Khí tượng thủy văn Việt Nam tăng độ tin cậy, vì sự an toàn cộng đồng

Hệ thống pháp luật về khí tượng thủy văn đến nay về cơ bản đã hoàn thiện như: Luật Khí tượng thủy văn 2015, nghị định hướng dẫn; nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khí tượng thủy văn; các thông tư; quy chuẩn kỹ thuật và tiêu chuẩn ngành. Và từ những trạm đo mưa, đo gió thủ công ban đầu, đến nay ngành khí tượng thủy văn đã xây dựng mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia rộng khắp trên đất liền, hải đảo và vùng biển của Việt Nam với các công nghệ tiên tiến, hiện đại.

Hiện đã có đến 2.807 trạm khí tượng thủy văn, tỷ lệ tự động hóa quan trắc khí tượng đạt 65%, đo mưa đạt 100%, giông sét đạt 100%, thủy văn đạt 69% và hải văn đạt 74%, mạng lưới radar thời tiết hiện đại được phân bố về cơ bản bao phủ toàn quốc, đưa ngành khí tượng thủy văn tiệm cận dần với các nước trong khu vực và thế giới.

Ngoài ra, công tác cảnh báo, dự báo thiên tai ngày càng chính xác, kịp thời góp phần bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân, giảm nhẹ thiệt hại do các tai biến thiên nhiên gây ra như bão, lũ, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn... Độ tin cậy của bản tin dự báo cảnh báo khí tượng thủy văn ngày càng được nâng cao, dự báo một số loại hình thiên tai có độ tin cậy tới 70-90%, thuộc nhóm các nước dẫn đầu Đông Nam Á và dần tiếp cận trình độ các nước tiên tiến ở châu Á.

Tổ chức Khí tượng Thế giới đã chọn cơ quan khí tượng thủy văn Việt Nam là Trung tâm dự báo hỗ trợ về các loại hình thời tiết nguy hiểm và Trung tâm hỗ trợ cảnh báo lũ quét cho khu vực ASEAN, qua đó đã khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của ngành khí tượng thủy văn trong phòng, chống thiên tai và thích ứng biến đối khí hậu.

Có thể nói, ngành khí tượng thủy văn, không chỉ phục vụ phòng chống thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu, thông tin khí tượng thủy văn còn đồng hành cùng sự phát triển kinh tế-xã hội, có vai trò ảnh hưởng đến 11/17 mục tiêu phát triển bền vững. Thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn đã trở thành nền tảng không thể thiếu cho việc hoạch định, thực hiện các chiến lược, quy hoạch, xây dựng kết cấu hạ tầng, và còn là cơ sở dữ liệu “đầu vào” của hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế, đời sống xã hội, từ nông nghiệp, giao thông... đến các công trình trọng điểm quốc gia, cũng như nhiệm vụ an ninh quốc phòng.

Thông tin khí tượng thủy văn đã đến được gần hơn, thiết thực, sinh động, thu hút sự quan tâm hơn của cộng đồng xã hội, người dân trong đời sống dân sinh hoạt hằng ngày, nhất là trong những lúc thiên tai bão, lũ. Cổng thông tin điện tử chính thức của Tổng cục Khí tượng Thủy văn trước đây, nay là Cục Khí tượng Thủy văn từ năm 2020 đến nay đã đón nhận hơn 58 triệu lượt quan tâm của người dân.

Để có được những kết quả thiết thực nêu trên, trước hết, đó là sự hy sinh thầm lặng của biết bao thế hệ cán bộ, nhân viên khí tượng, thủy văn. Họ đã bám trụ tại các trạm xa xôi, hải đảo, nơi vùng núi hiểm trở ngày đêm đối mặt với mưa, gió, bão lũ và cả những nguy cơ rủi ro trong quá trình làm nhiệm vụ để mang về những số liệu chính xác phục vụ cho công tác cảnh báo, dự báo vì sự an toàn cho cộng đồng.

Theo thống kê, trong các cuộc kháng chiến, chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và trong cả thời bình, 20 cán bộ, viên chức của ngành đã anh dũng hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Để ghi nhận những đóng góp lặng thầm của các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành khí tượng thủy văn trên khắp mọi miền, Đảng và Nhà nước đã ghi nhận thành tựu của ngành qua các thời kỳ.

WMO sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam tăng cường năng lực dự báo và cảnh báo thiên tai

30/07/2025 16:59

Ngành khí tượng thủy văn trước đây với hệ thống mạng lưới khí tượng thủy văn cùng các đơn vị viện nghiên cứu, trường đào tạo hay Cục Khí tượng Thủy văn ngày nay với hai lần được vinh dự tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng nhất, Huân chương Lao động các hạng, năm lần được tặng Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ; liên tục đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc và cùng nhiều danh hiệu khen thưởng cho tập thể và cá nhân tiêu biểu. Đây là sự ghi nhận, là niềm tự hào, đồng thời là động lực để toàn ngành tiếp tục phấn đấu đi lên.

Tiếp nối truyền thống, kế thừa các kết quả kết tinh của các thế hệ cán bộ khí tượng thủy văn 80 năm qua, thời gian tới, ngành khí tượng thủy văn sẽ tiếp tục phát huy truyền thống là một tập thể đoàn kết, không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới, hiện đại hóa ngành.

Trong bối cảnh thiên tai ngày càng cực đoan và khó lường, ngành khí tượng thủy văn đã và đang tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ trong tác nghiệp và nghiên cứu ứng dụng khoa học như: Tăng cường năng lực dự báo, cảnh báo sớm thông qua việc hiện đại hóa hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn, mở rộng các trạm đo mưa tự động, tăng tần suất cập nhật dữ liệu để cung cấp cảnh báo kịp thời, chính xác; ứng dụng trí tuệ nhân tạo và mô hình dự báo số, kết hợp dữ liệu vệ tinh, radar thời tiết và mô hình tính toán để nâng cao chất lượng cảnh báo mưa lớn, lũ, sạt lở đất; liên tục thực hiện các chiến lược về đào tạo, đào tạo lại nguồn nhân lực, chiêu mộ nhân tài để có thể luôn khai thác, vận hành có hiệu quả công nghệ mới phục vụ hiệu quả cho khoa học chuyên ngành phục vụ cho xã hội; tăng cường phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và lực lượng chuyên trách và chuyên ngành trong phòng thủ dân sự để triển khai các kịch bản ứng phó thiên tai sát với thực tiễn…