Giữ vị trí dẫn đầu TTTM trong nhiều năm trở lại đây, nhưng Tập đoàn Hoa Sen (HSG) đang có kỳ kinh doanh với kết quả không được tích cực. Theo báo cáo tài chính quý I niên độ 2017 - 2018 vừa được HSG công bố, doanh thu của HSG tăng trưởng nhưng lợi nhuận lại giảm. Doanh thu thuần của HSG trong quý I niên độ tài chính 2017-2018 đạt 7.886 tỷ đồng, tăng trưởng 36,7% so cùng kỳ. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế của HSG sụt giảm 24,3%, đạt 333 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là do trong kỳ, các khoản chi phí đều tăng. Đặc biệt, chi phí tài chính ghi nhận hơn 186 tỷ đồng, tăng 118% so cùng kỳ năm trước, trong đó, chi phí lãi vay tăng 164%...
Tương tự, lợi nhuận của Công ty CP Thép Nam Kim (NKG) cũng sụt giảm mạnh. Báo cáo tài chính quý I-2018 của NKG ghi nhận doanh thu đạt 3.585 tỷ đồng, tăng 71,9% so cùng kỳ năm ngoái, nhưng lãi chỉ 121,1 tỷ đồng, giảm 22,3% (quý I-2017 lãi 155 tỷ đồng). Nguyên nhân cũng là do chi phí bán hàng tăng mạnh (hơn 60%), chi phí quản lý DN tăng 28,5% so cùng kỳ năm trước.
Với kết quả kinh doanh kể trên, cùng ảnh hưởng từ diễn biến TT chứng khoán thời gian qua, giá cổ phiếu của các DN tôn mạ đang theo chiều đi xuống. Thực tế, theo cơ cấu thị phần năm 2017, HSG chiếm 34,3% thị phần, giữ vững ngôi đầu trên TTTM trong một thời gian dài. NKG đứng ở vị trí thứ hai, chiếm 16,2% thị phần và đạt doanh thu 12.637 tỷ đồng.
Tuy nhiên, các vị trí này đang bị lung lay và có thể đảo lộn khi Tập đoàn Hòa Phát (HPG) tham gia TTTM. Khi đó, một số DN có khả năng tiếp tục bị sụt giảm cả về thị phần và lợi nhuận. Biểu hiện rõ nét nhất là lợi nhuận của các DN lớn hàng đầu ngành đang sụt giảm mạnh trong cuộc chiến tranh giành thị phần.
Nhà máy Tôn HPG có công suất 400.000 tấn/năm và mục tiêu của HPG là đến năm 2020 lọt vào Top 5 nhà sản xuất tôn lớn nhất Việt Nam. Dự báo, khi HPG chính thức đưa sản phẩm tôn mạ mầu ra TT, sẽ có cuộc cạnh tranh khốc liệt để định vị vị trí và tranh giành thị phần giữa các DN lớn.
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong quý I-2018, các DN thuộc VSA sản xuất được hơn một triệu tấn tôn mạ, tăng 108% so cùng kỳ năm 2017, bán hàng đạt 848.000 tấn, tăng 119%. Cuộc cạnh tranh bán hàng trên TT này sẽ diễn ra gay gắt và khốc liệt hơn và TTTM sẽ được định hình lại với các tên tuổi: HSG, NKG, HPG và Tôn Đông Á.
Dự kiến trong năm 2019, các lò cao mới của Formosa Hà Tĩnh và HPG đi vào hoạt động cũng sẽ nâng tổng công suất thép cán nóng của TT trong nước lên khoảng gần 10 triệu tấn/năm. Đây là nguồn cung bán thành phẩm dồi dào cho các DN tôn mạ như: HSG và NKG, đồng thời là nhân tố quan trọng để hóa giải các quy định khắt khe về xuất xứ được áp dụng không chỉ tại một số TT mà còn đóng vai trò then chốt trong nhiều hiệp định thương mại mà Việt Nam tham gia. Do đó, trong bối cảnh này, các DN nên đầu tư theo chiều sâu, sản xuất từ thượng nguồn, vừa tăng giá trị cho ngành sản xuất nội địa, vừa cải thiện sức cạnh tranh tại TT hội nhập.