Sự định danh này đề ra yêu cầu đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện phải là những giải pháp luôn được cấp ủy các cấp thực thi quyết liệt, để Đại hội Đảng xứng đáng tầm vóc, vai trò, bảo đảm thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Khảo sát thực tế tại các địa phương bước đầu ghi nhận các văn kiện, nghị quyết của đại hội đảng bộ các cấp đã vượt qua “lối mòn”, “sự rập khuôn”. Để nghị quyết đi vào cuộc sống, càng đòi hỏi hơn nữa sự kiên trì, quyết tâm và khả năng vượt qua những lực cản của “quán tính” trong tư duy và hành động; cải thiện năng lực điều hành, kiên quyết khắc phục những yếu kém, trì trệ, tình trạng né tránh trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện; kiểm tra, giám sát chặt chẽ, xác định rõ trách nhiệm tập thể và cá nhân.
Nói đúng và làm tới, cải thiện năng lực điều hành
Đảng ta ngày càng nhận thức rõ hơn ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng đối với khả năng thực hiện các mục tiêu, tầm nhìn và sứ mệnh của Đảng.
Văn kiện Đại hội VI nhấn mạnh: Để lãnh đạo và quản lý tốt phải ra quyết định đúng, kịp thời và tổ chức thực hiện các quyết định đó. Việc chuẩn bị quyết định và ra quyết định phải tuân theo một quy trình chặt chẽ. Người ra quyết định phải chịu trách nhiệm về những quyết định của mình. Từ Đại hội VII đến nay, văn kiện các Đại hội Đảng và các nghị quyết chuyên đề về xây dựng Đảng đều đề ra nhiệm vụ, giải pháp đổi mới phương thức lãnh đạo. Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 17/11/2022 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) đề ra mục tiêu: Tạo chuyển biến mạnh mẽ, thực chất trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị, bảo đảm hiệu quả, thiết thực, sát thực tiễn, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo toàn diện của Đảng trong giai đoạn mới.
Từ Đại hội VII đến nay, văn kiện các Đại hội Đảng và các nghị quyết chuyên đề về xây dựng Đảng đều đề ra nhiệm vụ, giải pháp đổi mới phương thức lãnh đạo.
Ngày 25/9, tại buổi làm việc với Thường trực các Tiểu ban Đại hội XIV của Đảng, xem xét, cho ý kiến để tiếp tục hoàn thiện các dự thảo văn kiện, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, việc tích hợp 3 báo cáo thành Báo cáo chính trị giúp bảo đảm logic chiến lược xuyên suốt giữa tư duy, mục tiêu và công cụ chính sách; khắc phục tình trạng “nói đúng nhưng làm khó tới”. Văn kiện Đại hội XIV phải mang hơi thở của tinh thần đổi mới, thật sự là kim chỉ nam hành động cho nhiệm kỳ 2026-2031, có tầm nhìn tới 2035-2045 và xa hơn; vừa mang tính định hướng cao, vừa có khả năng đo lường, triển khai, kiểm tra, giám sát cụ thể. Quan điểm phải làm sao để thực hiện ngay các chủ trương, nhiệm vụ, chỉ tiêu được đề cập trong các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV mà không chờ đến khi nghị quyết được chính thức ban hành, phải chú trọng “quản trị thực thi” với trung tâm là người dân và doanh nghiệp, thước đo là hiệu quả thực tiễn, được Tổng Bí thư Tô Lâm quán triệt nhiều lần.
Khảo sát và ghi nhận thực tế tại các địa phương cho thấy, đại hội đảng bộ các cấp đã kịp thời điều chỉnh các mục tiêu, nhiệm vụ phù hợp với những biến động của thực tiễn, khắc phục tình trạng nghị quyết đại hội chỉ nêu chung chung, đại khái, rồi chậm triển khai hoặc triển khai mang tính hình thức. Đây là việc cần làm trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, gắn liền với đó là quá trình đổi mới sáng tạo, bảo đảm hành động ngang tầm quyết tâm chính trị của toàn Đảng và từng tổ chức cơ sở đảng. Nói đúng và phải làm tới, để có hiệu quả thật sự.
Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất đề ra chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP giai đoạn 2026-2030 đạt 11-12%/năm (cao hơn chỉ tiêu của cả nước tại dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng). Trong quá trình xây dựng dự thảo báo cáo chính trị, Tỉnh ủy Bắc Ninh đã triển khai ngay các công trình, phần việc thúc đẩy tăng trưởng. Trong tháng 8, tỉnh đã thu hút đầu tư gần 7 tỷ USD, khởi công dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình diện tích gần 2.000 ha và dự án Khu công nghiệp Song Mai-Nghĩa Trung với diện tích hơn 197ha...
