Lễ tổng kết Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2025 vừa diễn ra tại Hà Nội. Lễ tổng kết được kết nối trực tuyến đến 33 điểm cầu các cơ quan đại diện, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tại nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới.
Sự kiện không chỉ khẳng định vị trí tiếng Việt trong đời sống kiều bào mà còn lan tỏa tinh thần gìn giữ, phát huy bản sắc dân tộc nơi xa Tổ quốc.
Tại Lễ tổng kết Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2025, Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh: “Tiếng Việt là sợi dây bền chặt gắn kết hàng triệu trái tim người Việt ở khắp muôn nơi với nhau và với quê hương Việt Nam”. Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023-2030”. Đề án góp phần khơi dậy niềm tự hào, tình yêu tiếng mẹ đẻ và đưa phong trào học tiếng Việt trở thành hoạt động bền vững, rộng khắp.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Trung Kiên, công tác gìn giữ và lan tỏa tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Điều này được thể hiện qua các chủ trương, chính sách hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giữ gìn bản sắc và ngôn ngữ dân tộc; qua các chuyến thăm, tặng sách, động viên kiều bào cũng như tập huấn giáo viên và ứng dụng công nghệ trong giảng dạy...
Nhiều địa phương trong nước tích cực hưởng ứng tham gia công tác này. Song hành với đó là sự lan tỏa của phong trào học tiếng Việt trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Tại một số địa bàn có đông người Việt sinh sống như Đài Loan (Trung Quốc) hay Lào, tiếng Việt được đưa vào giảng dạy chính thức trong hệ thống giáo dục. Hàng trăm lớp học tiếng Việt từ châu Á tới châu Âu, châu Mỹ được duy trì nhờ tâm huyết của các thầy cô kiều bào, nhiều người tình nguyện giảng dạy miễn phí, trở thành nhịp cầu giữ gìn tiếng mẹ đẻ cho thế hệ trẻ.
Không chỉ nhận sự hỗ trợ từ trong nước, chính cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng chủ động sáng tạo nhiều cách làm hiệu quả. Các lớp học kết hợp trực tiếp và trực tuyến, những cuộc thi viết, hát, diễn kịch bằng tiếng Việt, hay ngày hội văn hóa với trò chơi dân gian, ẩm thực Việt Nam đã tạo môi trường thực hành ngôn ngữ gần gũi, hấp dẫn cho thế hệ thứ hai, thứ ba.
Bà Đỗ Bích Thảo, giáo viên Trường tiếng Việt Lạc Long Quân (Ba Lan) cho biết: “Chúng tôi thường tổ chức ngày hội sách, diễn kịch, chơi đánh chuyền, cờ người, múa sạp, nặn tò he… để các em vừa học tiếng Việt, vừa gắn bó với văn hóa quê hương”.
Tại Malaysia, các lớp tiếng Việt được mở tại Đại sứ quán từ năm 2016, đều đặn một buổi/tuần với sự tham gia của con em các gia đình Việt-Malaysia. Giáo viên kết hợp giảng dạy ngôn ngữ với hoạt động văn hóa, giúp các em hứng thú hơn.
Ông Trần Nhất Hoàng, Phó Cục trưởng Hợp tác quốc tế (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) nhấn mạnh vai trò của văn hóa, ngôn ngữ và nghệ thuật trong việc giữ gìn bản sắc dân tộc, quê hương và cội nguồn. Ông đề xuất một số kinh nghiệm như tổ chức sự kiện có tính định kỳ để cộng đồng chú ý và mong chờ, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số để tạo các nội dung không quá tốn kém mà sức lan tỏa rộng, xây dựng mạng lưới đại sứ - các hạt nhân dẫn dắt trong cộng đồng, nhất là người trẻ.
Sự kiện còn có sự tham gia chia sẻ của các đại biểu kiều bào từ nhiều quốc gia, trong đó có Sứ giả tiếng Việt năm 2024 Nguyễn Thế Dương từ Australia; Sứ giả tiếng Việt 2024 Lanny Phetnion từ Trường song ngữ Nguyễn Du-Lào; anh Nguyễn Duy Anh, Chủ tịch Hội Người Việt Nam tại Fukuoka, Nhật Bản và chị Ngô Thị Bắc, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam khu vực tây nam Hàn Quốc… Những câu chuyện được kể cho thấy sự gắn bó sâu sắc của kiều bào với ngôn ngữ mẹ đẻ, bất chấp khoảng cách địa lý và khác biệt văn hóa.
Bên cạnh những kết quả tích cực, công tác duy trì và phát huy tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài vẫn đối diện không ít khó khăn như: Nguồn kinh phí hạn chế, nhân lực giảng dạy thiếu, mức độ lan tỏa giữa các địa bàn chưa đồng đều...
Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định, thời gian tới, cần tiếp tục huy động sức mạnh của các hội đoàn, nhà trường, trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài; xây dựng mạng lưới giáo viên, tình nguyện viên dạy tiếng Việt; đồng thời tăng cường truyền thông trên cả kênh chính thống và mạng xã hội.
Với sự chung tay của Nhà nước, cộng đồng kiều bào và các tổ chức xã hội, Ngày Tôn vinh tiếng Việt dần trở thành nhịp cầu kết nối xuyên biên giới, để tiếng Việt không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là biểu tượng văn hóa, là ký ức và tình cảm của hàng triệu người Việt trên khắp thế giới dành cho Tổ quốc.
Dịp này, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) phối hợp Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) và Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ chức “Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài năm 2025”. Chương trình với nhiều hoạt động phong phú diễn ra từ ngày 13 đến 28/8 tại Hà Nội và một số địa phương lân cận, có sự tham gia của các đại biểu, chuyên gia và 80 giáo viên kiều bào từ 15 quốc gia, vùng lãnh thổ.
