Nỗ lực đi đến thỏa thuận cuối cùng
Đề xuất về kế hoạch hòa bình 28 điểm nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine được Mỹ đưa ra trong cuộc đàm phán với Ukraine cuối tuần trước, tại Geneva (Thụy Sĩ). Chi tiết kế hoạch chưa được công bố chính thức, tuy nhiên nguồn tin giới chức Mỹ và truyền thông cho biết, kế hoạch xoay quanh 4 trụ cột chính, gồm: Thúc đẩy hòa bình; bảo đảm an ninh cho Ukraine; củng cố an ninh châu Âu; và định hình quan hệ tương lai giữa Mỹ với Nga và Ukraine.
Sau đàm phán, Nhà Trắng ra tuyên bố nêu rõ, cuộc đối thoại đã diễn ra một cách hiệu quả, đánh dấu bước tiến quan trọng. Hai bên tiếp tục thảo luận nhằm hoàn thiện thỏa thuận cuối cùng. Phía Mỹ thừa nhận vẫn còn một vài điểm bất đồng, song lạc quan về khả năng sớm đạt được thỏa thuận, đồng thời khẳng định bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào cũng duy trì đầy đủ chủ quyền của Ukraine. Phía Ukraine cũng xác nhận hai bên đã đạt được bước tiến đáng kể, hướng tới mục tiêu đạt được “nền hòa bình công bằng và bền vững” cho Ukraine.
Phát biểu ý kiến hôm 25/11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, ông sẽ thảo luận với người đồng cấp Mỹ Donald Trump về những “vấn đề nhạy cảm” liên quan kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất. Ông Zelensky đánh giá cao cách tiếp cận mang tính xây dựng của Mỹ, cũng như việc sau cuộc đàm phán tại Geneva, một số vấn đề đã được giải quyết và đưa vào khung kế hoạch hòa bình, tuy nhiên thừa nhận tiến trình đi đến văn kiện cuối cùng còn khó khăn.
Phía Nga cho hay sẵn sàng trao đổi về kế hoạch hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine. Phát biểu ý kiến với phóng viên ngày 25/11, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov nhấn mạnh, Moscow đánh giá cao Washington trong việc thúc đẩy và chủ động tìm kiếm giải pháp cho vấn đề Ukraine. Phía Nga đã tiếp cận bản kế hoạch nêu trên thông qua kênh không chính thức và sẵn sàng thảo luận, làm rõ một số điểm. Moscow mong sớm nhận được văn bản chính thức, đồng thời hy vọng nội dung kế hoạch hòa bình sẽ dựa trên thỏa thuận đạt được tại Hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ ở Alaska hồi tháng 8. Nga luôn để ngỏ “cánh cửa” đàm phán nhằm giải quyết xung đột ở Ukraine.
Ủng hộ chấm dứt xung đột
Châu Âu đã hoan nghênh tiến triển trong đàm phán Mỹ-Ukraine về kế hoạch hòa bình. Các lãnh đạo Hội đồng châu Âu (EUC) và Ủy ban châu Âu (EC) đánh giá đề xuất của Mỹ tạo cơ hội, động lực và cơ sở mới cho tiến trình hòa bình cho Ukraine, dù còn một số vấn đề cần tiếp tục thảo luận. Chủ tịch EUC Antonio Costa nhấn mạnh, lập trường thống nhất và phối hợp của Liên minh châu Âu (EU) là chìa khóa để bảo đảm cho đàm phán về hòa bình, vì lợi ích của cả Ukraine và châu Âu. EU khẳng định tiếp tục hỗ trợ toàn diện cho Ukraine, trong đó có viện trợ quân sự, tài chính và ngoại giao.
Các nhà lãnh đạo Anh, Pháp và Đức bày tỏ ủng hộ nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh bất kỳ giải pháp nào cũng phải có sự tham gia đầy đủ của Kiev. Trong tuyên bố chung ngày 25/11, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh “nguyên tắc biên giới không được phép thay đổi bằng vũ lực” và đây là một trong những nguyên tắc cơ bản để duy trì sự ổn định và hòa bình ở châu Âu và nhiều nơi khác. Thủ tướng Starmer đã thảo luận với Tổng thống Ukraine về tầm quan trọng của việc tiếp tục phối hợp trong việc triển khai lực lượng đa quốc gia tới Ukraine sau khi xung đột chấm dứt.
Trong khi đó, Tổng thống Macron cho biết, EU sẽ thành lập một nhóm công tác do Pháp và Anh đứng đầu với sự tham gia chặt chẽ của Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ, để đưa ra các bảo đảm an ninh cho Ukraine sau khi đạt được thỏa thuận hòa bình. Các Bộ trưởng Ngoại giao EU họp trực tuyến ngày 26/11, thảo luận về đề xuất hòa bình cho Ukraine. Theo nhà lãnh đạo Pháp, kế hoạch của Mỹ đi đúng hướng, song vẫn cần điều chỉnh, để phù hợp hơn với lợi ích của Ukraine và châu Âu.
