Trong nhiều năm qua, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để ngăn ngừa việc chuyển giá của doanh nghiệp như: tuyên truyền hỗ trợ, đôn đốc rà soát kê khai, thanh tra kiểm tra, phối hợp với các cơ quan có liên quan như truyền thông, công an, hải quan, các sở, ban, ngành… để nâng cao hiệu lực hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hoạt động chuyển giá.
Năm 2025 này, với việc Chính phủ ban hành Nghị định số 20/2025/NĐ-CP ngày 10/2/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 132/2020/NĐ-CP ngày 5/11/2020 quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, ngành thuế đã bước vào công cuộc đấu tranh chống chuyển giá trong giai đoạn mới.
Nhằm tăng cường việc trao đổi kinh nghiệm cũng như nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết, ngày 17-18/4/2025, Cục Thuế đã tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm về thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết tại thành phố Hải Phòng.
Trong các tháng đầu năm 2025, toàn ngành thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 111 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt 560,85 tỷ đồng; giảm lỗ 3.540,68 tỷ đồng; giảm khấu trừ 3,23 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 5.048,93 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 334,85 tỷ đồng, giảm lỗ 3.124,72 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 4.914,63 tỷ đồng.
Về công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra hoàn thuế giá trị gia tăng, cục Thuế cho biết: toàn ngành đã đề ra nhiều giải pháp triển khai đồng bộ, quyết liệt nhằm phát hiện các trường hợp doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro và tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để thanh tra, kiểm tra và kịp thời xử lý thu hồi hoàn thuế.
Theo đó, việc hoàn thiện cơ chế chính sách về hoàn thuế giá trị gia tăng, rà soát các trường hợp có rủi ro cao trong hoàn thuế giá trị gia tăng để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trước và sau hoàn thuế giá trị gia tăng được thực hiện song song với xây dựng hệ thống ứng dụng theo dõi kết quả xác minh hóa đơn giữa các cơ quan Thuế.
Hoạt động này được thực hiện theo hướng điện tử hóa, gắn chặt với quản lý chữ ký số và ban hành văn bản chỉ đạo các cơ quan thuế thực hiện,... Cục Thuế đã chủ động phối hợp trong đấu tranh chống gian lận trong công tác hoàn thuế, cũng như trả lời vướng mắc của các cơ quan thuế địa phương.
Lũy kế 4 tháng năm 2025, các chi cục thuế khu vực đã thực hiện thanh tra, kiểm tra sau hoàn đối với 1.539 quyết định hoàn, bằng 128% so cùng kỳ năm 2024, tương ứng với tổng số tiền hoàn là: 16.774,9 tỷ đồng (trong đó, số quyết định hoàn ban hành trong năm 2025 là 110 quyết định, bằng 87% so cùng kỳ năm 2024 tương ứng với tổng số tiền hoàn là 831 tỷ đồng; số quyết định hoàn ban hành trước năm 2025 là 1.429 quyết định, bằng 133% so cùng kỳ năm 2024 tương ứng với tổng số tiền hoàn là 15.943,9 tỷ đồng).
Có 493 cuộc thanh tra kiểm tra sau hoàn có phát sinh số thuế truy hoàn và phạt số tiền là 133 tỷ đồng, bằng 1.541% so cùng kỳ năm 2024 (trong đó: số thuế truy hoàn là 94,9 tỷ đồng, phạt là 38,1 tỷ đồng, đã nộp ngân sách nhà nước là 63,2 tỷ đồng).
Trong thời gian tới, ngành thuế sẽ tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp đồng bộ nhằm tăng cường hơn nữa trong công tác phòng ngừa và đấu tranh các hành vi gian lận, trục lợi trong hoàn thuế giá trị gia tăng thông qua việc thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp có rủi ro cao trong hoàn thuế giá trị gia tăng.
Về công tác rà soát, kiểm tra hóa đơn để ngăn chặn gian lận sử dụng hóa đơn, trong các tháng đầu năm 2025, Cục Thuế ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện nhằm tăng cường công tác quản lý thuế đối với người nộp thuế có rủi ro cao về thuế, hóa đơn. Bên cạnh đó, ngành thuế phối hợp, báo cáo việc gửi thực hiện kiến nghị áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật.
Kết quả cho thấy: Lũy kế các tháng đầu năm 2025, có gần 12 nghìn hóa đơn vi phạm, tổng số giá trị trên hóa đơn là 4.081,6 tỷ đồng và 162,2 tỷ đồng tiền thuế. Tổng số tiền xử lý vi phạm về hóa đơn là 131,17 tỷ đồng (trong đó: thuế giá trị gia tăng: 30, 4 tỷ đồng; thuế thu nhập doanh nghiệp: 72,3 tỷ đồng; thuế khác: 0,37 tỷ đồng; tiền phạt và tiền chậm nộp: 28 tỷ đồng); Giảm khấu trừ thuế giá trị gia tăng là 11 tỷ đồng; giảm hoàn thuế giá trị gia tăng là 19,2 tỷ đồng.
Trong các tháng còn lại của năm 2025, toàn ngành tập trung tăng cường công tác kiểm tra theo rủi ro, ứng dụng công nghệ thông tin vào kiểm tra, nâng cao hiệu quả kiểm tra thuế, giảm tối đa ảnh hưởng, tạo điều kiện tốt nhất cho người nộp thuế chấp hành pháp luật về kiểm tra. Cân đối nguồn nhân lực, tập trung kiểm tra các doanh nghiệp có rủi ro cao về hoàn thuế, hóa đơn; các doanh nghiệp thuộc ngành nghề, lĩnh vực có dư địa thu lớn: chuyển giá, thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, giao dịch xuyên biên giới...; Tập trung kiểm tra và hoàn thành các chuyên đề đã xây dựng năm 2025.
Đồng thời, tiếp tục phát huy hiệu lực, hiệu quả trong công tác chỉ đạo điều hành của Ban chỉ đạo, Tổ thường trực giúp việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chống gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng. Bám sát tình hình thực tiễn, xây dựng các giải pháp đồng bộ, toàn diện để chỉ đạo toàn ngành tăng cường công tác giám sát quản lý hoàn thuế, thực hiện đồng bộ, quyết liệt các biện pháp nghiệp vụ trong công tác thanh tra kiểm tra hoàn thuế, rà soát cơ sở dữ liệu về hoàn thuế giá trị gia tăng để kịp thời cảnh báo, tăng cường hiệu lực hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, chống gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng.
Ngoài ra, ngành tiếp tục hoàn thiện chính sách theo hướng trình Chính phủ sửa Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định về hóa đơn, chứng từ để có cơ chế chính sách quản lý chặt về hóa đơn điện tử và có quy định cụ thể các biện pháp dừng sử dụng hóa đơn điện tử.
Đồng thời tiếp tục chỉ đạo đưa vào sử dụng Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận hóa đơn. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử, phối hợp với cơ quan công an, các bộ, ngành liên quan để phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, xử lý nghiêm theo quy định; tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền để đấu tranh chống các hành vi trốn thuế, gian lận thuế, tội phạm về thuế. Đáng lưu ý, ngành thuế tiếp tục đẩy mạnh áp dụng các giải pháp công nghệ thông tin phù hợp phục vụ việc khai thác thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý từ hệ thống cơ sở dữ liệu hóa đơn điện tử của ngành thuế, để tăng cường hiệu quả công tác quản lý song song với việc tăng cường kỷ cương, kỷ luật, thái độ, tác phong ứng xử của công chức thuế trong khi triển khai thực hiện nhiệm vụ.
