Đề xuất Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

Tiến sĩ Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Đất đai thuộc sở hữu toàn dân; chính quyền địa phương cấp xã là đại diện chủ sở hữu Nhà nước về đất đai.

Do đó, nhiệm vụ quản lý Nhà nước cần được giao cho chính quyền cấp xã trực tiếp thực hiện, trong khi nhiệm vụ kỹ thuật chuyên ngành cần giao cho Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh.

Các chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh thực hiện cơ chế phối hợp chính quyền cấp xã nhằm giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân.

Viện đề xuất giao 3 nhóm nhiệm vụ quản lý Nhà nước về đất đai cho cấp xã gồm: Thực hiện nhiệm vụ về giải phóng mặt bằng trên địa bàn cấp xã; Thực hiện nhiệm vụ về giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất tại địa phương; Thực hiện nhiệm vụ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp thuộc thẩm quyền cấp xã.

Đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, đây là nhiệm vụ mang tính kỹ thuật chuyên ngành tài nguyên đất đai, Viện đề xuất giao Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh thực hiện.

Việc giao nhiệm vụ rõ ràng sẽ tránh tình trạng cùng một cơ quan vừa ban hành quyết định công nhận quyền sử dụng đất, vừa trực tiếp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Điều này sẽ là thiếu phù hợp với vai trò đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai tại địa phương theo quy định của Hiến pháp.

Tháo gỡ rào cản pháp lý, khơi thông nguồn lực đất đai

15/12/2025 20:09

Ngoài ra, lĩnh vực tài nguyên và môi trường, đặc biệt là kỹ thuật đất đai, có tính chất chuyên môn cao, phức tạp. Công tác quản lý thửa đất theo bản đồ địa chính đã trải qua nhiều giai đoạn (bản đồ 299, bản đồ 02, bản đồ năm 2010 và hiện nay là bản đồ địa chính số). Việc làm sạch, chuẩn hóa và đồng bộ dữ liệu đất đai giữa các thời kỳ là yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện thống nhất và lâu dài.

Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh, đơn vị có đủ năng lực chuyên môn, nhân sự và kinh nghiệm trong việc quản lý, kế thừa và tích hợp dữ liệu địa chính qua nhiều giai đoạn, đáp ứng mục tiêu xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất, phục vụ chuyển đổi số trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sẽ đảm nhận nhiệm vụ này hiệu quả hơn.

Trường hợp đưa Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh về cấp xã vận hành phải có lộ trình cụ thể, cần thực hiện đề án thí điểm trước.

Việc truy xuất dữ liệu và quản lý tập trung tại hệ thống số hóa chuyên ngành cấp tỉnh phải được kết nối với Trung tâm chuyển đổi số quốc gia. Trong khi đó, cấp xã chỉ khai thác, sử dụng, cập nhật theo phân quyền, không trực tiếp quản trị dữ liệu gốc.

Tiến sĩ Phạm Viết Thuận cho rằng, việc chuyển chi nhánh về cấp xã là khó khả thi vì bản chất chi nhánh là được vị sự nghiệp tự chủ 100%, nếu đưa về cấp xã sẽ phát sinh nhiều biên chế từ ngân sách mới đáp ứng nhu cầu người dân.

Việc kiến nghị xem xét phân định rõ nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai giao cho chính quyền cấp xã và nhiệm vụ kỹ thuật chuyên ngành đất đai giao cho Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh làm đầu mối duy nhất cũng bảo đảm đúng tinh thần Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm an toàn và bền vững cho quá trình chuyển đổi số quốc gia.