Chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng năm 2025 có ý nghĩa hết sức quan trọng khi đây là lần thứ ba đến thăm Brazil trong 3 năm liên tiếp (từ 2023) của Thủ tướng, diễn ra không lâu sau chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva (tháng 3/2025). Điều này thể hiện quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước đang phát triển hết sức nồng ấm, tốt đẹp và mạnh mẽ.
Đây cũng là lần đầu Việt Nam tham dự với tư cách Nước đối tác tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS, một cơ chế hợp tác đa phương giữa các nền kinh tế mới nổi và ngày càng có tầm ảnh hưởng lớn cả về kinh tế và chính trị.
Tại Phiên thảo luận cấp cao BRICS mở rộng về “Tăng cường chủ nghĩa đa phương, các vấn đề kinh tế-tài chính và trí tuệ nhân tạo”, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã truyền đi thông điệp mạnh mẽ về tăng cường hợp tác đa phương cũng như khẳng định vai trò của các nước đang phát triển trong hệ thống quản trị toàn cầu với ba đề xuất quan trọng: BRICS và các nước phương nam cần tiên phong làm sống động lại hợp tác đa phương, kiên trì đối thoại, hợp tác trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Tiên phong trong thúc đẩy tự do hóa thương mại, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các quốc gia. Tiên phong phát huy sức mạnh của trí tuệ nhân tạo (AI) để phục vụ con người, chứ không thay thế con người.
Tham dự Phiên họp cấp cao về chủ đề “Môi trường, COP30 và Y tế toàn cầu”, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định quyết tâm và nỗ lực mạnh mẽ của Việt Nam trong hoàn thành mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, đồng thời đóng góp tích cực, trách nhiệm tại các cơ chế hợp tác toàn cầu về môi trường, khí hậu và y tế; bày tỏ “không có môi trường nào thay thế được Trái đất, không có hành trang nào quý giá hơn sức khỏe và không có điểm tựa nào vững chắc hơn con người. Chỉ có chung tay hành động, chúng ta mới có thể để lại cho các thế hệ mai sau một hành tinh mạnh khỏe, một thế giới phồn vinh và nhân loại hạnh phúc”.
Thủ tướng cũng đưa ra nhiều đề xuất, giải pháp thiết thực dựa trên thực tế kinh nghiệm của Việt Nam, “đúng, trúng” nhu cầu cấp bách hiện nay của các nước, thể hiện tinh thần trách nhiệm của Việt Nam đóng góp vào các nỗ lực giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu, được các nhà lãnh đạo hết sức hoan nghênh và đánh giá cao.
Thứ trưởng Khoa học, Công nghệ và Đổi mới kiêm Chủ tịch Hội Hữu nghị Brazil - Việt Nam Inacio Arruda, người thường xuyên tháp tùng các hoạt động của Thủ tướng Phạm Minh Chính ở Rio de Janeiro, chia sẻ: Việt Nam là một đối tác rất quan trọng đối với Khối BRICS. Sự tham dự của Thủ tướng Phạm Minh Chính góp phần giúp BRICS trở nên mạnh mẽ hơn tại châu Á, đồng thời trở thành điểm tham chiếu về một cơ chế phối hợp không chỉ mang tính chính trị mà còn thực thi mạnh mẽ trong các chương trình phát triển. Bên cạnh quan hệ với các định chế tài chính lớn trên thế giới, các nước BRICS hiện nay cần có các thiết chế gần gũi và gắn bó hơn với các quốc gia đang phát triển.
Việt Nam và Brazil tuy xa cách về mặt địa lý, nhưng có nhiều điểm tương đồng, có vị trí, vai trò quan trọng trong khu vực và trên thế giới. Brazil là hình mẫu quốc gia năng động, sáng tạo, là trung tâm tài chính, kinh tế, công nghiệp của Nam Mỹ, khối MERCOSUR, khối BRICS và của thế giới; là cầu nối quan trọng giữa châu Á và ASEAN với Nam Mỹ. Việt Nam là đất nước sở hữu nhiều tiềm năng, lợi thế, đầy khát vọng phát triển, hợp tác cùng có lợi, sẵn sàng là cầu nối để Brazil thúc đẩy hợp tác với ASEAN.
Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva nhấn mạnh tại cuộc hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính: Không có mối quan hệ nào là hoàn hảo nhưng Brazil sẽ nỗ lực để “hoàn hảo nhất có thể” với Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Tổng thống Brazil ủng hộ sớm kết thúc đàm phán FTA Việt Nam và Khối MERCOSUR trong 6 tháng cuối năm 2025 trong nhiệm kỳ Brazil làm Chủ tịch MERCOSUR, cũng như FTA giữa Việt Nam và Brazil.
