Nỗ lực tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm, hàng hóa

Phát biểu khai mạc cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, cuộc họp nhằm lắng nghe, cùng trao đổi, bàn giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm hàng hóa, qua đó nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng.

Thủ tướng cho biết, thời gian gần đây, đã nhận được nhiều kiến nghị của các hiệp hội, các doanh nghiệp về công tác tiêu chuẩn hóa, quy chuẩn kỹ thuật, đánh giá sự phù hợp của nước ta với nhiều nước trên thế giới.

Thủ tướng nhấn mạnh, thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, các nghị quyết gần đây của Bộ Chính trị, của Quốc hội, của Chính phủ, tinh thần là chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động, sáng tạo của các cấp, giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí đầu vào, chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp, tăng tính cạnh tranh của hàng hóa của Việt Nam.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của các hội, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp của Việt Nam trong việc tích cực đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, vượt qua các khó khăn, thách thức trong quá trình ứng phó, khắc phục hậu quả đại dịch Covid-19, hậu quả lũ lụt, thiên tai, biến đổi khí hậu, tình hình đứt gãy các chuỗi cung ứng do cạnh tranh chiến lược, các cuộc xung đột trên thế giới, thích ứng với chính sách, cách tiếp cận của các nước.

Trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, kinh tế vĩ mô của Việt Nam cơ bản ổn định, kiểm soát được lạm phát, thúc đẩy được tăng trưởng, mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 trên 8% có khả năng đạt được trong khi tăng trưởng kinh tế thế giới có xu hướng giảm; đồng thời kiểm soát tốt nợ công, nợ nước ngoài, bội chi ngân sách, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân.

Những kết quả này có sự tham gia, đóng góp rất quan trọng của doanh nghiệp, doanh nhân, các hội, hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng nêu rõ tình hình vẫn còn những hạn chế, bất cập, những yêu cầu đặt ra trong việc tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống pháp luật, các quy định, ứng phó với những diễn biến mới, phức tạp của thị trường.

Do đó, Thủ tướng đề nghị các đại biểu trao đổi cởi mở, thẳng thắn thảo luận, chỉ ra những quy chuẩn, tiêu chuẩn cần sửa đổi, cải tiến, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc một cách nhanh chóng, kịp thời, đáp ứng yêu cầu phát triển, đặc biệt là cải cách, cắt giảm các thủ tục hành chính liên quan; tinh thần là vừa kiểm soát được, bảo vệ được quyền lợi của người tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe của nhân dân, vừa phục vụ kiến tạo, tất cả vì sự phát triển, vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, vì lợi ích của nhân dân.

Trong đó, Thủ tướng cho rằng, cần tăng cường công nhận những tiêu chuẩn, quy chuẩn đã được thế giới, các nước tiên tiến sử dụng, công nhận.

Sau khi nghe các báo cáo, ý kiến, kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp cùng các bộ, cơ quan, các hội, hiệp hội và doanh nghiệp để rà soát, xây dựng, trình Quốc hội thông qua 2 luật quan trọng là Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, tạo hành lang pháp lý mới, khắc phục những chồng chéo, bất cập lâu nay trong hoạt động hợp chuẩn, hợp quy. Đổi mới tư duy quản lý, các luật sửa đổi đã chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” có trọng tâm, trọng điểm, theo cách tiếp cận mới là quản lý rủi ro, chỉ duy trì các biện pháp bắt buộc đối với sản phẩm, hàng hóa có rủi ro trung bình và cao, miễn công bố hợp quy đối với các sản phẩm đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý chất lượng theo các luật chuyên ngành; đẩy mạnh chuyển đổi số, đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, công bố công khai trên môi trường số… thể hiện chủ trương cắt giảm tối đa thủ tục hành chính không cần thiết, giảm chi phí tuân thủ, giảm thủ tục chồng chéo, tăng tính tự chủ và trách nhiệm của doanh nghiệp, phù hợp thông lệ quốc tế.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Y tế, các bộ, cơ quan liên quan rà soát kỹ các quy định pháp luật hiện hành để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của pháp luật liên quan đến hợp chuẩn, hợp quy.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, trình Chính phủ sớm ban hành nghị định hướng dẫn thi hành Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; lưu ý, có tiêu chuẩn quốc tế thì nghiên cứu, áp dụng và công bố công khai; quy định truy xuất nguồn gốc công khai, minh bạch. Bộ Khoa học và Công nghệ là đầu mối tập hợp tình hình hiện nay, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong hoạt động hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm hàng hóa; đặc biệt chú ý lắng nghe, tiếp thu các ý kiến của người dân, doanh nghiệp.

Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan tiếp thu các ý kiến xác đáng, phù hợp, sát thực tế tại cuộc họp, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, xây dựng, trình ban hành nghị quyết của Chính phủ, các bộ ngành trình sửa đổi, bổ sung các nghị định của Chính phủ, ban hành các thông tư theo thẩm quyền.

Các bộ ngành liên quan khẩn trương rà soát các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành (khoảng 824 quy chuẩn), phân loại theo mức độ rủi ro của sản phẩm, hàng hóa để điều chỉnh, sửa đổi hoặc bãi bỏ phù hợp thực tế. Các tiêu chuẩn, quy chuẩn phải đi trước để các doanh nghiệp căn cứ vào đó công bố; phải có công cụ hợp quy, hợp chuẩn, nhưng tăng cường hậu kiểm, giảm tiền kiểm, giảm chi phí đầu vào, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp; cái gì cần kiểm soát thì phải kiểm soát như thuốc men, thực phẩm liên quan tới tính mạng, sức khỏe người dân, tinh thần là không buông lỏng nhưng cũng không quá khắt khe, phải bảo đảm an toàn, sức khỏe, tính mạng cho người dân, đồng thời có biện pháp giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền, đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội, tăng cường xã hội hóa.

Thủ tướng yêu cầu, từ nay đến thời điểm Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật năm 2025 và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2025 có hiệu lực (ngày 1/1/2026), các bộ, ngành phải xây dựng và ban hành các thông tư hướng dẫn liên quan để khi luật có hiệu lực có hệ thống quy chuẩn đồng bộ, thống nhất, khả thi.

Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, đề xuất sửa đổi các luật chuyên ngành như Luật Thú y, Luật Chăn nuôi, Luật Trồng trọt, Luật Thủy sản... để loại bỏ các thủ tục trùng lặp; thống nhất đơn giản hóa thủ tục công bố hợp quy với thuốc thú y và thức ăn chăn nuôi, nghiên cứu bỏ quy định về công bố hợp quy với thức ăn chăn nuôi cho phù hợp; khẩn trương hoàn thiện quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc thông qua chuyển đổi số; sửa đổi các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, ban hành trong quý IV/2025, để quy định áp dụng chứng nhận các hệ thống quản lý tiên tiến của thế giới như ISO 22000, GMP, HACCP… đối với các đối tượng sản phẩm, hàng hóa phù hợp không cần lấy mẫu phân tích các chỉ tiêu, để vừa bảo đảm chất lượng sản phẩm, vừa giảm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp.

Thủ tướng giao các Bộ: Xây dựng, Công thương, Y tế, Tài chính phối hợp chặt chẽ, bảo đảm việc sửa đổi quy chuẩn và quy định quản lý chất lượng thống nhất, minh bạch, công bằng và không tạo rào cản kỹ thuật không cần thiết, không tạo ra “giấy phép con” ảnh hưởng người dân, doanh nghiệp.

Thủ tướng nêu rõ, yêu cầu cấp bách là đẩy nhanh xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hợp chuẩn, hợp quy và nền tảng số dùng chung phục vụ quản lý tiêu chuẩn-đo lường-chất lượng quốc gia, kết nối liên thông, phục vụ công tác quản lý nhà nước, các chủ thể được kiểm tra một cách công khai, minh bạch trên môi trường mạng. Đẩy mạnh cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường giám sát, kiểm tra; xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là các vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, thuốc chữa bệnh; xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức thiếu tinh thần trách nhiệm, vô cảm với các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, người dân và để xảy ra việc lưu thông hàng hóa, nhất là thực phẩm, thuốc men không đủ tiêu chuẩn.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cam kết luôn đồng hành, chia sẻ, các khó khăn với doanh nghiệp và luôn kiến tạo được môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, ổn định, minh bạch để các doanh nghiệp yên tâm đầu tư, hoạt động hiệu quả, góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững trong kỷ nguyên mới; mong cộng đồng doanh nghiệp, các hội, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục tích cực tham gia, đóng góp ý kiến về thể chế, chính sách, kịp thời phản ánh những khó khăn, vướng mắc để các cơ quan quản lý sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan, để các chính sách mới thực sự đi vào cuộc sống, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người dân.