Giữ thông suốt trong ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai

Mùa mưa ở Trung Bộ từ tháng 9 đến giữa tháng 12 hằng năm, nhưng năm nay mưa lớn trên diện rộng (từ nam Hà Tĩnh đến Quảng Nam) đã diễn ra ngay giữa mùa khô (tháng 6) với lượng mưa phổ biến 400-600 mm, nhiều nơi hơn 800 mm, đặc biệt trạm Bạch Mã (Huế) đạt 1.277 mm/ba ngày, cao nhất lịch sử tháng 6, gấp hơn 3 lần kỷ lục 410 mm/ngày tại Nam Đông năm 1983. Tại Bắc Bộ cũng đã xảy ra hai đợt mưa lớn gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất tại nhiều tỉnh như: Bắc Kạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Giang,… với lượng mưa cực đoan nhiều nơi lên tới hơn 300 mm/ngày.

Những năm qua, công tác phòng chống thiên tai luôn được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành quan tâm, coi trọng; tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế, bất cập trong phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai.

Chẳng hạn vẫn còn tình trạng chủ quan, lơ là, chưa thực hiện nghiêm chỉ đạo, hướng dẫn, khuyến cáo của cơ quan chức năng dẫn tới thiệt hại đáng tiếc về người; Luật Phòng thủ dân sự có hiệu lực từ ngày 1/7/2024 nhưng nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng thủ dân sự vẫn chưa được ban hành, chưa tổ chức lại Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia và Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp nên công tác phòng chống thiên tai tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 29/6/2024 của Chính phủ; việc khắc phục các sự cố đê điều, hồ đập sau bão Yagi chưa hoàn thành; hạ tầng viễn thông, điện chưa bảo đảm phục vụ chỉ đạo điều hành trong tình huống thiên tai lớn, phức tạp; ngập úng ở nhiều đô thị, khu vực trũng thấp ngày càng nghiêm trọng trong khi chưa dự báo được mưa lũ lớn cực đoan, trái mùa, trái quy luật,...

Trước tình hình thiên tai diễn biến phức tạp, bất thường trong thời gian gần đây, Thường trực Ban Bí thư đã có Văn bản số 65-CV/TW ngày 13/6/2025 chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị, xã hội các cấp tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, đồng thời tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 19/6/2025 về việc tăng cường công tác phòng, chống, khắc phục thiệt hại do thiên tai trước mùa mưa bão năm 2025.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và chủ động tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác phòng chống thiên tai và cứu hộ cứu nạn theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, nhất là thực hiện các nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ giao liên quan công tác phòng, chống thiên tai.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo triển khai thực hiện đầy đủ, nghiêm túc chức trách, nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao nhất, tập trung theo dõi sát tình hình, triển khai thực hiện theo phương châm “bốn tại chỗ”, bảo đảm công tác phòng, chống thiên tai vận hành liên tục, thông suốt, kịp thời, hiệu quả, không ảnh hưởng bởi công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và triển khai chính quyền địa phương hai cấp, bảo đảm tuyệt đối an toàn tính mạng của người dân, hạn chế thiệt hại về tài sản của nhân dân và Nhà nước. Xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu nếu chủ quan, không thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ trong công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai và cứu hộ cứu nạn.

Công tác phòng chống thiên tai yêu cầu vừa phải nhanh chóng, kịp thời, đồng bộ, vừa phải có chuyên môn cao, tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại. Vì vậy, việc sắp xếp tổ chức bộ máy cơ quan tham mưu phòng, chống thiên tai các cấp trong thời gian tới cần kế thừa bộ máy hiện có và những quy định đã được thực tế chứng minh, áp dụng có hiệu quả.