Hình ảnh một máy ép dầu ô-liu cổ đại tại khu khai quật khảo cổ ở khu phố Sharafat, Jerusalem. (Ảnh: Jerusalem Post)
Hình ảnh một máy ép dầu ô-liu cổ đại tại khu khai quật khảo cổ ở khu phố Sharafat, Jerusalem. (Ảnh: Jerusalem Post)

Israel: Phát hiện trung tâm sản xuất dầu ô-liu hoàng gia thời đồ sắt tại Beit Aryeh

Một trung tâm sản xuất dầu ô-liu hoàng gia có từ thời kỳ đồ sắt, vừa được khai quật tại Beit Aryeh, đã cung cấp bằng chứng rõ ràng cho thấy dầu ô-liu từng là trụ cột kinh tế quan trọng của Vương quốc Israel cổ đại.

Theo Cơ quan Cổ vật Israel (IAA), các nhà nghiên cứu đã đi sâu tìm hiểu về những động lực kinh tế tại khu vực phía nam Levant.

Nhà nghiên cứu David Eitam đã so sánh cơ sở chế biến dầu ô-liu được phát hiện ở Beit Aryeh ngày nay với các cơ sở tương tự gần đó như Qla‘, Khirbat Deir Daqla và Kurnet Bir et-Tell. Ông phát hiện rằng cả 4 địa điểm đều từng nằm dưới sự kiểm soát của Vương quốc Israel cổ và đóng góp đáng kể cho hoạt động kinh tế trong khu vực vào thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên.

Dựa trên kết quả khảo sát từ năm 1980, các đánh giá lại từ báo cáo khai quật và ảnh chụp trên không gần đây, Eitam kết luận rằng cơ sở sản xuất dầu ô-liu này là “một phần trong dự án quy mô lớn của vương quốc Israel cổ đại” nhằm thiết lập các khu định cư tại miền nam Samaria, thuộc khu vực Bờ Tây ngày nay.

Eitam phát hiện ra địa điểm này trong giai đoạn 1979-1980 và sau đó được khai quật chi tiết. Ông cho rằng 4 địa điểm này có khả năng được xây dựng vào thế kỷ thứ 9 trước Công nguyên, với mục tiêu củng cố nền kinh tế vương quốc thông qua việc xuất khẩu dầu ô-liu.

Mặc dù không có bằng chứng trực tiếp cho thấy các cơ sở này thuộc quyền quản lý của hoàng gia, song việc chúng được xây dựng kiên cố và quy hoạch bài bản cho thấy khả năng cao nằm dưới sự điều hành của một chính quyền trung ương.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hầu hết các ngôi nhà và cơ sở sản xuất ở vùng nông thôn Samaria thời cổ không được quy hoạch và bảo vệ kỹ lưỡng như vậy.

Thêm vào đó, cách quy hoạch của địa điểm này tương đồng với các thành phố Israel cổ đại.

Cơ sở tại Beit Aryeh ngày nay - khi đó gọi là Khirbat Khudash – theo ước tính của Eitam có thể sản xuất tới 11.340 lít dầu ô-liu mỗi năm, dựa trên số lượng 3 đến 4 kho chứa được khai quật. Ông cũng cho rằng khu vực này có khả năng bị bỏ hoang vào năm 721 trước Công nguyên, trong cuộc xâm lược của Đế chế Assyria.

Dựa trên hệ thống phòng thủ và các kho chứa, Eitam kết luận rằng địa điểm này phản ánh tầm quan trọng kinh tế vượt trội của dầu ô-liu trong vương quốc Israel thời kỳ cổ đại.

Xem thêm