Nhiều bạn trẻ vẫn mơ hồ về thuốc lá điện tử

Theo các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong có thể phòng tránh, với hàng triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Các hợp chất độc hại trong thuốc lá, bao gồm nicotine, hắc ín và các chất gây ung thư, đã được chứng minh là tác nhân trực tiếp dẫn đến ung thư, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và nhiều hệ lụy sức khỏe khác. Đặc biệt, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng - dù được quảng bá là “an toàn hơn” - thực chất vẫn chứa nhiều hóa chất độc hại, có khả năng gây nghiện mạnh, tác động tiêu cực đến hệ thần kinh và sự phát triển của não bộ ở người trẻ. Đây là những nguy cơ tiềm ẩn, đã và đang được các công trình nghiên cứu y học cảnh báo mạnh mẽ.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, khói thuốc lá chứa 7.000 chất độc hại, trong đó có 69 chất gây ung thư. Các loại thuốc lá mới chứa hàm lượng nicotine cao hơn bình thường, khả năng gây nghiện mạnh hơn, thậm chí bị lợi dụng để chứa ma tuý. Những loại thuốc lá mới dù được các công ty thuốc lá quảng cáo là “ít hại hơn” nhưng vẫn chứa nicotine, thậm chí chứa hàm lượng nicotine cao hơn bình thường, khả năng gây nghiện mạnh hơn và còn bị lợi dụng để chứa ma tuý.

Với chiêu bài “ít hại hơn”, thuốc lá mới “tấn công” giới trẻ, trong đó có sinh viên, nó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ tinh thần, thể chất người sử dụng; ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, học tập, đến tương lai các em. Tuy nhiên, nhiều người vẫn mơ hồ về tác hại của thuốc lá, nhất là các loại thuốc lá mới. Không ít thanh niên, sinh viên bị khuất phục trước sự hấp dẫn giả tạo của thuốc lá, dẫn đến lệ thuộc vào thuốc lá. Đây được xem là khách hàng rất tiềm tàng bởi một khi thử hút lần đầu, một tỷ lệ lớn giới trẻ sẽ hút thuốc lâu dài. Độ tuổi thích "thử" thường từ 13 đến 24 tuổi. Do vậy các bạn trẻ cần biết nói “không” với thuốc lá, vì sức khoẻ bản thân, người thân và cộng đồng.

Mới đây, một cô gái mới ngoài 20 tuổi ở Thành phố Hồ Chí Minh đã rơi vào tình trạng ngừng tim nguy kịch, khi được đưa đến Bệnh viện Nhân dân 115 đã rơi vào tình trạng hôn mê, tụt huyết áp nặng và nhanh chóng ngừng tuần hoàn. Các bác sĩ phải tiến hành hồi sức tim phổi nâng cao, sốc điện nhiều lần, thở máy, sử dụng thuốc vận mạch và lọc máu liên tục để điều trị suy đa tạng. Rất may, sau 14 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân mới hồi phục và xuất viện, may mắn không để lại di chứng thần kinh.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do bệnh nhân có tiền sử gần hai năm thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử. Trên thế giới, nhiều báo cáo cũng ghi nhận các ca ngừng tim đột ngột ở người trẻ có thói quen hút thuốc lá điện tử. Khi đốt nóng, thuốc lá điện tử tạo ra hỗn hợp khí chứa nicotine, aldehyde, acrolein, hợp chất hữu cơ bay hơi và kim loại nặng – những chất có thể làm rối loạn nhịp thất nguy hiểm.

Tổ chức Y tế thế giới đã ước tính, tại Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong/năm vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá, đến năm 2030, sẽ tăng lên tới 70.000 người/năm nếu các biện pháp can thiệp hiệu quả. Riêng tại Bệnh viện K, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá lên tới 96,8%.

Nhằm ngăn chặn thuốc lá mới tấn công vào giới trẻ, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đang phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức các chương trình Truyền thông trực tiếp về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Tại các sự kiện, các cơ quan quản lý, nhà khoa học cung cấp các luận cứ xác thực, cập nhật về tác động tiêu cực của các sản phẩm thuốc lá đối với sức khỏe cộng đồng, từ đó nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, hình thành thói quen lành mạnh và lan tỏa thông điệp "thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng - Nguy hại cho sức khỏe, cho tương lai và cho cả cộng đồng". Việc chủ động tiếp cận thông tin khoa học, nhận diện đúng các nguy cơ và xây dựng lối sống lành mạnh là của mỗi cá nhân đối với bản thân, gia đình và xã hội.

Đại diện các đơn vị tổ chức đề nghị, mong muốn các bạn trẻ hãy kiên quyết “nói không” với thuốc lá dưới mọi hình thức, bởi chỉ một quyết định sai lầm nhất thời cũng có thể để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe và thậm chí sự nghiệp của các em.