Tọa đàm “ADN Kỷ nguyên vươn mình: Phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, phát triển công nghiệp văn hóa trong thời đại số” do Báo Nhân Dân tổ chức trong khuôn khổ Triển lãm 95 năm Cờ Đảng soi đường, diễn ra tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội).
Tọa đàm có sự tham gia của Nghệ sĩ Nhân dân Vương Duy Biên, nguyên Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Chủ tịch Hiệp hội Phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam; Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), đạo diễn Đặng Lê Minh Trí và nhạc sĩ, ca sĩ Tăng Duy Tân.
Tại Tọa đàm, các diễn giả đã trao đổi về bản sắc văn hóa, về tính truyền thống và về những giải pháp phát huy những giá trị truyền thống này trong việc phát triển công nghiệp văn hóa trong thời đại số.
Tăng Duy Tân là một trong những đại diện của lứa nghệ sĩ trẻ tài năng, giàu ý tưởng và có khả năng vươn ra thị trường quốc tế. Anh đã chia sẻ những yếu tố khiến cho các sản phẩm âm nhạc của mình được đón nhận không chỉ ở trong nước mà còn ở nhiều thị trường nước ngoài như Trung Quốc, Đông Nam Á…
Là cháu nội của nhạc sĩ Trần Hoàn, Tăng Duy Tân cho biết, anh rất tự hào và được truyền cảm hứng từ gia đình. Nhạc sĩ Trần Hoàn là người có ảnh hưởng mạnh mẽ tới cả Tăng Duy Tân và anh họ Tùng Dương. Từ thuở nhỏ, cho đến sau này khi làm nghề, tư duy âm nhạc đã có trong máu của Tăng Duy Tân. “Tôi có sử dụng những chất liệu âm nhạc truyền thống trong các tác phẩm âm nhạc của mình, thí dụ như nhịp điệu 2/4 của nhạc Cách mạng, hay chất liệu ngũ cung trong âm nhạc hiện đại, có biến tấu một chút. Đó là lý do khi khán giả nghe các bài hát của tôi sẽ thấy quen quen”, Tăng Duy Tân chia sẻ.
Theo Tăng Duy Tân, mỗi tác phẩm nghệ thuật đều thể hiện đậm đà bản sắc Việt: “Bản thân tôi rất tự hào khi được lớn lên trong một gia đình yêu nghệ thuật. Ông tôi - nhạc sĩ Trần Hoàn dù đã mất khi tôi còn nhỏ nhưng những di sản mà ông để lại đã truyền cảm hứng rất lớn cho thế hệ sau. Có lẽ vì thế mà tư duy âm nhạc tôi có ở hiện tại đã… sẵn có trong ‘máu’”.
Nhiều tác phẩm do Tăng Duy Tân sáng tác nhận được phản hồi tích cực từ đông đảo khán giả ở nhiều độ tuổi. Nam nhạc sĩ tiết lộ, “Bên trên tầng lầu” - ca khúc từng “làm mưa, làm gió” trên các trang mạng xã hội, được anh sáng tác theo nhịp điệu, kết cấu của một ca khúc cách mạng. Song, thay vì sử dụng dịp 2/4 quen thuộc như nhạc đỏ, anh chuyển sang nhịp 4/4 để tác phẩm vừa mới mẻ, vừa thân thuộc, dễ nhớ.
“Những giai điệu truyền thống bao giờ cũng khơi gợi nhiều cảm xúc trong tôi. Tôi cũng yêu mến những làn điệu dân ca của quê hương, đất nước. Mỗi vùng miền, từng làn điệu lại có một sắc màu riêng. Sự phong phú từ nền âm nhạc truyền thống của dân tộc đã thôi thúc tôi rằng: tại sao không thử kế thừa và phát huy những di sản tiềm năng ấy?”, Tăng Duy Tân trải lòng.
Anh cũng đề cập đến những sản phẩm âm nhạc khác có sử dụng chất liệu dân gian rất được khán giả cả trong nước và nước ngoài yêu thích, như “Bắc Bling” của Hòa Minzy, rất viral, lọt vào Top Trending thế giới.
Theo Tăng Duy Tân, việc làm mới những ca khúc dân ca và biến những giai điệu hiện đại giúp các sản phẩm âm nhạc dễ tiếp cận hơn thế hệ trẻ, đi xuyên suốt hơn chiều dài lịch sử, khơi dậy tình yêu nước trong mỗi khán giả.
