Lan tỏa ý thức bảo vệ thiên nhiên từ mái trường

Sự kiện không chỉ là sân chơi bổ ích mà còn là một mô hình minh chứng sinh động cho việc đưa giáo dục môi trường đi vào thực tiễn một cách sáng tạo và hiệu quả.

Gieo mầm xanh từ ghế nhà trường

Cuộc thi thu hút 45 học sinh đại diện cho 3 trường học nằm trong vùng đệm của Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, gồm trung học cơ sở Ayun, tiểu học và trung học cơ sở Đăk Jơ Ta, trung học cơ sở H’Ra. Đây là những trường đại diện tiêu biểu cho vùng đất giáp ranh với rừng già, nơi trẻ em sinh ra và trưởng thành cùng thiên nhiên, nơi tiếng chim gọi bạn và tiếng thác đổ suốt bốn mùa.

Dưới sự hướng dẫn của Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ môi trường rừng thuộc Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, các em học sinh đã cùng nhau bước vào hành trình khám phá rừng xanh qua 4 phần thi: giới thiệu bản thân và trường lớp, kiểm tra kiến thức, trò chơi đồng đội, và trình bày ý tưởng bảo vệ rừng và động vật hoang dã.

Cuộc thi không chỉ đơn thuần dừng lại ở việc cung cấp kiến thức, mà mở rộng đến khả năng tư duy, sáng tạo và hành động cụ thể trong công tác bảo vệ môi trường.

“Việc giáo dục môi trường cho học sinh vùng đệm là một cách gieo những hạt giống ý thức bền vững. Các em không chỉ học lý thuyết mà còn hiểu được vai trò của mình trong việc giữ gìn tài nguyên thiên nhiên ngay tại nơi sinh sống”, ông Đinh Khánh Toàn, Giám đốc Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ môi trường rừng Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, chia sẻ.

Em Nguyễn Thảo My, lớp 8A, Trường trung học cơ sở H’Ra háo hức chia sẻ: “Em từng được bố mẹ dắt đi leo núi Kon Ka Kinh và rất ấn tượng với rừng cây cổ thụ, sự đa dạng sinh học nơi đây. Qua cuộc thi, em hiểu rằng mỗi hành động nhỏ của mình, như không xả rác khi đi rừng hay nhắc bạn bè không săn bắt chim chóc, đều giúp bảo vệ thiên nhiên”.

Cuộc thi đã để lại dấu ấn sâu sắc cho thầy trò các trường ở vùng đệm. Tại cuộc thi, đội học sinh Trường tiểu học và trung học cơ sở Đăk Jơ Ta đã thể hiện xuất sắc phần tìm hiểu về sự đa dạng sinh học của Vườn quốc gia Kon Ka Kinh và đạt giải nhất, Trường trung học cơ sở Ayun đạt giải nhì và Trường trung học cơ sở H’Ra đạt giải ba. Song, hơn cả những tấm bằng khen hay phần thưởng, điều các em nhận được chính là một bài học về tình yêu thiên nhiên và trách nhiệm công dân xanh với núi rừng quê hương.

Để các em trưởng thành cùng rừng

Nằm giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, Vườn quốc gia Kon Ka Kinh trải dài trên diện tích gần 42.000ha, độ che phủ lên tới gần 94%. Với độ cao dao động từ 570m tới đỉnh cao nhất 1.748m (đỉnh Kon Ka Kinh), nơi đây có khí hậu ôn hòa quanh năm, hệ sinh thái rừng kín thường xanh nguyên sinh giàu có bậc nhất của Tây Nguyên.

Được UNESCO công nhận là một trong hai vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Cao nguyên Kon Hà Nừng, đồng thời là Vườn di sản ASEAN, Kon Ka Kinh hội tụ những giá trị sinh thái và đa dạng sinh học quý hiếm. Đây là nơi sinh sống của hơn 1.700 loài thực vật và gần 900 loài động vật, nhiều loài được đưa vào Sách đỏ Việt Nam và thế giới như voọc chà vá chân xám, vượn đen má vàng, cây thông 5 lá cổ thụ, lan kim tuyến…

Đáng chú ý, Vườn quốc gia Kon Ka Kinh cũng là nơi có quần thể cây đa cổ thụ hàng trăm tuổi và các danh thắng nổi tiếng như thác Nàng Tiên, thác Kon Bông, đỉnh Đá Trắng... những thắng cảnh không chỉ chinh phục du khách yêu thiên nhiên mà còn mang trong mình các giá trị tâm linh, văn hóa bản địa sâu sắc.

Trên thực tế, các xã vùng đệm, nơi Vườn quốc gia tiếp giáp với cộng đồng dân cư, cũng là nơi thường dễ xảy ra các hoạt động xâm lấn rừng, khai thác tài nguyên bất hợp pháp hoặc săn bắt động vật hoang dã. Do đó, chính những em học sinh sinh ra và lớn lên tại đây được xác định là đối tượng cần nhận được sự giáo dục bài bản, có chiều sâu và dài hạn về tầm quan trọng của rừng.

Trung tâm Giáo dục môi trường thuộc Vườn quốc gia Kon Ka Kinh đã và đang thực hiện đúng định hướng đó khi triển khai chương trình giáo dục môi trường tích hợp vào học đường hằng năm. Năm 2025, nội dung chương trình tiếp tục được phát triển qua các hình thức sinh động như: dạy học ngoại khóa, tổ chức cắm trại sinh thái, lớp học rừng xanh, cuộc thi sáng tạo, video chủ đề về động vật hoang dã…

Ông Ngô Văn Thắng, Giám đốc Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, cho biết: “Thời gian tới, công tác giáo dục môi trường sẽ gắn chặt với mô hình phát triển kinh tế của cộng đồng vùng đệm. Khi trẻ em hiểu và yêu thương môi trường sống của mình, mai này chính các em sẽ là lớp người bảo vệ rừng bền vững nhất”.

Mô hình giáo dục môi trường như tại Vườn quốc gia Kon Ka Kinh hoàn toàn có thể được nhân rộng, việc đưa thanh thiếu niên đến gần thiên nhiên, để cảm nhận, học hỏi, và hành động, đã được coi là chiến lược đào tạo thế hệ công dân sinh thái trong tương lai.

Từ thực tiễn Cuộc thi Tìm hiểu về Vườn quốc gia Kon Ka Kinh cho học sinh các trường học thuộc vùng đệm năm 2025, chúng ta thấy được rằng: giáo dục môi trường không thể bị xem như một môn phụ hay bài đọc thêm, mà phải trở thành cầu nối hữu cơ giữa con người (đặc biệt là thế hệ trẻ) với tự nhiên. Và chính từ những ngôi trường vùng đệm, những đại sứ rừng xanh nhỏ tuổi đang trưởng thành từng ngày trong bản giao hưởng của gió, lá và thác ngàn.