Giờ thí nghiệm của học sinh Trường THPT Kim Ngọc, phường Vĩnh Yên, tỉnh Phú Thọ.
Giờ thí nghiệm của học sinh Trường THPT Kim Ngọc, phường Vĩnh Yên, tỉnh Phú Thọ.

Giáo dục thích ứng với mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Bước vào giai đoạn 2025-2030 với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, ngành giáo dục tỉnh Phú Thọ đặt mục tiêu giữ vững vị trí nhóm dẫn đầu cả nước, lấy chất lượng làm trung tâm, hiệu quả là thước đo, hội nhập là động lực, thực hiện ba đột phá: Chuyển đổi số, ngoại ngữ - tin học và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Quy mô lớn, định hướng mới

Hiện nay, tỉnh Phú Thọ sở hữu hệ thống giáo dục quy mô lớn, thuộc nhóm đầu cả nước về số cơ sở giáo dục, số học sinh, đội ngũ cán bộ, giáo viên. Toàn tỉnh có 1.957 cơ sở giáo dục, đào tạo, trong đó có 1.879 trường công lập và 78 cơ sở tư thục. Quy mô người học khoảng 969 nghìn người và đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên là 60.866 người.

Kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm học 2024-2025, tỉnh Phú Thọ xếp thứ 5/34 tỉnh. Tỷ lệ trường mầm non, phổ thông công lập đạt chuẩn quốc gia là 83,06%, trong đó mức độ 2 là 25,72%. Phú Thọ đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học mức độ 3, phổ cập trung học cơ sở mức độ 2, xóa mù chữ mức độ 2. Bức tranh tổng thể cho thấy ngành giáo dục Phú Thọ có quy mô rất lớn, chất lượng ổn định, đào tạo mũi nhọn được giữ vững, có nền tảng chắc chắn để phát triển. Tỉnh Phú Thọ xác định mô hình phát triển giáo dục giai đoạn 2025-2030 là “toàn diện - hiện đại - nhân văn - hiệu quả”, tập trung thực hiện ba khâu đột phá: Chuyển đổi số, dạy học ngoại ngữ-tin học, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tỉnh sẽ rà soát, quy hoạch mạng lưới trường, lớp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, ưu tiên vùng khó khăn, đồng bào dân tộc, đẩy nhanh tiến độ trường chuẩn quốc gia, khắc phục việc thiếu giáo viên, tăng cường quản lý dạy thêm, học thêm. Ngành giáo dục thực hiện phương châm “Lấy học sinh làm trung tâm, chủ thể, thầy cô là động lực, nhà trường là bệ đỡ, gia đình là điểm tựa, xã hội là nền tảng”.

Ngay sau khi sáp nhập tỉnh, Thường trực Tỉnh ủy Phú Thọ đã làm việc với Sở Giáo dục và Đào tạo, Bí thư Tỉnh ủy Đặng Xuân Phong nhấn mạnh mục tiêu là đổi mới toàn diện, có tính đột phá, tiên phong, đặt ra các mục tiêu, giải pháp cụ thể với quyết tâm cao; giữ vững chất lượng giáo dục đứng trong tốp 5 toàn quốc, đồng thời phát triển đồng bộ giữa các khu vực. Tỉnh ủy sẽ ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển giáo dục - đào tạo trong thời gian tới. Quản trị giáo dục trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp là công việc khó khăn và phức tạp.

Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn tới các cơ sở giáo dục và quản lý các trường theo phân cấp. Ủy ban nhân dân cấp xã là đầu mối phối hợp trên địa bàn về quản lý trường, lớp, tuyển sinh, huy động trẻ ra lớp, thực hiện chính sách giáo dục. Khối lượng công việc của Sở Giáo dục và Đào tạo, các hiệu trưởng tăng lên đáng kể, song tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của nhà trường cũng được nâng lên.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ Trịnh Thế Truyền nêu suy nghĩ: Quy mô lớn đặt ra nhiều vấn đề về công tác quản lý nhà nước trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Ngành giáo dục có trách nhiệm tham mưu với cấp ủy, chính quyền cấp tỉnh các giải pháp chiến lược để phát triển giáo dục. Các thầy, cô giáo cần thấy rõ trách nhiệm lớn hơn khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, đặc biệt trong dạy tốt, học tốt. Các nhà trường cần khắc phục khó khăn, có động lực, quyết tâm và cần nghĩ sâu, làm lớn để có kết quả tốt hơn trong thời gian tới.