Cùng với âm nhạc dân gian, chất liệu âm nhạc Cách mạng với tính chất hào hùng, mạnh mẽ hiện cũng đang được nhiều nhạc sĩ trẻ đưa vào các sáng tác mới của mình. Anh cho biết: “Xu thế âm nhạc của các nhạc sĩ trẻ bây giờ sáng tác nhiều bài hát mang tinh thần yêu nước và nhiều ca khúc trong số đó rất thành công, đáp ứng được thị hiếu khán giả”.
Nhạc cách mạng cũng là yếu tố ảnh hưởng đến tư duy sáng tác của nhạc sĩ Tăng Duy Tân. Anh cho biết, từ khi còn rất bé, trong gia đình đã có “Sơn nữ ca” là ca khúc anh thích nhất: “Trong “máu” tôi âm nhạc đã chịu ảnh hưởng từ âm nhạc của thế hệ đi trước, sử dụng những giai điệu của âm nhạc cách mạng, âm nhạc đặc trưng của miền trung… Lịch sử đã trở thành chất liệu trong những sáng tác nghệ thuật… ngôn từ, ngôn ngữ mà tôi sử dụng trong âm nhạc, ngôn ngữ rất truyền thống như “Tái sinh”. Phải có đủ cảm nghiệm mới có thể viết được những tác phẩm nghệ thuật giá trị”.
Ghi dấu ấn với nhiều sản phẩm âm nhạc ấn tượng trong thời gian qua, theo nhạc sĩ, ca sĩ Tăng Duy Tân, cần nhìn nhận vấn đề công nghiệp văn hóa như một mục tiêu kép: vừa bảo tồn, gìn giữ và phát triển văn hóa dân tộc, vừa đạt được những lợi nhuận về kinh tế.
“Tôi không chỉ xem việc làm nghệ thuật là tạo ra món ăn tinh thần, với tôi, nghệ sĩ cũng cần tạo ra giá trị kinh tế. Và rõ ràng, các sản phẩm văn hóa không chỉ mang lại những giá trị về tinh thần mà còn mở ra những cơ hội về kinh tế. Có thể thấy, nhiều quốc gia trên thế giới đã thành công khi kinh doanh các sản phẩm từ nền công nghiệp văn hóa. Chẳng hạn, ngành giải trí ở Hàn Quốc đã giúp nước này thu về lợi nhuận rất cao, đóng vào GDP phát triển của cả quốc gia”, nghệ sĩ Tăng Duy Tân lấy dẫn chứng.
Tăng Duy Tân cho biết, hiện anh đang tham gia vào việc quản lý và bảo vệ bản quyền tác giả, tác phẩm. Điều này góp phần tạo nên một môi trường âm nhạc minh bạch cho giới nghệ sĩ.
“Những người quản lý, thực hành nghệ thuật cần làm sao để khán giả thấy được rằng, đầu tư cho công nghiệp văn hóa một cách bài bản, chuyên nghiệp là hướng phát triển tiềm năng”, Tăng Duy Tân nói thêm.
Nêu ý tưởng phát triển các lĩnh vực trong nền công nghiệp văn hóa Việt Nam theo hướng liên ngành, nhạc sĩ, ca sĩ Tăng Duy Tân cho rằng: “Âm nhạc có thể kết hợp với nhiều lĩnh vực, ngành khác như: thời trang, điện ảnh, truyền hình, đặc biệt là trò chơi điện tử (game). Đã từng có một công ty ở Trung Quốc phát triển rất thành công mô hình lồng ghép các yếu tố về du lịch, văn hóa, thời trang vào những trải nghiệm của nhân vật trong game. Và mô hình này được cả thế giới biết tới. Với âm nhạc, đây là cơ hội lớn để phát triển theo hướng đa ngành và bền vững”.
Nhạc sĩ, ca sĩ Tăng Duy Tân nhận định, nên sử dụng âm nhạc như một thế mạnh để quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới: “Trong tương lai, chúng ta có thể ‘xuất khẩu’ âm nhạc. Một sản phẩm âm nhạc của Việt Nam được công chúng thế giới biết đến, lập tức, bạn bè năm châu sẽ ngày càng tò mò hơn về văn hóa, con người, lịch sử cũng như đất nước Việt Nam”.
