Đây được coi là “chìa khóa” để mở ra hệ sinh thái dịch vụ toàn diện, tài khoản giao thông có thể thanh toán phí đỗ xe, cảng biển, đăng kiểm và nhiều dịch vụ khác, mang lại sự tiện lợi, giúp người dân quản lý chi tiêu một cách dễ dàng, đồng thời góp phần quan trọng xây dựng đô thị thông minh, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt theo chủ trương của Chính phủ.
Đến hết tháng 9 vừa qua, về cơ bản các tài khoản thu phí đã được chuyển đổi thành tài khoản giao thông, tuy nhiên mới có khoảng 3 triệu trong tổng số 5,8 triệu tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Trong số 2,8 triệu tài khoản giao thông chưa kết nối, có gần 170.000 tài khoản của doanh nghiệp vận tải. Theo phản ánh của các doanh nghiệp vận tải, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt (ví điện tử, thẻ tín dụng, ủy nhiệm chi,...) của doanh nghiệp khi kết nối với tài khoản giao thông gặp khó khăn hơn so với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt của cá nhân.
Ví điện tử cho doanh nghiệp chưa được cung cấp rộng rãi nên khó kết nối với tài khoản giao thông; thẻ tín dụng của doanh nghiệp kết nối với tài khoản giao thông phải chịu phí cao (1-2%) gây tốn kém; phương án ủy nhiệm chi (tài khoản thanh toán được chủ phương tiện ủy nhiệm chi khi phát sinh giao dịch) kết nối với tài khoản giao thông chưa đáp ứng tốc độ xử lý của hệ thống thu phí điện tử không dừng. Bên cạnh đó, một số cá nhân, nhất là người nước ngoài cũng gặp khó khăn trong việc định danh cá nhân để kết nối tài khoản giao thông.
Nhằm tháo gỡ vướng mắc, để không xảy ra ùn tắc tại trạm thu phí, làm gián đoạn hoạt động vận tải, Bộ Xây dựng đã chấp thuận “giãn” việc áp dụng đối với cá nhân nước ngoài và doanh nghiệp đến ngày 31/12/2025. Trong thời gian này, cơ quan chức năng tiếp tục hoàn thiện giải pháp cho phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt của doanh nghiệp để kết nối với tài khoản giao thông. Cơ quan quản lý phối hợp với doanh nghiệp vận hành triển khai biện pháp phân luồng từ xa, lên phương án xử lý, tăng cường lực lượng tại các điểm nóng.
Khối lượng công việc trước mắt rất lớn, trong khi thời gian từ nay đến cuối năm không còn dài. Các chuyên gia đề xuất, “cú huých” cần thiết nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của các bộ, ngành và chính quyền địa phương chính là một công điện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ (tương tự quá trình áp dụng ETC trước đây) biến chủ trương thành hành động thực tiễn, đồng bộ trên toàn quốc. Kinh nghiệm từ giai đoạn năm 2022 cho thấy, khi toàn bộ hệ thống đường cao tốc chuyển sang thu phí không dừng, sự quyết liệt của Chính phủ, cơ quan quản lý, sự vào cuộc của doanh nghiệp và đồng thuận của người dân có thể giúp vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu.
Lần này, áp lực lớn hơn do số lượng xe chưa định danh còn cao, đòi hỏi kịch bản ứng phó phải đồng bộ và linh hoạt hơn. Để thực hiện thành công chủ trương lớn này, cần sự phối hợp, vai trò “nhạc trưởng” điều phối hiệu quả từ Chính phủ để phát huy sức mạnh tổng hợp của các cơ quan quản lý. Việc chuyển đổi tài khoản giao thông thành công hay chậm trễ không chỉ quyết định sự thông suốt của hệ thống thu phí, mà còn phản ánh năng lực của cơ quan quản lý trong việc kiến tạo hạ tầng giao thông hiện đại, minh bạch và văn minh.