Theo cơ quan công an, các đối tượng lừa đảo qua mạng thường sử dụng phần mềm, thiết bị chuyên dụng để tấn công vào tài khoản mạng xã hội như Zalo, Facebook chiếm quyền sử dụng để tiếp cận danh sách bạn bè, từ đó gửi tin nhắn qua mạng xã hội, đề nghị có việc gấp để vay tiền, nhờ chuyển tiền sau đó chiếm đoạt tài sản. Đây là những thủ đoạn đã cũ nhưng vẫn có người dân trong phút giây lơ là, mất cảnh giác và trở thành nạn nhân.
Các tài khoản mà các đối tượng lựa chọn, đánh cắp, chiếm quyền quản trị thường là tài khoản có mật khẩu đơn giản, dễ nhớ... Sau khi chiếm được quyền sử dụng tài khoản Zalo, Facebook các đối tượng lừa đảo tập trung nghiên cứu thông tin cá nhân, sở thích, lịch sử trò chuyện, cách nói chuyện với bạn bè, người thân, sau đó mạo danh để nhờ sự giúp đỡ, với nội dung phổ biến như đang gặp khó khăn hoặc nói có việc gấp cần vay tiền, nhờ mua đồ, mua thẻ điện thoại rồi chiếm đoạt tài sản…
Chị Trần Thu An trú tại phường Hoàn Kiếm (Hà Nội), nhận được tin nhắn messenger của một người bạn khoe việc cháu của chị đã tham gia một cuộc thi hát và được vào vòng bình chọn trên Zalo; từ đó đề nghị chị An vào Zalo quét mã QR người bạn gửi kèm để “like” và chia sẻ bình chọn cho cháu. Không chút nghi ngờ, chị An làm theo. Nhưng ngày hôm sau, chị An vô cùng bất ngờ khi thấy nhiều người quen gọi điện nói rằng chị An đã nhắn tin để hỏi vay tiền và có người đã chuyển 5 triệu đồng vào số tài khoản chị gửi cho họ qua tin nhắn.
Ngỡ ngàng kiểm tra thì chị An không đăng nhập Zalo của mình được nữa. Lúc này chị An mới hiểu khi chị quét mã QR để tham gia bình chọn cuộc thi đã bị kẻ xấu chiếm đoạt quyền sử dụng Zalo. Từ đó, đối tượng đã mạo danh chị để nhắn tin lừa vay tiền người thân, bạn bè.
Theo các chuyên gia Cục An toàn thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ, đây là thủ đoạn không mới nhưng các đối tượng vẫn thường xuyên thu thập hình ảnh và video bằng cách tìm kiếm hình ảnh, video từ tài khoản mạng xã hội hoặc các nguồn khác rồi sử dụng công nghệ AI để ghép khuôn mặt và giọng nói, tạo các cuộc gọi video giả mạo người thân, bạn bè rồi lừa chuyển tiền. Trong cuộc gọi, các đối tượng thường đưa ra lý do cấp bách như tai nạn, nợ tiền, hoặc cần hỗ trợ tài chính, yêu cầu chuyển tiền ngay vào tài khoản do chúng cung cấp...
Theo các cơ quan chức năng cảnh báo, vào những thời điểm cuối năm, tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội sẽ diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn vô cùng tinh vi, người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác khi tham gia hoạt động trên không gian mạng internet, nhất là mạng xã hội Zalo, Facebook, khi nhận được điện thoại trước tiên phải xác minh thông tin, gọi lại trực tiếp cho người thân qua số điện thoại đã biết để kiểm tra thông tin, không vội vàng chuyển tiền theo yêu cầu trong cuộc gọi video hoặc tin nhắn trên mạng xã hội.
Bên cạnh đó, khi sử dụng mạng xã hội, người dân cần nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không chia sẻ mật khẩu và thông tin cá nhân như nghề nghiệp, ngày, tháng, năm sinh, các địa chỉ check in; không kết bạn trên mạng xã hội. Nên cảnh giác những tài khoản lạ, tài khoản là người nước ngoài, tài khoản chủ động mời kết bạn, nhất là các trường hợp chuyển tiền, nạp thẻ điện thoại, mua bán hàng online trên mạng. Khi phát hiện dấu hiệu bị lừa đảo cần nhanh chóng trình báo cơ quan công an để tiến hành xác minh, kịp thời xử lý vụ việc, truy bắt đối tượng...
