Ông Nguyễn Anh Ngọc, người có uy tín ở thôn An Mỹ, xã Hồng Sơn, luôn tiên phong, gương mẫu trong mọi phong trào. Ở bất cứ việc gì, người dân thôn An Mỹ đều thấy ông đi đầu, từ vận động nhân dân chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, đến giữ gìn an ninh trật tự nơi thôn xóm.
Dù là người dân tộc Kinh, ông vẫn tự học tiếng Cao Lan, cùng các nghệ nhân tìm hiểu, sưu tầm và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào. Ông Ngọc tâm niệm: “Hiểu tiếng nói là hiểu lòng người”. Cũng chính vì thế, tiếng nói của ông luôn có sức thuyết phục, lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Ông Nguyễn Anh Ngọc còn kiên trì vận động đồng bào xóa bỏ hủ tục, mê tín dị đoan, không nghe theo tà đạo, xây dựng nếp sống văn minh, lành mạnh.
Trên cương vị thành viên Tổ hòa giải, từ năm 2021 đến nay, ông đã khéo léo hòa giải thành công 13 vụ tranh chấp đất đai, giúp thôn An Mỹ nhiều năm liền không có đơn thư khiếu kiện vượt cấp. Trong xây dựng nông thôn mới, ông Ngọc luôn là người gương mẫu đóng góp trước, rồi vận động người khác làm theo. Nhờ uy tín và tâm huyết của ông cùng các đảng viên, thôn đã huy động xã hội hóa được 183 triệu đồng để xây dựng nhà văn hóa, tường rào và khuôn viên khang trang, sạch đẹp.
Với những đóng góp đó, ông Nguyễn Anh Ngọc đã được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong công tác dân tộc giai đoạn 2019-2024. Thôn Má Pắng, xã Đồng Văn, nơi sinh sống của hơn 90 hộ với 456 nhân khẩu, tất cả đều là đồng bào dân tộc H’Mông. Trước đây, đồng bào sản xuất dựa vào tự nhiên, theo tập quán truyền thống, thiếu chuyên canh, thiếu định hướng hàng hóa.
Cây trồng, vật nuôi chỉ đủ để phục vụ nhu cầu tự cung tự cấp, khiến đời sống kinh tế gặp muôn vàn khó khăn. Nhận rõ thực trạng đó, chính quyền xã Đồng Văn đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó phát huy vai trò của người có uy tín được xem là chìa khóa quan trọng. Những người có uy tín, am hiểu phong tục, tập quán, được người dân tin tưởng, trở thành cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với người dân, góp phần thay đổi tư duy sản xuất và cách nghĩ, cách làm của đồng bào; tích cực tuyên truyền, vận động người dân tham gia các phong trào thi đua phát triển sản xuất, xây dựng đời sống văn hóa và xây dựng nông thôn mới.
Tiêu biểu là ông Giàng Chứ Sửu, người có uy tín, cán bộ Ban Công tác mặt trận, kiêm Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn của thôn. Hơn 10 năm gắn bó với công tác dân vận, ông Sửu luôn sát cánh nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đồng bào, kịp thời đề xuất giải quyết các vướng mắc, đồng thời vận động người dân chấp hành tốt chủ trương, chính sách.
Không những vậy, ông Sửu còn kiên trì “đến từng ngõ, gõ từng nhà” cùng các tổ chức đoàn thể để tuyên truyền, giải thích nhằm xóa bỏ các hủ tục tốn kém trong lễ cưới, lễ tang, nhất là tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống đã tồn tại dai dẳng. Nhờ sự nỗ lực này, nhiều năm gần đây, thôn Má Pắng đã không còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Không chỉ dừng lại ở tuyên truyền, ông Sửu còn là người truyền cảm hứng vươn lên làm kinh tế cho người dân nơi đây. Ông chia sẻ, nhờ nguồn lực hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn vốn tín dụng chính sách của ngân hàng chính sách xã hội, nhiều hộ gia đình đã có cơ hội chuyển đổi sinh kế.
Hiện nay, tổ vay vốn do ông quản lý có 50 thành viên, từ nguồn vốn vay 50 triệu đồng/hộ, đã có hơn 10 hộ dân trong thôn đã thoát nghèo nhờ mô hình nuôi lợn thương phẩm, chuyển đổi chăn nuôi, trồng trọt. Từ năm 2022 đến nay, thôn Nà Tang, xã Hùng Lợi đã không còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết. Theo ông Lầu Văn Thào, dân tộc H’Mông, Bí thư chi bộ cũng là người có uy tín thôn Nà Tang, trước kia ở Nà Tang, cứ 10 cặp kết hôn thì có đến tám cặp là tảo hôn. Ông đã chứng kiến nhiều hệ lụy vì tục tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của đồng bào mình.
Chính bởi vậy, với vai trò vừa là Bí thư chi bộ, vừa là người có uy tín, ông Thào nhận thấy trách nhiệm của bản thân, ông luôn tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và những ảnh hưởng nghiêm trọng đó. Gần 20 năm là người có uy tín, ông Thào đã cùng cán bộ xã đi từng nhà, gặp từng người, kiên trì tuyên truyền, thuyết phục bà con thay đổi nhận thức. Ông thường lấy những thí dụ thực tế về hậu quả của hôn nhân cận huyết để minh chứng, giúp đồng bào hiểu và tự giác từ bỏ hủ tục.
Ông Thào cho biết, người H’Mông có tinh thần cộng đồng cao và đặt niềm tin tuyệt đối vào người uy tín, vì vậy muốn dân nghe, trước hết mình phải làm gương. Ông luôn tiên phong phát triển kinh tế gia đình, công tác thôn bản, giữ vững phẩm chất người đảng viên “nói đi đôi với làm”. Nhờ sự tận tâm ấy, nhiều nhân tố tích cực đã được ông phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu cho tổ chức Đảng, góp phần xây dựng Chi bộ thôn Nà Tang ngày càng vững mạnh.
Đồng chí Hoàng Thị Thắm, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh cho biết, thời gian qua, đội ngũ người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số đã và đang khẳng định vai trò nòng cốt trong việc xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Họ là lực lượng tích cực tham gia các phong trào phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng Đảng, chính quyền và các tổ chức chính trị- xã hội ở cơ sở.
Vừa qua, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh đã triển khai xây dựng mô hình “Người có uy tín tham gia tuyên truyền, phổ biến pháp luật; vận động người dân chấp hành pháp luật tại địa phương” và tập huấn kỹ năng tuyên truyền miệng về pháp luật đối với đồng bào dân tộc thiểu số; kỹ năng phối hợp, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động truyền thống, tổ chức lễ hội, hòa giải ở cơ sở, giải quyết mâu thuẫn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
