Cần đổi mới mô hình tăng trưởng để tăng cường nội lực và giảm thiểu rủi ro từ bên ngoài. (Ảnh: LÊ TIÊN)
Cần đổi mới mô hình tăng trưởng để tăng cường nội lực và giảm thiểu rủi ro từ bên ngoài. (Ảnh: LÊ TIÊN)

Đổi mới mô hình tăng trưởng kết hợp cải cách thể chế nhằm tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế

Nhằm xây dựng môi trường chính sách vĩ mô, môi trường thể chế thuận lợi nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số, nhóm nghiên cứu Đại học Kinh tế Quốc dân (Hà Nội) mới đây đã có tổng hợp kiến nghị đề xuất gửi Đảng, Chính phủ và các cơ quan liên quan.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu cho rằng, cần đổi mới mô hình tăng trưởng để tăng cường nội lực và giảm thiểu các rủi ro từ bên ngoài là điều cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Theo đó, cần làm rõ vai trò định hướng mạnh mẽ của nhà nước trong việc xác định các ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng kế hoạch phát triển dài hạn và tạo ra các chính sách hỗ trợ cụ thể về thuế, tín dụng, và môi trường kinh doanh thuận lợi.

Song song, tăng cường đầu tư công một cách hiệu quả vào các dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm, đồng thời cải thiện hệ thống giáo dục và đào tạo để nâng cao kỹ năng cho người lao động, đáp ứng nhu cầu của các ngành kinh tế đang phát triển và thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao.

Bên cạnh đó, cần thận trọng trong việc chuyển từ mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu sang mô hình tăng trưởng dẫn dắt bởi đầu tư công.

tphcm.jpg
Thông xe hầm chui tại nút giao An Phú ở cửa ngõ phía đông Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: THẾ ANH)

Cũng theo nhóm nghiên cứu Đại học Kinh tế Quốc dân, Việt Nam cần tích cực tìm kiếm các nguồn thu bền vững mới để thay thế một phần cho các nguồn thu truyền thống. Để làm được như vậy, có thể cân nhắc đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi bởi nhiều lợi ích mà sắc thuế này có thể đem lại, góp phần làm tăng nguồn cung và góp phần hạ nhiệt giá nhà trên thị trường, giúp thị trường bất động sản trở nên lành mạnh và tránh được sự lãng phí tài nguyên.

Đồng thời, trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng và nguy cơ các quốc gia như Mỹ áp đặt thuế quan cao, việc sửa đổi/cắt giảm gánh nặng thuế thu nhập cá nhân nên được thực hiện để Việt Nam kích thích tiêu dùng nội địa, qua đó bù đắp một phần sụt giảm từ hoạt động xuất khẩu.

Hơn nữa, để xuất khẩu cao, nhưng giá trị gia tăng thấp, không lớn trở thành một rủi ro cho nền kinh tế trước bối cảnh trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ thương mại, Việt Nam nên áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên tỷ lệ nội địa hóa của các doanh nghiệp xuất khẩu.

Đáng lưu ý, các chuyên gia trong nhóm nghiên cứu còn cho rằng, cần tinh giảm hệ thống doanh nghiệp nhà nước, không chỉ giúp giảm gánh nặng ngân sách nhà nước mà còn bảo đảm các dự án được triển khai nhanh chóng, hiệu quả và bền vững hơn, mang lại lợi ích lâu dài cho đất nước.

Cuối cùng, cần nâng cao chất lượng thể chế thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong ký nguyên vươn mình bằng các nhóm giải pháp: quán triệt chủ trương của Đảng về hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển là đột phá đầu tiên trong ba đột phá chiến lược; phân rõ 2 nhóm chức năng: Những quyết sách chính trị là do Đảng đưa ra; những vấn đề kỹ trị giao cho nhà nước pháp quyền; đổi mới mạnh mẽ hơn nữa tư duy trong xây dựng thể chế, pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức ở tất các cấp cũng như đẩy mạnh tinh gọn bộ máy ở tất cả các cấp đồng thời với tăng cường tiếng nói và trách nhiệm giải trình của hệ thống. Ở các cường quốc phát triển, thách thức lớn nhất khi quyền lực tập trung là thiếu phản biện.

Xem thêm