ phát triển mạnh mẽ, toàn diện, bền vững, là một trong những động lực tăng trưởng của cả nước; là nơi: “Hội tụ tinh hoa-Khởi nguồn sáng tạo-Kiến tạo phát triển-Bừng sáng tương lai-Hiện thực hóa khát vọng-Nhân dân ngày càng ấm no hạnh phúc”.

Một lần nữa, Thủ tướng chúc Đại hội thành công tốt đẹp! Chúc Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa luôn đoàn kết, đồng lòng, đổi mới, sáng tạo, chung sức dựng xây trở thành một tỉnh kiểu mẫu về mọi mặt như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã từng mong muốn, cùng đất nước phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.