Hiện thực hóa mục tiêu sớm đưa tỉnh Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa lần thứ nhất thông qua Chương trình hành động ghi rõ kế hoạch, đề án, dự án chi tiết từng ngành, lĩnh vực, đồng thời xác định xây dựng nền tảng số tổng hợp để theo dõi, giám sát tiến độ thực hiện, tích hợp dữ liệu liên ngành, cơ chế cảnh báo sớm các nhiệm vụ chậm tiến độ hoặc thiếu nguồn lực. Dự thảo Chương trình hành động được trình ra Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ nhất có phụ lục ghi rõ 23/88 chương trình, đề án và nhiệm vụ trọng tâm hoàn thành ngay trong năm 2025…
Trao đổi với chúng tôi, nhiều cán bộ, đảng viên phản ánh thực trạng trong nhiều năm qua là nghị quyết của cấp ủy nói đúng thực tế, nhưng triển khai thực hiện vẫn là khâu yếu. Nói đúng mà làm không đạt kết quả như đã nói. Các đảng viên và nhiều người dân ấn tượng khi nhắc đến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại hội nghị quán triệt 4 nghị quyết của Bộ Chính trị ngày 16/9 vừa qua và bày tỏ kỳ vọng chủ trương sẽ nhanh chóng có hiệu quả trong thực tế: Cần xây dựng “bảng điều khiển số” công khai, cập nhật theo tuần và theo tháng, theo dõi các chỉ số cốt lõi, các nút thắt, tiến độ thực hiện từng nghị quyết và có thể mời các nhóm chuyên gia độc lập, bộ phận giám định chính sách tham gia thẩm định giải pháp, đánh giá, phản biện khách quan.
"Đổi mới sáng tạo để bứt phá và dẫn dắt"
Đổi mới tư duy trong mọi lĩnh vực hoạt động của Đảng và Nhà nước là việc cấp bách, đồng thời là việc thường xuyên, lâu dài. Nghị quyết số 06-NQ/HNTW ngày 29/3/1989 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI) đã nêu ra 5 nguyên tắc đổi mới, trong đó khẳng định: Đổi mới không phải là thay đổi mục tiêu xã hội chủ nghĩa, mà là làm cho mục tiêu ấy được thực hiện có hiệu quả bằng những quan niệm đúng đắn về chủ nghĩa xã hội, bằng những hình thức, bước đi và biện pháp thích hợp.
Khi đề cập đến chủ trương tổng kết 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, những kết quả, kinh nghiệm, bài học của 40 năm đổi mới không chỉ là điểm nhấn về lịch sử tư duy phát triển mà còn phải trở thành nền móng xác lập “đường ray mới” của xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, của mô hình tăng trưởng, chuyển đổi phương châm phát triển từ “đổi mới để phát triển” sang “đổi mới sáng tạo để bứt phá và dẫn dắt”.
Tìm hiểu tại nhiều địa phương, ghi nhận thực tế là bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo, kỹ năng ra quyết định, nêu gương và tín nhiệm của đội ngũ cấp ủy viên có vai trò quyết định trong việc tổ chức thực hiện nghị quyết của cấp ủy. Với trọng trách lãnh đạo tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp và Nghị quyết Đại hội XIV, cấp ủy khóa mới được Trung ương yêu cầu phải tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, trí tuệ, phẩm chất đạo đức, lối sống, năng lực, uy tín; thật sự là trung tâm đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất ý chí và hành động; có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tầm nhìn, tư duy đổi mới, gắn bó mật thiết với nhân dân; có năng lực lãnh đạo, cầm quyền, có sức chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn phát triển mới.
Kết luận số 150-KL/TW ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị hướng dẫn xây dựng phương án nhân sự cấp ủy cấp tỉnh thuộc diện hợp nhất, sáp nhập và cấp xã thành lập mới với yêu cầu giữ vững nguyên tắc, bảo đảm chặt chẽ, dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan, công bằng, công tâm, đúng quy định. Bộ Chính trị yêu cầu đặc biệt coi trọng, đề cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực lãnh đạo, uy tín, nhất là có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì sự nghiệp chung và có kết quả, sản phẩm công tác cụ thể; không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn; tuyệt đối tránh khuynh hướng, tư tưởng cục bộ địa phương, “lợi ích nhóm”, tiêu cực trong phân công, bố trí, giới thiệu cán bộ. Dự thảo báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011-2025) và đề xuất, định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng nêu rõ: Việc thí điểm Bộ Chính trị, cấp ủy cấp trên chỉ định ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, ủy ban kiểm tra, chủ nhiệm, phó chủ nhiệm ủy ban kiểm tra đảng ủy trực thuộc Trung ương và những nơi thành lập mới các cấp ủy, tổ chức đảng khẳng định việc bám sát, chấp hành nghiêm Điều lệ Đảng, các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, đồng thời thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo linh hoạt, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.
Bám sát thực tiễn, phát triển lý luận là cơ sở của tư duy bứt phá. Nhận thức về thời kỳ mới đòi hỏi Đảng ta phải tiếp cận thực tiễn một cách có bài bản, có trí tuệ. “Khi đã có chính sách đúng, thì sự thành công hoặc thất bại của chính sách đó là do nơi cách tổ chức công việc, nơi lựa chọn cán bộ và do nơi kiểm tra. Nếu ba điều ấy sơ sài, thì chính sách đúng mấy cũng vô ích”. Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng là định hướng lớn của Đảng mà các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng đang nỗ lực thực hành trong chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng bộ các cấp, “đổi mới sáng tạo để bứt phá và dẫn dắt”, lan tỏa động lực và khát vọng phát triển đến năm 2030 Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, hiện thực hóa tầm nhìn đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Bài 4: Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu và năng lực sáng tạo
Bài 3: Quyết liệt, thiết thực, tăng cường đồng thuận xã hội
Bài 2: Kiên trì nỗ lực đổi mới và tư duy bứt phá
Bài 1: Lan tỏa động lực, khát vọng phát triển từ đại hội đảng bộ các cấp