Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn ở huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn ở huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.

Đặt tên đơn vị hành chính cấp xã mới gắn liền di tích lịch sử, văn hóa

Việc đặt tên xã, phường mới không chỉ đơn thuần là tên gọi một đơn vị hành chính mà trong đó còn chứa đựng cả lịch sử, văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán... của một địa phương. Trong bối cảnh hiện nay của đất nước, việc điều chỉnh tên gọi xã, phường mới sao cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn là điều cần thiết.

Trong hai ngày 19 và 20/4, có 99,02% cử tri đại diện hộ gia đình trên toàn tỉnh Quảng Nam đã tham gia ý kiến theo phương án ban hành tại Nghị quyết số 45 của Tỉnh ủy về tán thành việc sắp xếp cấp xã và đặt tên mới cho xã, phường trên địa bàn tỉnh. Ngày 20/4, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các địa phương tổng rà soát địa danh lịch sử, văn hóa truyền thống của địa phương; trên cơ sở đó đề xuất đặt tên mới cho các xã, phường sau sắp xếp.

Ngày 21/4, tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Nam, trên cơ sở đề xuất của các địa phương, lãnh đạo tỉnh đã thảo luận, góp ý sôi nổi và thống nhất không đặt tên các xã, phường mới theo cách gọi tên huyện cũ cộng với số thứ tự 1, 2, 3… hoặc theo phương hướng Đông, Tây, Nam, Bắc...

Thay vào đó, sử dụng tên gọi gắn liền với các di tích lịch sử, trầm tích văn hóa có tính đại diện của mỗi vùng đất. Đến ngày 23/4, Quảng Nam điều chỉnh từ 88 xã, phường dự kiến ban đầu giảm xuống 78 để bảo đảm trung bình tỷ lệ các xã sau sắp xếp bằng mức bình quân chung cả nước. Sau ba lần lấy ý kiến người dân, thay đổi tên, giảm số xã, Ủy ban nhân dân tỉnh đã hoàn thành phương án trình Hội đồng nhân dân.

Ngày 26/4, tại kỳ họp thứ 31, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua 2 nghị quyết quan trọng, tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã trên địa bàn. Theo đó, tán thành chủ trương hợp nhất toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng để hình thành một đơn vị hành chính mới có tên gọi là thành phố Đà Nẵng, trực thuộc Trung ương.

Trung tâm chính trị-hành chính đặt tại thành phố Đà Nẵng hiện nay. Thành phố Đà Nẵng mới dự kiến có diện tích hơn 11.867 km² và dân số trên 3 triệu người; có 94 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc (gồm 23 phường, 70 xã và 1 đặc khu Hoàng Sa). Đối với cấp xã ở tỉnh Quảng Nam, Hội đồng nhân dân tỉnh đã biểu quyết thông qua chủ trương sắp xếp 233 đơn vị hành chính cấp xã còn 78 đơn vị hành chính, bao gồm 11 phường và 67 xã.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam Nguyễn Đức Dũng nhấn mạnh, chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã là bước đi quan trọng; thể hiện quyết tâm chính trị trong việc thực hiện chủ trương lớn của Trung ương về tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Quá trình xây dựng đề án đã được triển khai kỹ lưỡng, dân chủ với tỷ lệ cử tri đồng thuận cao.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương và phù hợp với các tiêu chuẩn theo quy định hiện hành. Đây không chỉ là sự sắp xếp, thay đổi đơn thuần về cấp, đơn vị hành chính mà còn là bước đi mang tính lịch sử, tái cấu trúc không gian quản lý, tạo động lực mới, tiềm năng mới, đưa chính quyền địa phương sát dân, gần dân hơn, đáp ứng cao hơn yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Nhiều tên làng, dòng sông, hay vùng miền văn hóa nổi tiếng ở tỉnh Quảng Nam đã được đặt tên cho các xã, phường mới, như: Hương Trà, Bàn Thạch, Quảng Phú (thuộc thành phố Tam Kỳ hiện nay); Đồng Dương, Thăng Trường (thuộc huyện Thăng Bình hiện nay); Sông Kôn, Bến Hiên (thuộc huyện Đông Giang hiện nay); Thượng Đức, Vu Gia (thuộc huyện Đại Lộc hiện nay); Chiên Đàn, Tây Hồ (thuộc huyện Phú Ninh hiện nay)...

Bên cạnh đó là những cái tên gắn với các di sản, vùng đất lịch sử, văn hiến cũng được đặt cho các xã, phường mới sau sáp nhập. Như vậy, các tên đất, tên làng sẽ được định danh theo tên gọi các đơn vị hành chính mới, lưu danh vào một giai đoạn lịch sử mới. Đây là bắt đầu của sự đồng lòng và khát vọng để sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Xem thêm