Gắn kết thực chất giữa nhà trường và doanh nghiệp
Tại Hải Phòng, trung tâm cảng biển lớn nhất miền bắc, Trường Cao đẳng Hàng hải và Đường thủy 1 (MIC1) đã được Chính phủ Australia thông qua chương trình Aus4Skills về phát triển nguồn nhân lực tin tưởng lựa chọn là đơn vị tiên phong thí điểm mô hình đào tạo mới.
Thành công của dự án thể hiện rõ nhất qua sự gắn kết thực chất giữa nhà trường và doanh nghiệp. Sự hợp tác này đã chuyển đổi triệt để từ mô hình đào tạo truyền thống sang đào tạo dựa trên năng lực thực hiện (CBTA - Competency-Based Training and Assessment).
Nhờ đó, sinh viên theo học chương trình có thể làm quen sớm với thực tế công việc ngay từ khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường, qua đó nâng cao các kỹ năng nghề nghiệp và đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng.
Ngay từ những ngày đầu, các doanh nghiệp đầu ngành như Cảng Xanh (Green Port) thuộc Tập đoàn Viconship đã tham gia sâu vào việc xây dựng và đánh giá chương trình đào tạo cùng nhà trường.
Bà Trần Thị Phương Anh, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Dịch vụ Cảng Xanh cho biết: “Khi xem mô hình của Aus4Skills, đặc biệt là cách đào tạo-đánh giá theo năng lực (CBTA), chúng tôi nhận thấy đây là mô hình rất hay, gắn kết nhà trường và doanh nghiệp một cách thực chất”.
Sự tham gia sớm của doanh nghiệp đã giải quyết được vấn đề tồn tại dai dẳng trước đây: “Trước đây, khi tuyển dụng, doanh nghiệp thường phải đào tạo lại nhân viên trong thời gian dài… Nhưng với sinh viên từ chương trình Aus4Skills, các bạn tiếp cận công việc rất nhanh. Điển hình như trường hợp em Tuyền - sinh viên khóa 47 của trường. Tuyền học từ năm 2019 đến 2022, và dù khi đó chưa tốt nghiệp, doanh nghiệp chúng tôi đã tuyển dụng em ngay từ khi chương trình Aus4Skills bắt đầu triển khai tại trường”.
Do đặc thù làm việc với nhiều đối tác lớn trên thế giới như các hãng tàu lớn, doanh nghiệp thường xuyên tiếp cận kho kiến thức mới và rộng. Từ đó, doanh nghiệp lại chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm này với nhà trường, giúp giảng viên cập nhật kiến thức tiệm cận quốc tế và truyền đạt lại cho sinh viên một cách thiết thực.
Bà Phương Anh khẳng định: “Nếu doanh nghiệp được tham gia cùng nhà trường ngay từ đầu để xây dựng nội dung đào tạo theo đúng nhu cầu thực tế, thì khi có vị trí cần tuyển, sinh viên có thể làm việc ngay, không phải đào tạo lại”.
Sự đồng hành của Chương trình Aus4Skills những năm qua đã tạo bước phát triển vượt bậc cho MIC1 trong đào tạo nhân lực logistics, hình thành mô hình hợp tác thực chất giữa nhà trường và doanh nghiệp, góp phần đáp ứng nhu cầu rất lớn của ngành logistics tại khu vực duyên hải Bắc Bộ và cả nước.
Thành quả hôm nay là kết quả của một quá trình hợp tác chiến lược. Theo ông Đỗ Hồng Hải, Phó Hiệu trưởng MIC1, bối cảnh triển khai chương trình từ năm 2018 đã đem đến những thay đổi lớn trong chất lượng đào tạo của nhà trường.
Phó Hiệu trưởng Đỗ Hồng Hải cho biết, trước đây, chương trình đào tạo chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu thực tế tại doanh nghiệp, còn nặng về lý thuyết. Cơ sở vật chất khi đó còn hạn chế, mới chỉ có 1 phòng mô phỏng logistics đạt chuẩn cơ bản.
Quá trình hợp tác giữa nhà trường với Aus4Skills đã mang lại nhiều thay đổi. Theo đó, trong giai đoạn 1 (2019-2021), nhà trường thí điểm mô-đun “Nhận và lưu trữ hàng hóa” với sự tham gia sâu của 3 doanh nghiệp và đạt kết quả 100% sinh viên theo học đáp ứng yêu cầu tuyển dụng. MIC1 được kiểm định đạt chuẩn chất lượng giáo dục nghề nghiệp, xây dựng tài liệu giảng dạy theo chuẩn CBTA.
Giai đoạn 2 (2022-2023), các khóa học về tư duy thiết kế, chuyển đổi số, bình đẳng giới, nghiên cứu khoa học được triển khai; mở ra hợp tác với các cơ sở đào tạo quốc tế; đồng thời giúp MIC1 được tin tưởng tham gia xây dựng Báo cáo kỹ năng nghề quốc gia 2024-2028.
Giai đoạn 3 (2024-2025), nhà trường chuyển từ vai trò thụ hưởng sang đối tác tri thức của Aus4Skills, đồng tổ chức các sự kiện lớn, tham gia giảng dạy và xây dựng chuẩn đầu ra ngành logistics. Cựu sinh viên và giảng viên MIC1 trực tiếp đào tạo CBTA cho nhiều trường nghề phía bắc.
Kết quả nổi bật trong quá trình này phải kể đến hơn 15 nghìn sinh viên được hưởng lợi từ dự án; gần 100% sinh viên logistics có việc làm ngay sau tốt nghiệp. Tuyển sinh ngành logistics tăng 263% so với năm 2018. Phương pháp CBTA được đưa vào 29 chương trình, triển khai tại 436 mô-đun. Nhà trường được Nhà nước đầu tư Trung tâm thực hành logistics hiện đại cấp vùng.
