Hội thảo khoa học quốc gia về "lực lượng sản xuất mới-xu hướng thế giới và thực tiễn Việt Nam"

Hội thảo đề cập toàn diện, sâu sắc bức tranh tổng thể với những phân tích xu hướng, cũng như thực trạng, kinh nghiệm, triển vọng và đề xuất các giải pháp, khuyến nghị chính sách phát triển lực lượng sản xuất mới trong điều kiện Việt Nam, có tham khảo kinh nghiệm quốc tế.

Theo Ban tổ chức, đây là diễn đàn học thuật uy tín đồng thời là sự kiện chính trị, thể hiện trách nhiệm, sự quan tâm sâu sắc của giới nghiên cứu và công tác thực tiễn đối với các chiến lược phát triển của đất nước; cung cấp thêm căn cứ lý luận, giải pháp nhằm lan tỏa và hiện thực hóa các chủ trương lớn của Đảng, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm trong việc nắm bắt, làm chủ và phát huy những động lực phát triển trong kỷ nguyên mới.

Trong các bài viết và trao đổi tại các lớp bồi dưỡng cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV, Tổng Bí thư Tô Lâm đã làm rõ một số giải pháp, định hướng chiến lược phát triển kinh tế, đẩy lùi nguy cơ tụt hậu, bẫy thu nhập trung bình. Trong đó, Tổng Bí thư nhấn mạnh, tập trung phát triển lực lượng sản xuất mới (kết hợp giữa nguồn nhân lực chất lượng cao với tư liệu sản xuất mới, hạ tầng chiến lược về giao thông, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh) gắn với hoàn thiện quan hệ sản xuất; đẩy mạnh công nghệ chiến lược, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo làm động lực chính cho phát triển.

Nội dung hội thảo cũng nhằm thiết thực triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phát phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia và Quyết định số 1002/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045.

Phát biểu khai mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Đào Tùng, Phó Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Tài chính nêu rõ, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học, vật liệu mới và năng lượng sạch… đang tạo nên một thế hệ tư liệu sản xuất mới – nơi tri thức, sáng tạo và dữ liệu ngày càng đóng vai trò trung tâm, thay thế dần các yếu tố truyền thống như lao động, vốn và tài nguyên.

Lực lượng sản xuất mới không chỉ định hình mô hình kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, mà còn làm thay đổi cách thức sản xuất, tổ chức lao động, sở hữu tư liệu sản xuất, và cấu trúc quản lý trong toàn bộ nền kinh tế. Những thay đổi mang tính nền tảng này đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về cải cách thể chế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và đổi mới chiến lược phát triển quốc gia.

Hội thảo được tổ chức với mong muốn tạo ra những đóng góp quan trọng cả lý luận và thực tiễn, góp phần thiết thực vào việc hoạch định đường lối, chính sách phát triển lực lượng sản xuất hiện đại ở Việt Nam trong giai đoạn tới.

Hơn 200 ý kiến tham luận gửi đến và trình bày tại hội thảo, với tinh thần trách nhiệm, trí tuệ và nhiệt huyết, góp phần nhận diện và khái niệm hóa “lực lượng sản xuất mới” trong bối cảnh Việt Nam; làm rõ hơn đâu là những yếu tố cốt lõi nhất, mang tính định hình lực lượng sản xuất này trong điều kiện đất nước hiện nay; đề cập tác động của “lực lượng sản xuất mới” đối với quan hệ sản xuất xã hội và định hướng phát triển; kiến nghị giải pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên của tri thức và công nghệ; tham mưu giải pháp đột phá trong giáo dục và đào tạo - từ giáo dục phổ thông đến đại học và dạy nghề; về vai trò của doanh nghiệp, các viện nghiên cứu và cộng đồng trong việc đào tạo, bồi dưỡng, thu hút và giữ chân nhân tài; kiến nghị một số giải pháp hoàn thiện thể chế, chính sách để thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất mới …; về hợp tác quốc tế và chủ động hội nhập để thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất mới.

Hiện thực hóa Chiến lược phát triển Học viện Tài chính trong kỷ nguyên mới

15/06/2025 17:34

Tại hội thảo, một số ý kiến nhận định, trong dòng chảy mạnh mẽ mang xu hướng thời đại với quy mô và tầm vóc toàn cầu đó, Việt Nam đã đạt được một số thành quả bước đầu về phát triển kinh tế số, Chính phủ số, doanh nghiệp số và xã hội số; giáo dục-đào tạo cũng từng bước đổi mới theo hướng linh hoạt, tích hợp công nghệ và tư duy sáng tạo.

Nhiều cơ hội mới mở ra và nhiều động lực mới xuất hiện cho phép kỳ vọng đẩy nhanh và nâng cao hiệu quả phát triển bền vững để bứt phá, rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển, hiện thực hóa khát vọng xây dựng một đất nước phồn vinh, hạnh phúc vào giữa thế kỷ XXI.

Tuy nhiên, có ý kiến chỉ ra thực trạng với không ít thách thức và gia tăng áp lực về: Khoảng cách công nghệ và hạ tầng số; chất lượng nguồn nhân lực và rào cản thể chế; nâng cao năng lực tham gia chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, thu hút FDI và bảo đảm an sinh xã hội, những yêu cầu mới về nhận thức và thực tiễn xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ của đất nước; những biểu hiện mới trong quan hệ giữa người lao động-công cụ lao động-tư liệu sản xuất nói riêng và tương quan lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất…

Hội thảo lan tỏa thông điệp trong “kỷ nguyên số” luôn biến động và cạnh tranh, quốc gia nào làm chủ được lực lượng sản xuất mới sẽ đi đầu trong phát triển. Nói cách khác, phát triển lực lượng sản xuất mới là bước nhảy vọt về chất, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, đồng lòng, quyết liệt và hiệu quả của hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và mỗi người dân.

Các ý kiến tham luận góp phần thúc đẩy đổi mới nhận thức lý luận, cung cấp căn cứ tham khảo và gợi mở cho các cơ quan quản lý, hoạch định chính sách các cấp tham mưu, hoàn thiện thể chế cần thiết cho sự phát triển của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, cũng như cho các hoạt động đổi mới nội dung và cách thức nghiên cứu khoa học, đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của nước ta trong kỷ nguyên mới…