Sẵn sàng cho năm học mới và giai đoạn phát triển tiếp theo

Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh đã tổ chức các đoàn công tác đến thực tế tại nhiều xã, phường, thăm các trường để tìm hiểu thực tiễn công tác quản lý giáo dục tại cấp xã, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đội ngũ cán bộ quản lý và các thầy, cô giáo.

Các đoàn công tác nhận được rất nhiều ý kiến, đề xuất, kiến nghị về cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu tổ chức dạy và học hai buổi/ngày, kinh phí dạy bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh cuối cấp, học sinh yếu kém, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ, ứng dụng công nghệ thông tin, bổ sung giáo viên, bổ sung thiết bị dạy học ..., những ý kiến đó đã gợi mở cho công tác quản trị tới đây phải khẩn trương hoàn thiện thể chế địa phương phù hợp mô hình hai cấp; ban hành quy chế phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo với Ủy ban nhân dân cấp xã và cơ sở giáo dục; thực hiện ủy quyền, phân cấp rõ, gắn với đánh giá kết quả.

Trong năm học 2025-2026 và giai đoạn 2025-2030, ngành giáo dục Phú Thọ đề ra phương hướng chuyển đổi số toàn diện. Ngành sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung từ bậc mầm non đến THPT và hệ thống giáo dục thường xuyên, triển khai sổ điểm, học bạ điện tử, tuyển sinh trực tuyến, tăng cường quản trị dữ liệu phục vụ công tác điều hành.

Bên cạnh đó, toàn ngành chú trọng nâng cao năng lực ngoại ngữ, tin học, đẩy mạnh giáo dục STEM (là cách tiếp cận liên môn tích hợp kiến thức Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học để học sinh phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề thực tiễn và sự thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0).

Các cơ sở giáo dục tiếp tục thực hiện đúng lộ trình Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, tăng cường chất lượng các môn ngoại ngữ, tin học, tổ chức dạy học tích hợp, trải nghiệm, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kiểm tra, đánh giá. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh đặt ra yêu cầu hoàn thiện mạng lưới trường, lớp một cách đồng bộ, hiện đại, bảo đảm công bằng giáo dục, ưu tiên miền núi, vùng sâu, vùng xa, phát triển trường dân tộc nội trú, bán trú, cơ sở giáo dục hòa nhập; kiên trì nâng tỷ lệ trường chuẩn, gắn chuẩn với kiểm định chất lượng.

Trong công tác phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, ngành giáo dục sẽ tham mưu tuyển dụng, bồi dưỡng, sử dụng giáo viên theo nhu cầu thực, chú trọng một số môn đặc thù còn thiếu, nâng cao năng lực quản trị nhà trường cho hiệu trưởng trong bối cảnh mới, duy trì kỷ cương, nền nếp và đạo đức nghề nghiệp. Tới đây, tỉnh Phú Thọ sẽ nâng cấp Trường đại học Hùng Vương thành đại học vùng hoặc đại học ứng dụng trọng điểm khu vực trung du và miền núi phía bắc; bàn giao một số các trường trực thuộc Trung ương trên địa bàn cho tỉnh Phú Thọ.

Các trường trung học phổ thông chuyên: Vĩnh Phúc, Hùng Vương, Hoàng Văn Thụ sẽ được xây dựng thành trường trọng điểm chất lượng cao của tỉnh và quốc gia. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ Nguyễn Khắc Hiếu khẳng định: Tỉnh sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng thừa, thiếu giáo viên, ưu tiên tuyển dụng các môn đặc thù và giáo viên cho vùng khó khăn. Tỉnh cũng ưu tiên tuyển dụng giáo viên theo cơ cấu môn học, có chính sách thu hút, đãi ngộ giáo viên giỏi về vùng khó khăn. Những mục tiêu này đòi hỏi đột phá trong tư duy quản trị, nâng cao năng lực số và đồng bộ chính sách để biến quy mô lớn thành lợi thế của giáo Giờ thí nghiệm của học sinh Trường THPT Kim Ngọc, phường Vĩnh Yên, tỉnh Phú Thọ. dục địa phương.

Xem thêm