Lan tỏa mô hình kiểu mẫu
Chất lượng đào tạo sát thực tế được chính nhân viên kiểm chứng. Anh Đinh Công Tuyền, cựu sinh viên MIC1, nhân viên Công ty Green Port chia sẻ: “Nhà trường đào tạo rất sát với nhu cầu doanh nghiệp, cập nhật các xu hướng và tiêu chuẩn mới của ngành, nên khi sinh viên ra trường có thể làm việc được ngay, không bị bỡ ngỡ”.
Tương tự, Nguyễn Hữu Sơn, cựu sinh viên MIC1, nhân viên Công ty Golden Link, cho biết: “Sinh viên khi thực tập có thể hình dung rõ 80 đến 90% công việc thực tế, từ mô tả công việc cho đến quy trình, thao tác cần thiết. Khi ra trường, chúng tôi không bị bỡ ngỡ.”
Là sinh viên năm 2 đang theo học tại MIC1, em Đoàn Hương Trà cũng khẳng định, việc học tại khu mô phỏng của nhà trường giúp các em tiếp cận sát thực tế, có thể nhanh chóng thích ứng với môi trường làm việc, không bị rụt rè hay lúng túng.
Phản ánh từ phía doanh nghiệp logistics, ông Trần Minh Đức, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Liên kết Vàng (Golden Link) cũng bày tỏ sự hài lòng: “Chúng tôi rất hài lòng về thái độ, kỹ năng và kiến thức của sinh viên. Trước đây, khi tuyển dụng, doanh nghiệp phải đào tạo lại gần như toàn bộ. Nhưng sinh viên tham gia chương trình này có thể làm việc ngay”.
Đáng chú ý, Golden Link đã tuyển dụng được 8 sinh viên xuất sắc từ hơn 300 lượt thực tập, trong đó có 2 em giữ vị trí quan trọng.
Thành công của MIC1 đã chứng minh rằng Aus4Skills không chỉ là một dự án hỗ trợ đơn thuần mà là một chương trình hợp tác mang tính lâu dài và đổi mới thực chất, như phát biểu của Tiến sĩ Đỗ Văn Tuấn, Hiệu trưởng MIC1: “Với định hướng đưa MIC1 trở thành trung tâm đào tạo-nghiên cứu tiên phong trong lĩnh vực vận tải biển và logistics đến năm 2045, chúng tôi xác định logistics là lĩnh vực đột phá. Trên hành trình đó, MIC1 đã nhận được sự đồng hành chiến lược của Chương trình Aus4Skills”.
Để nhân rộng thành quả của mô hình, Tiến sĩ Đỗ Văn Tuấn khẳng định bằng hành động cụ thể: Nhà trường đã chính thức đưa chương trình đào tạo dựa trên năng lực (CBTA) - một sản phẩm ứng dụng quan trọng của Aus4Skills trở thành nội dung bắt buộc với sinh viên ngành logistics, góp phần trang bị kỹ năng thực tiễn, tạo lợi thế cạnh tranh cho sinh viên sau khi tốt nghiệp.
MIC1 đã chuyển từ vai trò thụ hưởng sang đối tác tri thức của chương trình. Giảng viên của trường cùng các chuyên gia doanh nghiệp đã tham gia xây dựng chương trình khung quốc gia ngành logistics và tập huấn phương pháp CBTA cho 37 giảng viên từ 7 trường khu vực phía bắc.
Sự tin cậy này còn mở ra các cơ hội hợp tác quốc tế mới. Hiệu trưởng Đỗ Văn Tuấn chia sẻ, gần đây, Đại sứ quán Đan Mạch đã lựa chọn MIC1 là đối tác chính triển khai dự án phát triển mô-đun logistics xanh cho hệ thống giáo dục nghề nghiệp của Việt Nam.
Tổng kết về chặng đường đã qua, Phó Hiệu trưởng MIC1 Đỗ Hồng Hải khẳng định: Tài sản quý giá nhất nhà trường thu được chính là mô hình hợp tác bền vững - nền tảng để trường tiếp tục cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển của ngành logistics Việt Nam.
Về phía doanh nghiệp, Giám đốc Công ty Cảng Xanh Trần Thị Phương Anh bày tỏ mong muốn mô hình đào tạo mà MIC1 đang thực hiện được nhân rộng ra nhiều cơ sở đào tạo trên cả nước.
Bà nhấn mạnh, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng logistics 2 con số, nhu cầu nhân lực chất lượng cao là rất lớn. Nếu mô hình này được áp dụng rộng rãi, sẽ góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ ngành logistics.
Đánh giá về hợp tác giữa 2 bên, Đại sứ Australia tại Việt Nam, bà Gillian Bird cho hay: Australia tự hào được chia sẻ hệ thống giáo dục và đào tạo nghề hàng đầu thế giới với Việt Nam, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Thí dụ, trong lĩnh vực logistics, các công ty hậu cần đang vận hành hiệu quả và năng suất hơn vì họ có thể tiếp cận nhiều sinh viên tốt nghiệp đã được đào tạo thực tế và sẵn sàng làm việc.
“Sau 10 năm đầu tư thông qua chương trình Aus4Skills, Australia rất vui mừng khi thấy hơn một nửa số sinh viên ngành logistics tại một số trường đối tác là nữ, hỗ trợ Việt Nam xây dựng một lực lượng lao động toàn diện hơn cho tương lai, từ đó góp phần tăng năng suất”, Đại sứ Gillian Bird bày tỏ.