Hai bên cũng nhất trí ký hiệp định về bảo đảm an ninh lương thực, trong đó Việt Nam sẽ xuất khẩu gạo để ổn định lương thực cho Brazil; đặc biệt, là hai quốc gia sản xuất cà-phê lớn nhất và thứ hai thế giới, Brazil và Việt Nam nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong ngành cà-phê, thúc đẩy hình thành liên minh sản xuất và xuất khẩu cà-phê, nghiên cứu xây dựng sàn giao dịch cà-phê, xây dựng thương hiệu cà-phê chung và nâng tầm văn hóa thưởng thức cà-phê gắn với văn hóa hai dân tộc.
Thủ tướng tin tưởng chuyến thăm lần này sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho hợp tác nông nghiệp giữa hai nước, đưa nông nghiệp thành lĩnh vực đột phá của hợp tác song phương. Hình ảnh hai nhà lãnh đạo cùng ký tượng trưng vào lô hàng sản phẩm thịt bò xuất khẩu sang Việt Nam và phi-lê cá tra nhập khẩu từ Việt Nam đã nói lên quyết tâm mạnh mẽ này.
Thứ trưởng Nông nghiệp, Chăn nuôi và Cung ứng Brazil Luis Renato Alcantara Rua cho rằng, quan hệ hai nước đang ở thời kỳ tốt đẹp nhất, thời điểm lịch sử khi lần đầu Brazil xuất khẩu thịt bò sang Việt Nam và Việt Nam xuất khẩu philê cá tra, rô phi sang Brazil. Điều đó cho thấy hai bên đang tiến bộ trong quan hệ thương mại, thúc đẩy hợp tác, và đó chính là điều kỳ vọng từ mối quan hệ với một quốc gia thân thiết, một quốc gia anh em - chính là Việt Nam.
Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Brazil, Thủ tướng nhấn mạnh, hai nền kinh tế mang tính bổ trợ nhau rất rõ: “Những gì Brazil thiếu thì Việt Nam có tiềm năng, những gì mà Brazil có thế mạnh thì Việt Nam cần”. Thủ tướng mong muốn và kêu gọi các doanh nghiệp góp phần cụ thể hóa nền tảng chính trị-ngoại giao rất tốt đẹp giữa hai nước thành các biện pháp kinh tế, kết nối doanh nghiệp, kết nối hai nền kinh tế, “đưa tình bạn, tình hữu nghị, sự chân thành kết tinh thành sản phẩm, kết quả cụ thể, cân đong đo đếm được, mang lại lợi ích cho cả hai nước”. Thông điệp của Thủ tướng được cộng đồng doanh nghiệp hai nước dự diễn đàn nhiệt liệt vỗ tay hưởng ứng.
Đến công tác tại xứ sở của “những vũ điệu Samba trên sân cỏ”, nhất là đến thăm Câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng Vasco da Gama ở Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, triết lý bóng đá cũng là triết lý, bản sắc văn hóa của Brazil và rất gần gũi với văn hóa Việt Nam, đó là luôn tấn công, chiến đấu, cống hiến hết mình, bằng tất cả trí tuệ, sự tinh tế, sự đam mê; cạnh tranh bình đẳng, nỗ lực chiến thắng là cần thiết, nhưng không phải là tất cả mà điều quan trọng là phải thể hiện sự cống hiến, tận hưởng và sự sẻ chia.
Ngay sau khi tới thành phố Rio de Janeiro, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến dâng hoa tại Biển Kỷ niệm tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh tại khu vực Santa Teresa - nơi mà cách đây gần 8 tháng, Thủ tướng nhân dịp dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 đã cắt băng khánh thành Công trình ý nghĩa đặc biệt, góp phần củng cố tình hữu nghị thắm thiết giữa hai nước, hai dân tộc. Ngay từ sớm, các đảng viên Đảng Cộng sản Brazil đã cầm cờ Việt Nam và Brazil để chờ đón nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam.
Ông Inacio Arruda và các bạn bè Brazil tặng Thủ tướng Phạm Minh Chính kỷ vật giản dị nhưng hết sức ý nghĩa có hình chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh mà các đảng viên Đảng Cộng sản Brazil chế tác từ những năm 1950 để thể hiện tình đoàn kết, ủng hộ với đất nước và nhân dân Việt Nam. Hết sức xúc động trước tình cảm này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, sẽ đem kỷ vật vô giá này về trưng bày trang trọng ở Bảo tàng Đảng Cộng sản Việt Nam được xây dựng thời gian tới.
Trong không khí ấm áp tình hữu nghị và những cái ôm nồng thắm, các đại biểu đã cùng nắm tay cất vang bài hát “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” với những tiếng hô vang “Việt Nam-Hồ Chí Minh!”, “Viva Việt Nam!”, “Viva Brazil!”
